Tin Thế Giới.
Chiến sự Bakhmut: Ukraine đang nhử quân Nga? (VOA)
Các binh sĩ Ukraine cố thu hút quân Nga đổ dồn về Bakhmut và làm kiệt sức của đối phương, Wall Street Journal có bài phân tích, trích dẫn các chỉ huy quân đội Ukraine.
Một nhà quan sát người Việt sống ở Ba Lan có nhận định tương tự và nói với VOA rằng các quân nhân Ukraine đang dồn sức cố thủ ở Bakhmut nhằm tiêu hao sinh lực Nga nhiều nhất có thể trước khi mở cuộc tổng phản công trong khi Nga đang rất cần một chiến thắng ở Bakhmut sau những bước lùi để nâng cao tinh thần quân lính và người dân.
Cuộc chiến ở Bakhmut bắt đầu từ tháng đầu tháng 8 năm ngoái khi quân Nga tiến về. Suốt 9 tháng qua, nơi này đã trở thành chiến trường trọng tâm và khốc liệt nhất trong cuộc chiến cho đến nay với hai bên giành giật từng căn nhà, từng góc phố trong đô thị.
Mặc dù hiện giờ quân Nga đã chiếm được hầu hết Bakhmut kể cả những tuyến đường tiếp tế của Ukraine nhưng quân Ukraine vẫn còn cố thủ ở một số vị trí, khiến Nga chưa thể tuyên bố chiến thắng hoàn toàn.
Trong nhiều tháng, quân đội Ukraine ở Bakhmut đã ở trong thế phòng vệ. Họ cố thủ trong các tầng hầm và nhích về phía sau khi đối mặt với hỏa lực pháo binh và làn sóng tấn công của bộ binh.
Nhưng đến đầu tháng 5, Ukraine đã bất ngờ phản công và giành lại vài kilomet vuông ở ngoại ô phía tây, nhờ vậy đã nới lỏng được tình trạng Nga từng bóp nghẹt tuyến đường tiếp tế sống còn của Ukraine.
Cho tới ngày 15/5, phía Ukraine cho biết họ đã tiến thêm được 15 km ở Bakhmut nhưng hiện vẫn chưa rõ khi nào họ mới bắt đầu tổng phản công. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói rằng ‘cần chuẩn bị kỹ hơn nữa để tránh thương vong’ cũng như đang chờ nhận thêm vũ khí mà phương Tây cam kết.
‘Bẫy Bakhmut’
Trong bài phân tích có tiêu đề ‘Bẫy Bakhmut – Đà tiến công của Ukraine chứng tỏ quyết định cố thủ ở thành phố bị bao vây là đúng’, tờ Wall Street Journal dẫn lời các viên tư lệnh Ukraine cho biết những bước tiến gần đây là bằng chứng cho thấy chiến lược của họ – cố thủ Bakhmut càng lâu càng tốt – ‘đang được đền đáp’.
Các tư lệnh Ukraine nói rằng mục tiêu của họ là ‘giao tranh và làm kiệt sức quân Nga’ trong lúc phía Ukraine chuẩn bị phản công. Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine hôm 15/5 cho biết Nga đã điều thêm quân đến ngoại ô Bakhmut sau những thắng lợi của Ukraine.
“Chúng tôi đã dụ đối phương vào bẫy Bakhmut”, Đại tá Serhiy Cherevatiy, phát ngôn nhân của quân Ukraine ở miền đông, nói với Wall Street Journal. “Kẻ thù đã mất nhân mạng không thể tưởng. Chúng tôi đang tiếp tục làm quân thù mất máu”.
Tòa Bạch Ốc tháng trước cho biết con số thương vong mà Moscow hứng chịu kể từ đầu năm là 100.000 người, trong đó 20.000 người chết, chủ yếu là do cuộc chiến giành giật Bakhmut.
Mặc dù Kyiv không công bố con số thương vong, nhưng bên tấn công luôn thiệt hại nhiều hơn bên phòng ngự. Thương vong của Ukraine cũng rất nặng nề, theo các nhân viên y tế trong khu vực.
Tuy nhiên, Kyiv chỉ mất nhiều ngày để giành lại lãnh thổ mà quân Nga đã phải mất thời gian gấp nhiều lần mới chiếm giữ được. Bước tiến của quân Ukraine có được khi thời tiết ấm hơn làm khô mặt đất sau nhiều tháng tuyết và bùn đã khiến hai bên không di chuyển được.
Cuộc tiến công xung quanh Bakhmut đã không cần đến bất kỳ binh sĩ nào mà Kyiv đang huấn luyện và họ được giữ lại cho cuộc tổng tấn công đã được lên kế hoạch, Đại tá Cherevatiy, phát ngôn nhân quân đội Ukraine cho biết, vẫn theo Wall Street Journal.
‘Tình thế đã đảo chiều’
Trước đó, tổn thất của Ukraine khiến các nhà phân tích phương Tây nghi ngờ về quyết định cố thủ Bakhmut của quân đội Ukraine. Tuy nhiên, các đợt phản công mới đây đã khiến nhiều người tin rằng tình thế đã đảo chiều.
Ông Phillips O’Brien, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học St. Andrews ở Scotland, cho biết chiến đấu giành lại Bakhmut là lựa chọn chiến lược hợp lý của Ukraine. Theo ông, nếu quânUkraine rút lui, Điện Kremlin có thể đã tuyên bố chiến thắng và chuyển sang thế thủ.
“Ukraine hết sức muốn làm suy yếu Nga trước cuộc phản công”, ông được Wall Street Journal dẫn lời nói. Theo ông, lôi quân Nga vào trận chiến Bakhmut không chỉ để làm suy yếu họ mà còn ngăn họ luyện quân hay đào chiến hào ở các vùng khác của Ukraine.
“Ukraine không hề muốn quân Nga chuyển sang thế thủ”, ông nhận định.
