Tin Thế Giới.
Ukraine tấn công tên lửa vào Crimea, gây cháy lớn và làm ‘hư hại tàu ngầm Nga’ ở Sevastopol (BBC)
Tin mới nhất từ Bộ Quốc phòng Nga xác nhận hai tàu của Hạm đội Biển Đen “bị trúng tên lửa của Ukraine”, bị hư hại nặng. Các báo châu Âu cho rằng một trong hai chiếc tàu là tàu ngầm Rostov-on-Don (Rostov trên sông Đông), từng tham chiến bắn phá quân ISIS ở Syria.
Tàu này là tàu ngầm tấn công, lớp Kilo và có mã số B-237. Phía Nga nói tên lửa tầm xa Shadow Storm do Anh sản xuất được Ukraine dùng để bắn vào quân cảng Sevastopol.
Trước đó BBC đã đưa tin:
Nga nói Ukraine vừa tấn công vào căn cứ của Hạm đội Biển Đen của Nga ở Crimea bằng 10 tên lửa và ba thuyền không người lái. Vụ tấn công gây ra hỏa hoạn lớn tại một xưởng đóng tàu ở Sevastopol, làm 24 người bị thương, phía Nga nói.
Thống đốc Crimea do Nga dựng lên ông Mikhail Razvozhayev tuyên bố hầu hết các vũ khí trên đã bị chặn nhưng hai con tàu bị hư hại.
Ukraine ám chỉ rằng tên lửa hành trình do phương Tây cung cấp được sử dụng.
Một hình ảnh ông Razvozhayev chia sẻ trên Telegram cho thấy ngọn lửa bao trùm lên cái dường như là tàu thủy tại một bến cảng trong lúc ông đang đứng nói chuyện điện thoại.
Đây được cho là khu vực sửa chữa tàu biển. Các nguồn tin tình báo quân đội Ukraine nói một tàu đổ bộ và một tàu ngầm – cả hai được cho là đang đậu ở bến cảng – đã bị hư hại.
Nếu cả hai bị đúng là bị đánh trúng như Kyiv nói thì đây sẽ là vụ tấn công đáng kể nhất của Ukraine nhằm vào Hạm đội Biển Đen của Nga.
Trong một tin đăng trên Telegram, chỉ huy lực lượng không quân Ukraine Mykola Oleshchuk cảm ơn các phi công đã có “tác chiến tuyệt vời” – điều gợi ý rõ là các vũ khí tấn công đã được phóng từ một máy bay Ukraine. Ông cũng cảnh báo sẽ còn thêm các vụ tấn công nữa.
Viết bằng tiếng Ukraine, ông Oleshchuk dùng ngôn ngữ chỉ dấu Ukraine đã dùng tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP do Anh hay Pháp cung cấp. Những tên lửa này có tầm bắn trên 150 dặm – gấp ba tầm của các tên lửa mà Ukraine dùng trước đây. Lực lượng không quân Ukraine cho biết tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP là loại vũ khí duy nhất loại này hiện đang được Ukraine sử dụng.
Đây có vẻ là lần đầu tiên loại tên lửa này được dùng để tấn công các mục tiêu bên trong Crimea.
Các hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội, mà BBC chưa kiểm chứng được, cho thấy vài vụ nổ lớn trong khu vực.
Chuyện tên lửa Ukraine có thể vượt qua hệ thống phòng không của Nga và dường như gây tổn thất lớn sẽ là điều làm Moscow lo lắng.
Bảy tên lửa Ukraine bị bắn hạ và cả ba thuyền không người lái đều bị phá hủy, bộ quốc phóng Nga tuyên bố.
Nga đã sáp nhập bất hợp pháp Crimea từ Ukraine hồi 2014 và vụ tấn công này cho thấy hai bên giằng co kiểm soát các vùng biển. Ukraine liên tục khẳng định mục tiêu cuối cùng là lấy lại bán đảo Crimea và đây không phải là lần đầu tiên họ tấn công Sevastopol và hạm đội Biển Đen.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ khởi động cuộc điều tra luận tội TT Biden (VOA)
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy ngày 12/9 tuyên bố các dân biểu Cộng hòa sẽ mở cuộc điều tra luận tội Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden sau nhiều tháng điều tra về các giao dịch kinh doanh nước ngoài của con trai ông là Hunter Biden.