Ở phía bên kia, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Nga hôm 12/5 nói rằng quân Ukraine chưa đạt được đột phá nào nhưng một số binh sĩ Ukraine đã chiếm các vị trí mới để ổn định phòng tuyến của họ. Hôm 14/5, truyền thông nhà nước Nga đưa tin hai đại tá của họ đã thiệt mạng trong trận chiến Bakhmut.
Quân Nga cũng phát truyền đơn cảnh báo quân lính của họ về cuộc phản công quy mô lớn sắp tới của Ukraine, theo những bức ảnh được quân Ukraine chia sẻ với Wall Street Journal.
“Cuộc phản công sẽ diễn ra bất ngờ và có xác suất 100% sẽ diễn ra vào ban đêm, giống như Đức quốc xã hồi năm 1941”, truyền đơn viết. “Đừng hoảng sợ!”
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gặp Giáo hoàng Francis ở Rome (BBC).
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thăm Rome, nơi ông yết kiến Giáo hoàng Francis.
“Chuyến thăm quan trọng cho chiến thắng đang đến gần của Ukraine!” ông đã tweet khi hạ cánh xuống thủ đô của Ý.
Ông đã gặp Thủ tướng Ý Giorgia Meloni và Tổng thống Sergio Mattarella và hiện đang ở Vatican hội đàm với Giáo hoàng Francis.
Ý trong lịch sử có mối quan hệ chặt chẽ với Moscow.
Silvio Berlusconi, lãnh đạo đảng bảo thủ Forza Italia, là bạn cũ của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Matteo Salvini, phó thủ tướng, đã thường xuyên bày tỏ tình cảm thân Nga và chỉ trích hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
Tổng thống Zelensky dự kiến sẽ không gặp ông Salvini hoặc ông Berlusconi trong chuyến đi.
Giáo hoàng Francis thường nói rằng Vatican sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Trong khi đó, chính phủ Đức đã tiết lộ gói viện trợ quân sự lớn nhất cho Ukraine, trị giá 2,7 tỷ euro.
Quân đội Ukraina tuyên bố giành được ‘‘chiến thắng đầu tiên’’ tại khu vực Bakhmut (RFI)
Cuộc phản công của quân đội Ukraina tại khu vực thành phố Bakhmut đã gặt hái ‘‘thắng lợi đầu tiên’’, theo nhận định của tư lệnh Lục Quân Ukraina hôm 15/05/2023. Đây là lần đầu tiên một chỉ huy cao cấp của quân đội Ukraina tuyên bố giành ‘‘thắng lợi’’ tại Bakhmut. Trước đó, một số giới chức quân sự cấp thấp hơn của Ukraina chỉ nói đến một số ‘‘bước tiến’’.
Hãng tin Pháp AFP dẫn thông tin từ trang mạng của bộ Quốc Phòng Ukraina, với phát biểu của tướng Oleksandr Syrsky, tư lệnh Lục Quân: ‘‘Các lực lượng chúng ta tại khu vực Bakhmut đã có được thành công đầu tiên trong chiến dịch bảo vệ thành phố’’, là mục tiêu chiếm lĩnh của quân Nga từ mùa hè 2022. Tuy nhiên tướng Oleksandr Syrsky cũng nhấn mạnh đây mới chỉ là ‘‘thắng lợi ban đầu’’. Tư lệnh Lục Quân Oleksandr Syrsky là người phụ trách chiến dịch phản công thành công tại vùng Kharkiv, đông bắc Ukraina, mùa thu năm ngoái, và cũng là người tổ chức chiến dịch bảo vệ thủ đô Kiev hồi đầu cuộc xâm lăng.
Về chiến sự tại Bakhmut, báo chí Pháp dẫn một phát biểu của thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, Ganna Maliar, trên Telegram hôm qua, theo đó, ‘‘các lực lượng Ukraina đã chiếm lại được hơn 10 vị trí tại phía bắc và phía nam ngoại ô Bakhmut’’. Theo thứ trưởng Quốc Phòng Ukraina, chiến sự cũng diễn ra ngay trong nội ô Bakhmut. Trong một tuyên bố trước đó hôm 13/05, thứ trưởng Quốc Phòng Ganna Maliar cũng thừa nhận tình hình bên trong thành phố là ‘‘khó khăn hơn nhiều’’ so với các vùng ngoại vi.
Matxcơva bác bỏ hoàn toàn các bước tiến của quân đội Ukraina. Bộ Quốc phòng Nga hôm qua, 14/05, tuyên bố trên Telegram: ‘‘Các lực lượng Nga đã đẩy lùi tất cả các cuộc phản công của Ukraina’’tại khu vực Bakhmut.
Bầu cử Quốc Hội Thái Lan: Đối lập ủng hộ dân chủ thắng lớn, phe quân đội thảm bại (RFI)
Tại Thái Lan, người dân đã đông đảo dùng lá phiếu không chấp nhận giới quân sự tiếp tục cầm quyền trong cuộc bầu cử Quốc Hội ngày 14/05/2023. Kết quả kiểm phiếu tại 97% khu vực bầu cử cho thấy, hai đảng đối lập ủng hộ dân chủ, đảng Move Forward, với biểu tượng Áo Mầu Cam và Pheu Thai (Áo Đỏ) đã về đầu cuộc bỏ phiếu.
Theo AFP, Move Forward do Pita Limjaroenrat lãnh đạo đã về đầu với hơn 13,5 triệu phiếu ủng hộ (trong số 52 triệu cử tri tham gia bỏ phiếu). Về thứ hai với hơn 10 triệu phiếu là đảng đối lập Pheu Thai của bà Paetongtarn Shinawatra, con gái út của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra, hiện đang sống lưu vong. Cựu tướng quân đội, Prayut Chan O Cha, thủ tướng mãn nhiệm, đại diện cho đảng Quốc Gia Thái Thống Nhất (UTN), chỉ được hơn 4,5 triệu phiếu bầu.
Từ Bangkok, thông tín viên đài RFI, Carol Isoux nhận định kết quả cuộc bỏ phiếu hôm qua :
« Đây là bất ngờ lớn nhất của cuộc bỏ phiếu lần này. Không còn chút nghi ngờ, Move Forward, còn được gọi là đảng Thanh niên đã giành được thắng lợi áp đảo này. Các ứng viên của đảng đã rộng rãi vận động cho những thay đổi văn hóa triệt để, bài trừ nạn tham nhũng, cải cách hệ thống giáo dục, và thậm chí cả các điều luật liên quan đến chế độ quân chủ. Lãnh đạo của đảng, Pita Limjaroenrat, 42 tuổi, tốt nghiệp trường đại học Harvard của Mỹ, đã tuyên bố ý định giữ chức thủ tướng và thành lập chính phủ.
Tuy nhiên, ông không những phải được đa số trong số 500 nghị sĩ chấp thuận mà còn phải được 250 thượng nghị sĩ do chính quyền quân sự bổ nhiệm thông qua. Nhân vật này còn phải đàm phán với đảng khác, cũng giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử, đảng Pheu Thai. Đảng đối lập thường được mô tả là theo chủ nghĩa dân túy, chủ yếu dựa vào lá phiếu các vùng nông thôn trồng lúa, khi đưa ra các hứa hẹn tăng lương tối thiểu và những khoản trợ cấp cho những người nghèo nhất.
Ông Pita bị phe bảo thủ nhắm đến với những cáo buộc gian lận bầu cử. Đảng của ông đã từng bị giải thể lần đầu tiên sau cuộc bầu cử thắng lợi năm 2019 trước khi hồi sinh từ đống tro tàn. Phản ứng của phe bảo thủ và giới tướng lĩnh quân đội, hiện vẫn chưa thừa nhận thất bại, sẽ được theo dõi kỹ lưỡng trong những ngày tới. »
AFP cho biết, đảng Pheu Thai hôm 15/05/2023, cho biết chấp thuận tham gia chính phủ liên minh ủng hộ dân chủ do đảng Move Forward dẫn đầu.
Bầu cử Thổ Nhĩ Kỳ: Tổng thống mãn nhiệm Erdogan và đối thủ Kiliçdaroglu vào vòng hai (RFI)
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, sau vòng một cuộc bầu cử, với tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao chưa từng có, 90%, tối 14/05/2023, hai ứng cử viên về đầu, tổng thống mãn nhiệm Recep Tayyip Erdogan và đối thủ thuộc phe đối lập Kemal Kiliçdaroglu đều tuyên bố sẽ giành thắng lợi trong vòng hai ngày 28/05. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ, phải đợi đến vòng hai mới có thể phân định thắng bại trong một cuộc bầu cử tổng thống.
Tuy về đầu ở vòng một, ông Erdogan đã không hội đủ 50% số phiếu để tái đắc cử ngay. Theo kết quả kiểm 99% phiếu bầu, tổng thống mãn nhiệm chỉ thu được 49,4% số phiếu. Đây là lần đầu tiên lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ, cầm quyền từ 20 năm qua (thủ tướng từ năm 2003 và tổng thống từ năm 2014), phải chờ đến vòng hai mới hy vọng giành thắng lợi.
Trong khi đó, đối thủ của ông, ứng cử viên Kemal Kiliçdaroglu, được toàn bộ các đảng đối lập chính yếu ủng hộ, thu được 44,95% số phiếu. Kết quả này gây thất vọng cho phe đối lập, vốn tin tưởng là ứng cử viên của họ sẽ đánh bại ông Erdogan ngay từ vòng một.
Từ Istanbul, thông tín viên Anne Andlauer tường trình:
Điểm mới đáng chú ý đó là sẽ có vòng hai, bởi vì trong hai cuộc bầu cử trước, ông Erdogan đều đã đắc cử ngay trong vòng đầu. Dĩ nhiên là ông thất vọng về kết quả này, nhưng không thất vọng nhiều lắm, bởi vì lần đầu tiên ông đối đầu không phải là với nhiều ứng cử viên đại diện cho mỗi đảng đối lập, mà là là một ứng cử viên được sự ủng hộ của các đảng đối lập chính, từ phe cực hữu cho đến phe cực tả.
Nếu nhìn kỹ bản đồ sáng nay, chúng ta sẽ thấy là ông Erdogan đã bị thua ở hai thành phố lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ là Istanbul và Ankara. Thật ra điều này không có gì là bất ngờ, vì đảng của ông trước đó đã bị mất hai thành phố này trong các cuộc bầu cử địa phương năm 2019.
Ở những nơi khác, tương quan lực lượng hầu như vẫn không có gì thay đổi. Tại miền đông nam có đa số dân là người Kurdistan, tổng thống mãn nhiệm vẫn phần nào giữ nguyên tỷ lệ phiếu của năm 2018. Tại các vùng này, đúng là Kemal Kiliçdaroglu thu được số phiếu thường là cao hơn tổng thống mãn nhiệm, nhưng nên nhớ là đảng cánh tả SDP thân Kurdistan năm nay không có đại diện ra tranh cử và đã kêu gọi bỏ phiếu cho Kiliçdaroglu.
Ông Erdogan cũng vẫn giữ nguyên tỷ lệ phiếu tại những vùng ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, đã bị tàn phá nặng nề trong trận động đất ngày 06/02, cho dù ông bị chỉ trích rất nhiều về cách ứng phó với thảm họa này.
Biển Đông : Philippines đặt phao hàng hải để xác quyết chủ quyền (RFI)
Phát ngôn viên tuần duyên Philippines hôm 14/05/2023, cho biết các phao hàng hải đã được lập trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines nhằm khẳng định chủ quyền tại một phần quần đảo Trường Sa trên Biển Đông đang có tranh chấp.