Cuộc điều tra được ông Donald Trump ủng hộ, người đã hai lần bị Hạ viện luận tội nhưng cả hai lần đều được Thượng viện tha bổng. Ông Trump, người dẫn đầu trong cuộc đua giành đề cử của đảng Cộng hòa để thách thức ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm tới, đã bị buộc tội trong 4 vụ án hình sự riêng biệt trong năm nay.
Tòa Bạch Ốc bác bỏ động thái này rằng không có bằng chứng hỗ trợ.
Điều tra luận tội là gì?
Hiến pháp Hoa Kỳ trao quyền cho Quốc hội luận tội các quan chức liên bang, bao gồm cả tổng thống về tội phản quốc, hối lộ và “các tội trọng và tội nhẹ khác”. Một tổng thống có thể bị cách chức nếu Hạ viện thông qua các điều khoản luận tội theo đa số đơn giản và Thượng viện bỏ phiếu với đa số 2/3 để kết án sau một phiên xét xử.
Cuộc điều tra luận tội là một bước chính thức có thể diễn ra trước cuộc bỏ phiếu của Hạ viện về việc có phê chuẩn các điều khoản luận tội hay không và cuối cùng là một phiên tòa tại Thượng viện.
Hạ viện vào năm 2019 đã bỏ phiếu cho một cuộc điều tra luận tội ông Trump trước khi ông bị luận tội lần đầu tiên với cáo buộc lạm dụng quyền lực tổng thống bằng cách gây áp lực buộc Ukraine điều tra các giao dịch kinh doanh của ông Hunter Biden. Hạ viện đã không tổ chức một cuộc điều tra luận tội đầy đủ trước khi đưa ra cáo buộc luận tội vào những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump sau cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.
Đảng Cộng hòa tại Thượng viện cả hai lần đều có đủ số phiếu để tha bổng ông Trump.
Những cáo buộc
Đảng Cộng hòa cáo buộc rằng con trai của ông Biden là Hunter Biden đã thu lợi từ các giao dịch kinh doanh với các thực thể nước ngoài bằng cách sắp xếp quyền tiếp cận Phó Tổng thống Biden khi đó. Họ cũng cáo buộc rằng bản thân ông Biden đã được hưởng lợi.
Ngoài ra, họ cũng nói rằng Bộ Tư pháp đã can thiệp vào các cuộc điều tra về thuế của ông Hunter Biden. Công tố viên đặc biệt Hoa Kỳ David Weiss, người đứng đầu cuộc điều tra, phủ nhận cáo buộc đó.
Phe Dân chủ nói gì?
Tòa Bạch Ốc đã bác bỏ các cáo buộc. Đảng Dân chủ cho rằng các cuộc điều tra của quốc hội là vô căn cứ và có động cơ chính trị và rằng việc này nhằm làm chệch hướng 4 cáo trạng hình sự chống lại ông Trump.
Dân biểu Dân chủ Jamie Raskin nói trong một tuyên bố trước thông báo của ông McCarthy: “Cuộc điều tra của đảng Cộng hòa là một nỗ lực rõ ràng nhằm vũ khí hóa Quốc hội theo lệnh của ông Trump”.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Ian Sams nói động thái này là “chính trị cực đoan ở mức tồi tệ nhất”.
Bằng chứng
Đảng Cộng hòa đã chỉ ra một tài liệu của chính phủ Hoa Kỳ, trong đó một người cung cấp thông tin đề cập đến người đứng đầu Burisma, một công ty Ukraine mà ông Hunter Biden ngồi trong hội đồng quản trị, nói rằng: “Phải mất 5 (triệu) để trả cho một Biden, và 5 (triệu) cho một Biden khác”, đề cập đến các khoản thanh toán theo cáo giác đối với hai thành viên trong gia đình Biden.
Ông Devon Archer, một cộng sự của ông Hunter Biden, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với các nhà điều tra quốc hội vào tháng 7 năm nay rằng ông không biết về bất kỳ khoản thanh toán nào như vậy.
Người đứng đầu Burisma nói ông không có bất kỳ liên hệ nào với ông Joe Biden hoặc nhân viên của ông ấy, và rằng ông Biden lúc làm phó tổng thống đã không giúp đỡ cho ông hoặc cho công ty ông, theo bản ghi lại cuộc phỏng vấn do ông Jamie Raskin, đảng viên Dân chủ hàng đầu của Ủy ban Giám sát Hạ viện, công bố.