Lực lượng tuần duyên Philippines (PCG) từ ngày 10-12/05/2023, đã cho lắp đặt năm phao hàng hải mang cờ quốc gia tại năm khu vực trong vùng đặc quyền kinh tế 200 dặm (322 km), bao gồm cả bãi Đá Whitsun (mà Việt Nam gọi là Đá Ba Đầu), khu vực mà vào năm 2021, Trung Cộng đã cho neo đậu hàng trăm tầu hải cảnh.
Trên mạng xã hội Twitter, được Reuters trích dẫn, thiếu tướng Jay Tarriela, phát ngôn viên lực lượng tuần duyên Philippines về các vấn đề Biển Đông khẳng định : « Động thái này nêu bật quyết tâm kiên định của Philippines trong việc bảo vệ biên giới và tài nguyên trên biển, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh cho thương mại toàn cầu. »
Hành động này của Manila diễn ra trong bối cảnh Trung Cộng ngày càng tỏ thái độ hung hăng ở vùng Biển Đông trong khi tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr theo đuổi chính sách quan hệ nồng ấm hơn với đồng minh Mỹ.
Hãng tin Anh nhắc lại, tháng 5/2022, Manila cũng đã cho cắm 5 phao định vị tại 4 đảo ở Trường Sa vào lúc Bắc Kinh có đòi hỏi chủ quyền trên hầu như toàn bộ diện tích Biển Đông, khu vực mà Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam cũng có yêu sách chủ quyền ở Trường Sa. Nhiều địa điểm bị Bắc Kinh chiếm lấy đã được nạo vét và cải tạo để xây đảo nhân tạo trên các rạn san hô, lắp đặt hệ thống tên lửa và đường băng.
Trong vòng nhiều năm, Trung Cộng đã cho triển khai hàng trăm tầu hải cảnh và tầu cá tại những nơi có tranh chấp.
Thượng viện Hoa Kỳ điều trần về Trung Cộng, ba bộ trưởng tham gia (VOA)
Ba trong số các thành viên nội các của Tổng thống Joe Biden sẽ giải trình về chính sách Trung Cộng tại phiên điều trần của Thượng viện Hoa Kỳ vào thứ Ba 16/5, một sự xuất hiện chung hiếm hoi của bộ ba này nhấn mạnh sự tập trung của Washington vào việc cạnh tranh với cường quốc châu Á đang vươn lên.
Ngoại trưởng Antony Blinken, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo sẽ điều trần vào lúc 2 giờ chiều. Phiên điều trần của Ủy ban Chuẩn chi Thượng viện bàn về yêu cầu ngân sách của ông Biden vì nó liên quan đến an ninh, khả năng cạnh tranh và con đường phía trước cho mối quan hệ Hoa Kỳ-Trung Cộng.
Các bộ trưởng nội các hiếm khi điều trần cùng nhau tại các phiên điều trần công khai của quốc hội, nhưng các nhà lập pháp của cả hai đảng và chính quyền thuộc đảng Dân chủ của ông Biden đã cố gắng thể hiện rằng họ coi chính phủ Cộng sản Trung Cộng là thách thức lớn nhất mà Washington phải đối mặt.
Hai tuần trước, các đảng viên Dân chủ tại Thượng viện, bao gồm cả Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Patty Murray, đã công bố một nỗ lực lập pháp mới nhằm ngăn chặn sự cạnh tranh từ Trung Cộng.
“Để duy trì vị thế dẫn đầu trong nền kinh tế toàn cầu, bao gồm cả với chính phủ Trung Cộng, đòi hỏi chúng ta phải thực hiện các khoản đầu tư quan trọng mà chúng ta cần để duy trì tính cạnh tranh và an ninh, trong chính phủ của chúng ta”, ông Murray nói trước đó.
Tuần trước, cố vấn an ninh quốc gia của ông Biden, Jake Sullivan, đã gặp nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Cộng, Vương Nghị, khi cả hai bên tìm cách vượt qua sự cố khinh khí cầu bị cáo buộc hoạt động do thám đã gây ra một khoảng dừng trong quan hệ trong năm nay giữa hai siêu cường kinh tế.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết các thành viên nội các sẽ bàn về cách tiếp cận “toàn bộ chính phủ” mà chính quyền đang thực hiện khi đối phó với Trung Cộng.
Một đường lối cứng rắn đối với Trung Cộng được xem là quan điểm lưỡng đảng hiếm hoi ở thủ đô của Mỹ vốn đang bị chia rẽ sâu sắc.
Với sự ủng hộ mạnh mẽ của cả đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, Quốc hội năm ngoái đã thông qua, và ông Biden đã ký thành luật, “Đạo luật khoa học và chip” sâu rộng chuẩn thuận hàng trăm tỷ đô la để thúc đẩy cạnh tranh với Bắc Kinh trong lĩnh vực chất bán dẫn và công nghệ khác.
Các nhà lập pháp hiện đang xem xét việc ngăn chặn Trung Cộng khơi mào xung đột với Đài Loan, cải thiện mối quan hệ với các nước thứ ba để ngăn chặn sự cạnh tranh của Trung Cộng, thắt chặt các quy định để ngăn chặn vốn của Hoa Kỳ chảy vào các công ty Trung Cộng và hạn chế dòng chảy công nghệ của Hoa Kỳ đến Trung Cộng.
Họ cũng đang xem xét kỹ lưỡng các mối đe dọa về bảo mật có thể xảy ra từ Trung Cộng, bao gồm cả việc xem xét TikTok, một ứng dụng thuộc sở hữu của công ty công nghệ Trung Cộng ByteDance.
Ứng dụng này đã bị cấm trên điện thoại do chính phủ cấp ở các quốc gia như Canada và Úc do lo ngại Trung Cộng có thể truy cập dữ liệu người dùng hoặc ảnh hưởng đến nội dung mà người dùng truy cập.
Mỹ truy tố nhiều công dân Nga và Trung Cộng vì tội gián điệp công nghiệp (RFI)
Tư Pháp Mỹ hôm 16/05/2023, thông báo mở các phiên xử nhiều công dân Trung Cộng và Nga. Những người này bị cáo buộc đánh cắp bí mật công nghiệp và vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ, khi tìm cách xuất khẩu nhiều công nghệ nhậy cảm.
Thông cáo của bộ Tư Pháp Mỹ, được AFP trích dẫn, khẳng định, những cáo buộc này « thể hiện rõ quyết tâm của chính phủ ngăn chặn tình trạng nhiều công nghệ nhậy cảm rơi vào tay đối thủ nước ngoài, bao gồm cả Nga, Trung Cộng và Iran ».
Phiên xử lần này liên quan đến 5 vụ khác nhau trên toàn quốc, nhắm vào ba công dân Trung Cộng, một người Hy Lạp và hai người Nga. Đối với các công dân Trung Cộng, tòa án California buộc tội Weibao Wang (đã trốn thoát khỏi Mỹ) đã đánh cắp nhiều công nghệ tiên tiến như phần mềm phát triển xe ô tô tự hành. Liming Li, về tội đánh cắp các công nghệ công nghiệp tiên tiến được dùng cho việc sản xuất các linh kiện cho tầu ngầm hạt nhân và máy bay quân sự.
Còn người thứ ba, ông Xiangjiang Qiao, được biết đến dưới biệt danh Joe Hansen, bị xử về tội tìm cách cung cấp cho Iran một loại nguyên liệu nhậy cảm dùng cho sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt, đặc biệt là cho đầu đạn tên lửa đạn đạo liên lục địa, vốn dĩ nằm trong danh sách cấm vận của Mỹ.
Đối với công dân Hy Lạp, Nikolaos Bogonikolos, theo tư pháp New York, người này đã lợi dụng tư cách là nhà thầu cho NATO và nhiều nước đồng minh khác để tiến hành buôn bán trái phép các loại công nghệ quân sự và dân sự với Nga từ năm 2017.
Cuối cùng, đối với hai công dân Nga, Oleg Patsulya và Vasilii Besedin, bị bắt hôm 11/5 tại bang Arizona khi tìm cách xuất khẩu trái phép sang Nga nhiều linh kiện cho máy bay dân sự.
Campuchia: Đảng đối lập bị cấm tranh cử (BBC).
Đảng đối lập chính của Campuchia bị cấm tranh cử trong cuộc bầu cử vào tháng Bảy.
Các cơ quan bầu cử đã loại bỏ tư cách của đảng Ánh nến vào thứ Hai vì không có giấy tờ phù hợp.
Những người chỉ trích cho rằng với động thái này, Thủ tướng Hun Sen một lần nữa đã loại bỏ mọi thách thức thực sự.
Năm 2018, Đảng Nhân dân Campuchia của ông đã giành được mọi ghế trong Quốc hội gồm 125 ghế sau khi liên minh đối lập chính bị tòa án giải tán.
Đảng Ánh nến hình thành từ đống tro tàn của phe đối lập đã tan rã đó.
Liên minh non trẻ được thành lập cách đây một năm và chỉ nhận được 22% phiếu bầu trong cuộc bầu cử xã địa phương năm ngoái – nhưng vẫn là thách thức đối với Hun Sen, người đã cầm quyền từ năm 1985.
Campuchia, một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á, tổ chức tổng tuyển cử 5 năm một lần.
Tuy nhiên, Hun Sen, một trong những nhà lãnh đạo cầm quyền lâu nhất thế giới, đã nắm giữ quyền lực trong 38 năm.
Hun Sen cũng đã ra lệnh đóng cửa hãng thông tấn độc lập nổi tiếng duy nhất của đất nước vào tháng Hai.
Trong cuộc bầu cử năm 2018, ông đã sử dụng Tòa án Tối cao để giải tán Đảng Cứu nguy Dân tộc Campuchia (CNRP) một năm trước cuộc bầu cử.
Tháng trước, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền kêu gọi các quốc gia như Úc, Nhật Bản và các nước thành viên EU nêu lên những lo ngại về các hành vi lạm dụng nhân quyền.
Tin Việt Nam.
Thủ Tướng Phạm Minh Chính với tin đồn “bị cưa ghế”
Báo Nhà Nước dẫn thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao nói, Thủ Tướng Phạm Minh Chính sẽ đi dự Hội nghị G7 mở rộng tại thành phố Hiroshima Nhật Bản, theo lời mời của thủ tướng Nhật Fumio Kishida từ ngày 19 đến 21 Tháng Năm. Trong khi tin đồn về “chiếc ghế” Thủ Tướng của ông Chính sắp bị “cưa” đổ.
G7 là nhóm các cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Anh, Pháp, Đức, Canada và Ý họp thường niên để đưa ra kế sách hành động chung về khu vực và thế giới. Mấy kỳ họp sau này, hội nghị G7 có thêm số nước khác cùng tham dự trong tư cách “khách mời” nên gọi là G7 mở rộng. Năm nay, nước đứng tổ chức là Nhật Bản mời thêm 8 nước nữa gồm Nam Hàn, Úc, Ấn độ, Brazil, Việt Nam, Indonesia, Comoros và Cook Islands.
Theo hãng tin AP, nội dung chính của cuộc họp lần này sẽ là “nỗ lực chống lại đường lối bá quyền bành trướng của Trung cộng và cuộc xâm lăng Ukraine của Nga”. Báo chí tại Việt Nam hoàn toàn lờ những chi tiết này, riêng tờ Lao Động thì khoe rằng “Sự tham dự của Việt Nam khẳng định vai trò, vị thế và đóng góp cho nỗ lực chung nhằm thúc đẩy hợp tác, duy trì tăng trưởng và giải quyết các thách thức chung của cộng đồng quốc tế.”
Hội nghị G7 mở rộng bắt đầu ngày 19 Tháng Năm khi Hội nghị Trung ương giữa kỳ của đảng CSVN đã họp xong ngày 17 Tháng Năm. Các vấn đề được đem ra bàn luận tại Hội nghị Trung ương giữa kỳ này nổi cộm nhất là bỏ phiếu tín nhiệm đối với 16 ông bà trong Bộ Chính trị và 5 thành viên Ban Bí thư.
Trước khi họp Hội nghị trung ương, tổng bí thư Nguyển Phú Trọng đã bắn tiếng khi ông tiếp xúc với “cử tri” Hà Nội ngày 13 Tháng Năm là những anh tham nhũng “tay đã nhúng chàm” thì xin từ chức sẽ được tha. Còn đi trốn thì “có mà chạy đàng trời, trốn cũng không được”.
Tại cuộc họp đang diễn ra, các ông bà trong Bộ Chính Trị và Ban Bí thư phải đưa ra các bản kiểm điểm công tác đã thực hiện để hội nghị căn cứ trên đó bỏ phiếu “tín nhiệm” cao hay thấp. Ông Trọng ca tụng cái trò lấy phiếu “tín nhiệm” này là để các ông bà “tự soi”, “tự sửa” mà từ đó “tiếp tục phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống và không ngừng nâng cao trách nhiệm…”
Mấy ngày qua, người ta lại thấy có những lời bình luận về khả năng cái ghế thủ tướng của ông Phạm Minh Chính có thể bị lung lay. Ông Nguyễn Khắc Giang, một phân tích gia tại Viện nghiên cứu The ISEAS–Yusof Ishak Institute ở Singapore dựa trên tấm hình chụp “tứ trụ” mà chỉ có 3 người (Vương Đình Huệ, Nguyễn Phú Trọng, Võ Văn Thưởng) tức không có ông Phạm Minh Chính để đặt dấu hỏi liệu có chuyện gì đáng để ý sắp xảy đến. Thông thường, những tấm hình dùng để tuyên truyền về “tứ trụ” thường không bao giờ có sự thiếu sót như vậy.
Bộ Ngoại Giao Mỹ: CSVN vẫn siết chặt quyền tự do tôn giáo
Ngày Thứ Hai 15 Tháng Năm, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố bản phúc trình gửi Quốc hội về tình hình tự do tôn giáo trên thế giới trong năm 2022. Riêng phần phúc trình dài 17 trang về Việt Nam, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ dẫn rất nhiều chứng cứ về đàn áp tôn giáo tại nước này.
Bản phúc trình gửi Quốc hội kể trên viết rằng hiến pháp của CSVN xác nhận quyền tự do tôn giáo. Tuy nhiên, luật lệ của họ siết lại đáng kể quyền ấy bằng những điều luật mơ hồ lấy cớ bảo vệ an ninh quốc gia và đoàn kết xã hội. Cũng vì vậy, Luật tự do tín ngưỡng, tôn giáo đã đề ra thủ tục khó khăn nhiều tầng nấc để các tổ chức tôn giáo có thể xin được giấy phép hoạt động.
Hầu hết các lãnh tụ tôn giáo ở các khu vực thị tứ cho hay nhà cầm quyền chỉ cho phép họ hoạt động chừng nào họ hợp tác với nhà cầm quyền và hành động theo các đòi hỏi pháp lý đối với các tổ chức tôn giáo. Các tổ chức tôn giáo không được nhà nước công nhận ở khu vực Tây nguyên và một vài nơi ở đồng bằng Cửu Long, thường là các sắc dân thiểu số, rất hay bị nhà cầm quyền sách nhiễu, bản phúc trình viết. Các hệ phái tôn giáo được nhà nước công nhận (thường bị gọi là tôn giáo quốc doanh) ở các khu vực vừa nói được phát triển nhanh hơn và ít gặp rắc rối với nhà cầm quyền hơn.
Phúc trình nói một số nhóm tôn giáo bị nhà cầm quyền sách nhiễu đã có tham gia vào các hoạt động cổ võ nhân quyền hoặc liên quan tới những cá nhân thường hay chỉ trích nhà nước. Tương tự như năm 2021 trước đó, thành viên của các tổ chức xã hội dân sự đồng thời cũng là thành viên của những nhóm tôn giáo không được nhà nước công nhận, đặc biệt ở các khu vực Tây nguyên và miền Trung, bị nhà cầm quyền các địa phương đàn áp.
Bản phúc trình gửi Quốc hội kể trên dẫn chứng các cuộc đàn áp xảy ra cho các tổ chức tôn giáo thuộc các đạo Công giáo, Tin Lành, Cao Đài, Hòa Hảo, tại nhiều địa phương. Tòa đại sứ Mỹ tại Hà Nội, Tổng lãnh sự quán Mỹ tại Sài Gòn, Đặc sứ Mỹ về Quyền Tự do Tôn giáo thường xuyên thúc hối chế độ Hà Nội để cho các tôn giáo được hoạt động tự do.
Họ thúc giục nhà cầm quyền giảm bớt can thiệp vào các tổ chức tôn giáo được nhà nước công nhận và phải chấm dứt cản trở, sách nhiễu đối với những tổ chức tôn giáo không được công nhận. Họ cũng nhấn mạnh với các chức sắc nhà nước CSVN rằng tiến bộ trong các quyền tự do tôn giáo và nhân quyền là cốt lõi dẫn đến cải tiến quan hệ song phương giữa Việt Nam với Mỹ.
Giữa Tháng Tư vừa qua, Ngoại trưởng Anthony Blinken đến Việt Nam gặp các lãnh tụ của chế độ với hy vọng nâng cấp mối quan hệ từ đối tác toàn diện lên thành đối tác chiến lược. Trước khi ông đặt chân tới Hà Nội, tin tức cho hay trong các đề tài ông thảo luận có cả những lời thúc giục cải thiện nhân quyền, tự do tôn giáo. Tuy nhiên, không thấy ông đề cập gì tới những việc vừa kể khi ông họp báo chuẩn bị rời Việt Nam sang Nhật.
“Thánh rắc hành” Bùi Tuấn Lâm bị lôi ra tòa ngày 25 Tháng Năm
Bà Lê Thanh Lâm, vợ ông Bùi Tuấn Lâm công bố bản “Quyết định” thông báo của tòa án CSVN tại thành phố Đà Nẵng nói sẽ đem chồng bà ra kết án tù vào ngày 25 Tháng Năm. Trên đó thấy nói phiên tòa sẽ được “xét xử công khai” tức mọi người dân có quyền vào dự khán.
Bà Lê Thanh Lâm kêu gọi mọi người quan tâm “tham dự và đồng hành” cùng gia đình bà. Tuy nhiên, như tất cả các phiên xử những người bất đồng chính kiến khác từng diễn ra trước đây, người ngồi dự khán đều là công an, cán bộ, các ban bệ của nhà cầm quyền tại địa phương. Người nào “quan tâm” đều bị Công an ngăn chặn, cấm đến gần tòa án chứ đừng nói đến cho vào dự khán. Thậm chí, vợ con, cha mẹ, thân nhân nhiều người từng bị cấm vào theo dõi phiên xử.
Ông Bùi Tuấn Lâm bị bắt kiểu bắt cóc giữa đường ngày 7 Tháng Chín 2022 khi ông vừa ở nhà người anh ruột đi ra. Ông bị đưa về nhà khám xét và tịch thu một số tài liệu. Bà Lê Thanh Lâm cho hay những kẻ bắt chồng bà không xuất trình trước lệnh khám xét nhà cũng như lệnh bắt giam ông theo đúng thủ tục Luật Tố tụng Hình sự.
“Hãy đem người Phản động Bùi Tuấn Lâm mà các ông hô hào là chống phá nhà nước ra xét xử công khai trước bàn dân thiên hạ, để người dân có thể thấu suốt hơn Phản động là như thế nào, chống phá ra sao?” Bà Lê Thanh Lâm viết trên trang Facebook cá nhân.
Ông Bùi Tuấn Lâm, năm nay 39 tuổi, nổi tiếng trên mạng xã hội với biệt danh “Thánh rắc hành” sau khi ông phổ biến trên trang Facebook cá nhân video clip ông biểu diễn rắc hành vào tô bún bò tương tự kiểu rắc muối vào tảng “thịt bò dát vàng” mà đầu bếp Salt Bae biểu diễn trước khi cắt một miếng đút vào mồm Bộ trưởng Công an CSVN Tô Lâm tại nhà hàng của ông ta ở London, Anh Quốc hồi đầu Tháng Mười Một năm 2021.
Bản cáo trạng được bà Lê Thanh Lâm phổ biến lại trên trang Facebook cá nhân vu cho chồng bà đăng tải 19 bài viết trên Facebook và 25 clip trên Youtube từ năm 2020 đến năm 2022 có nội dung “xuyên tạc, phỉ báng chính quyền” và “bịa đặt, gây hoang mang dư luận”.
Tàu Trung cộng tới biển Việt Nam ngăn cản mở rộng khoan tìm dầu khí
Báo South China Morning Post (SCMP) ở Hongkong ngày Chủ Nhật 14 Tháng Năm dựa trên những thông tin riêng nói rằng cả hai bên Trung cộng và Việt Nam đều gửi tàu tới khu vực diễn ra căng thẳng với nỗ lực muốn đẩy tàu của phía bên kia ra khỏi khu vực. Không nước nào xác nhận những gì đang diễn ra trên Biển Đông, nhưng theo giới quan sát Trung cộng được SCMP viện dẫn, cả hai cố gắng tránh làm căng thẳng gia tăng.
SCMP dẫn thông tin của nhóm South China Sea Wave (SCSW) viết trên WeChat ngày Chủ Nhật rằng hơn chục tàu tham gia trong vụ đối đầu bị kích thích từ một thông báo nội bộ của Việt Nam nói họ sẽ mở rộng khoan tìm dầu khí tại lô 05-1A gần bãi Tư Chính tháng này. Thật ra lô 05-01A thuộc bồn trũng Nam Côn Sơn.
Trang mạng của nhóm South China Sea Wave ở Trung cộng chuyên đưa thông tin về hoạt động quân sự và khảo cứu ở khu vực, kêu rằng hoạt động mở rộng khoan tìm của Việt Nam vừa nói vi phạm Tuyên Bố Ứng Xử Biển Đông mà ASEAN ký với Trung cộng hơn 20 năm trước. Họ tảng lờ những hoạt động bất hợp pháp của nước họ bao lâu nay hiện vẫn đang tiếp diễn.
Nhóm SCSW kêu lời loan báo của phía Việt Nam đã khiến Bắc Kinh đưa tàu khảo cứu Xiang Yang Hong 10 (Hướng Dương Hồng 10) tới khu vực với sự hộ tống của 2 tàu Hải cảnh và ít nhất 7 tàu đánh cá (dân quân biển) từ hai tỉnh Quảng Đông và Hải Nam. Tuy khu vực nằm hoàn toàn trong vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam, theo Công ước quốc tế về luật biển (UNCLOS) nhưng Bắc Kinh lại ngang ngược tuyên bố chủ quyền hơn 80% đến 90% Biển Đông theo phạm vi 9 vạch tưởng tượng nối lại gióng hình “Lưỡi bò”. Nhiều khu vực mấy cái vạch này ăn sâu vào các vùng biển đặc quyền kinh tế các nước khác, đặc biệt là Việt Nam và Phi Luật Tân.
Bãi Tư Chính (tên quốc tế là Vanguard Bank) là rạn san hô phía tây xa nhất của quần đảo Trường Sa, Việt Nam đã từ lâu kiểm soát mà trên đó đã thiết lập một số Nhà giàn DK lính Hải quân trấn giữ để bảo vệ, thêm cả hải đăng. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền theo cái “Lưỡi bò” và hai bên đã từng xảy ra căng thẳng ở khu vực này hồi năm 2019. Bắc Kinh cũng đã đưa nhiều tàu tới làm áp lực khi phía Việt Nam muốn mở rộng dò tìm dầu khí.
Ông Đặng Sơn Duân, một nhà báo độc lập ở Hà Nội, dựa trên các thông tin riêng viết trên Twitter ngày 11 Tháng Năm là, nhóm tàu Trung Quốc tới vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam nhằm áp lực Việt Nam dừng kế hoạch khoan tìm tại lô 05-1A. Theo phía Việt Nam, chương trình mở rộng khoan tìm tại lô 05-1A sẽ bắt đầu từ Tháng Năm này khi giàn khoan PV Drilling VI được kéo tới giếng DHN-4X từ ngày 4 đến ngày 8 Tháng Năm.
Mấy năm qua, người ta đã thấy Trung cộng cho các tàu Hải cảnh cỡ lớn hợp với lũ tàu dân quân biển đe dọa hoạt động dầu khí các nước nhỏ ở khu vực. Theo ông Ray Powell của đại học Stanford, những hoạt động nói trên của phía Trung cộng là “bất thường”. Theo ông này “Dường như họ đang gửi thông điệp chủ quyền tới phía hoạt động dầu khí của Việt Nam.
77 tạp chí đang bị chế độ Hà Nội ‘theo dõi chặt’ để trị tội “báo hóa”
Tuy cũng là những bộ phận thông tin tuyên truyền cho chế độ, hàng chục trang mạng thuộc tổ chức hay doanh nghiệp đang bị “theo dõi chặt” để trừng phạt.
Không thấy nêu ra tên của 77 tạp chí điện tử trực thuộc “tổ chức” hoặc “doanh nghiệp” nào. Chỉ thấy Bộ Thông tin và Truyền thông CSVN dọa trị tội những tạp chí đó và đang bị theo dõi chặt chẽ. Cái tội của chúng là “báo hóa”, theo Vietnamnet ngày Thứ Bảy 13 Tháng Năm.
Nói khác, một tạp chí chỉ được viết bài, đưa tin theo chuyên ngành của loại giấy phép của cơ quan chuyên môn nào đó, không được “lấn sân” sang các lãnh vực thông tin khác, nhất là thông tin thời sự hàng ngày, giống như hoạt động của một tờ nhật báo. Tạp chí của một hiệp hội xây dựng chỉ được xây dựng không được phép đưa tin về một tai nạn xe cộ vừa xảy ra.
Tháng Tư năm 2019, chế độ Hà Nội quyết định “Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025”. Mục đích rõ rệt là để kiểm soát chặt chẽ hơn nữa hệ thống báo chí từ báo giấy đến báo điện tử. Báo nào cũng có cái vòng kim cô trên đầu là “Cơ quan chủ quản”. Những kẻ đóng góp bài vở, tin tức trong các cơ quan truyền thông này nhiều khi bị cáo buộc “lách” qua những kẽ hở để đưa tin, bài viết “không đúng theo tôn chỉ mục đích” khi xin phép ra báo.
Tạp chí không được hoạt động lấn sân sang chuyện thời sự nhiều mặt của xã hội nên thời gian qua, Bộ Thông tin và Truyền thông Hà Nội nhiều lần đã đe nẹt là không được phép “báo hóa” tạp chí. Vietnamnet nói rằng, cho đến nay, bộ này đã “xử phạt hành chính 100 trường hợp với tổng số tiền phạt hơn 1.5 tỷ đồng đối với các trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội; tước quyền sử dụng giấy phép đối với 3 trường hợp; tạm dừng 70 tên miền, ngăn chặn hơn 45 trường hợp tên miền vi phạm trong lĩnh vực thông tin điện tử”.
Đồng thời đang “rà soát, đánh giá, lập danh sách 77 tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội có dấu hiệu “báo hóa” để theo dõi chặt chẽ, chấn chỉnh, xử lý.” Vietnamnet còn khoe rằng nhà cầm quyền hai thành phố lớn nhất nước, Hà Nội và Sài Gòn, đã “mời 34 tổ chức, doanh nghiệp thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp và 43 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội thuộc nhóm đối tượng có dấu hiệu “báo hóa” đến làm việc.”
Giữa tháng Mười Một năm ngoái, Vietnamnet đưa tin “Bộ TT&TT rà soát, giám sát, thanh tra, kiểm tra, tăng cường hoạt động hậu kiểm, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp đăng tải tin giả, thông tin xấu độc trên mạng”. Trong năm 2023 thì “tập trung giải quyết cơ bản và chấn chỉnh tình trạng “báo hóa” tạp chí, trang thông tin điện tử tổng hợp.”
Ngày 15 Tháng Tư 2022, Vietnamnet nói rằng tại Việt Nam hiện có “816 cơ quan báo chí in và điện tử, trong đó: 137 báo, 370 tạp chí, 309 tạp chí khoa học; 125/137 báo thực hiện loại hình điện tử, 191/679 tạp chí thực hiện loại hình điện tử”.
Báo chí tư nhân bị cấm tuyệt đối. Một số người cầm đầu thành lập Hội Nhà Báo Độc Lập đã bị bắt và bỏ tù đầu năm 2021với những bản án hết sức nặng nề dù hiến pháp công nhận người dân có quyền tự do báo chí. Ông Phạm Chí Dũng bị kết án 15 năm tù. Hai ông Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn mỗi người 11 năm tù. Tất cả đều bị vu cho tội “Tuyên truyền chống nhà nước”.
Ngày 3 Tháng Năm mới đây, tổ chức quốc tế Phóng Viên Không Biên Giới (RSF) công bố bảng xếp hạng tự do báo chí thế giới hàng năm. Việt Nam xếp hạng 178 trên tổng số 180 nước được khảo sát, cùng nhóm cuối bảng với Trung Quốc và Bắc Hàn, đều là các nước cộng sản độc tài
[pvc_stats postid=”” increase=”1″ show_views_today=”0″]