Ông Archer cũng nói với các nhà điều tra quốc hội rằng ông Hunter Biden đã để cha mình điện đàm với các nhà đầu tư hoặc cộng sự nước ngoài “có thể 20 lần” trong suốt khoảng 10 năm.
Ông Archer nói ông Hunter Biden đã tìm cách tạo ra “ảo tưởng về việc tiếp cận cha mình”, nhưng những cuộc trò chuyện đó không liên quan đến bất kỳ giao dịch kinh doanh nào và ông không biết về bất kỳ hành vi sai trái nào của Tổng thống Biden.
Hạ viện có bỏ phiếu không?
Ông McCarthy đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các thành viên theo đường lối cứng rắn ở cánh phải trong đảng của ông. Dân biểu Matt Gaetz đã cho rằng vị thế chủ tịch Hạ viện của ông McCarthy sẽ gặp nguy nếu ông không ủng hộ việc luận tội, trong khi Dân biểu Marjorie Taylor Greene nói bà sẽ không bỏ phiếu tài trợ cho chính phủ nếu không bỏ phiếu về cuộc điều tra luận tội.
Quyết định của ông McCarthy khởi động một cuộc luận tội mà không kêu gọi biểu quyết trước đã tránh được thử thách về đa số sít sao 222-212, không phải tất cả đều ủng hộ động thái này.
Thượng viện sẽ làm gì?
Theo Hiến pháp, sau khi Hạ viện bỏ phiếu luận tội một quan chức, Thượng viện sẽ tổ chức xét xử. Việc loại bỏ quan chức này đòi hỏi phải có đa số 2/3 Thượng viện.
Thượng viện khó có thể kết tội ông Biden, nơi đảng Dân chủ của ông chiếm đa số và một số đảng viên Cộng hòa cho biết họ không muốn có một phiên tòa luận tội.
Chưa có tổng thống nào bị Thượng viện phế truất sau một cuộc luận tội.
Những rắc rối pháp lý khác mà ông Hunter Biden phải đối mặt
Ông Weiss nói các công tố viên sẽ tìm cách truy tố ông Hunter Biden về các tội liên quan đến thuế và súng ống trước ngày 29 tháng 9. Các nhà điều tra đã điều tra ông từ năm 2019.
Các luật sư của ông Hunter Biden đã thương lượng một thỏa thuận nhận tội cho phép ông nhận tội không nộp thuế đối với khoản thu nhập 1,5 triệu đô từ năm 2017 đến năm 2018, đồng thời tham gia vào một cuộc tranh luận hoãn truy tố riêng biệt về việc sở hữu trái phép súng khi sử dụng ma túy, nhưng thỏa thuận đã sụp đổ trong mùa hè.
Việc truy tố hình sự có thể đồng nghĩa với việc ông Hunter Biden có thể phải đối mặt với phiên tòa xét xử trong khi cha ông đang vận động tái tranh cử.
Nga chuẩn bị động viên, bù đắp tổn thất nhân mạng trên chiến trường Ukraina (RFI)
Ngày 11/09/2023, Bộ Tổng tham mưu Ukraina cho rằng « một đợt tuyển quân lớn sắp được tổ chức tại Liên bang Nga và các vùng của Ukraina bị Nga chiếm đóng. Theo các thẩm định khác, mục tiêu là tuyển từ 400.000 đến 700.000 tân binh, để bù đắp cho thiệt hại về nhân mạng trên chiến trường.
Bộ Tổng tham mưu Ukraina không đưa ra bằng chứng nào về khẳng định trên. Theo Reuters, tuyên bố được đưa ra vài ngày sau khi một quan chức tình báo quân sự Ukraina cho biết hiện có khoảng 420.000 lính Nga chiến đấu ở Ukraina.
Phía Nga khẳng định hiện giờ không có bất kỳ kế hoạch tuyển quân lớn nào và Matxcơva chỉ tuyển lính chuyên nghiệp. Matxcơva và Saint-Peterburg có « rất ít » người phải tòng quân, lực lượng chủ đạo đến từ các vùng nằm ngoài hai thành phố lớn trên.
Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế ở Vladivostock ngày 12/09, tổng thống Vladimir Putin đã hoan nghênh « 270.000 người Nga tình nguyện ký hợp đồng phục vụ trong quân đội và các đơn vị tình nguyện trong 6 đến 9 tháng vừa qua » để tham chiến ở Ukraina cùng với 300.000 quân được huy động trong năm 2022. AFP trích lời ông Putin cho biết mỗi ngày có thêm từ 1.000 đến 1.500 người ký hợp đồng.
Về việc phương Tây giao chiến đấu cơ F-16, cũng như việc Mỹ giao đạn chùm cho Kiev, nguyên thủ Nga cho rằng sẽ chỉ « làm kéo dài thêm cuộc xung đột » ở Ukraina.
Tháng 08/2023, nhật báo Mỹ New York Time, trích nhiều quan chức Mỹ xin ẩn danh, thẩm định gần 500.000 lính Ukraina và Nga đã bị chết hoặc bị thương kể từ khi Matxcơva phát động cuộc chiến vào tháng 02/2022. Thiệt hại về nhân mạng là « bí mật quốc gia » của cả hai nước.
Ukraina: Tổng thống Zelensky kêu gọi giới chức chính quyền minh bạch tài sản (RFI)
Hơn 80.000 người Ukraina ký tên vào kiến nghị yêu cầu tổng thống Volodymyr Zelensky phủ quyết một đạo luật vừa được Quốc Hội nước này thông qua, giới hạn ‘‘tính minh bạch’’ trong lĩnh vực công. Nỗ lực chống tham nhũng của xã hội dân sự Ukraina mang lại kết quả. Hôm qua, 12/09/2023, tổng thống Zelensky khẳng định đã phủ quyết đạo luật nói trên và kêu gọi giới chức chính quyền ngay lập tức khai báo tài sản.
Thông tín viên Pierre Alonso tường trình từ Kiev :
Chỉ cần ít ngày để tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đưa ra quyết định này sau một kiến nghị lấy chữ ký, được tung ra hồi thứ Tư tuần trước, yêu cầu nguyên thủ Ukraina gửi trả Quốc Hội văn bản luật vừa được Quốc Hội thông qua.
Trong đạo luật này, giới tranh đấu chống tham nhũng phản đối một điều khoản sửa đổi cho phép hoãn lại một năm việc kê khai tài sản của các giới chức chính quyền. Theo giới tranh đấu, biện pháp kê khai tài sản là một công cụ chống tham nhũng rất hiệu quả. Họ nhắc lại rằng nghĩa vụ khai báo này đã có trước cuộc xâm lăng của Nga, nhưng bị đình chỉ do luật thời chiến.
Trong một đoạn video ngắn được phổ biến sáng hôm nay, tổng thống Zelensky nhấn mạnh : ‘‘Việc khai báo tài sản phải được thực hiện ngay lập tức. Không thể trong một năm nữa’’. Sau nhiều bê bối tham nhũng, đặc biệt là việc bộ trưởng Quốc Phòng phải thôi chức, tổng thống Zelensky đang đứng ở tuyến đầu : 78% người Ukraina cho rằng ông có trách nhiệm trực tiếp trước tình trạng tham nhũng hiện nay. Dưới áp lực của công luận, người ta có thể hiểu rõ hơn vì sau lãnh đạo Ukraina lại sốt sắng tỏ ra gương mẫu như vậy”.
Trả lời AFP, người chủ trì của kiến nghị nói trên, ông Oleksandre Iabtchanka, một thành viên của nhóm ‘‘Những con sói Da Vinci’’, cho biết ‘‘rất vui mừng’’ về quyết định của tổng thống, cho thấy ‘‘công luận trong một quốc gia dân chủ có tiếng nói quan trọng’’. Theo một thăm dò dư luận của Viện Xã hội học Quốc tế ở Kiev (KIIS), 89% người Ukraina coi tham nhũng là vấn đề nghiêm trọng thứ hai của đất nước, sau cuộc xâm lăng của Nga.
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên đến Nga, gặp tổng thống Putin để thảo luận cung ứng vũ khí (RFI).
Theo bộ Quốc Phòng Hàn Quốc, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-Un đã đến Nga sáng sớm hôm 12/09/2023, cho một cuộc gặp thượng đỉnh với tổng thống Nga Vladimir Putin. Washington cảnh báo khả năng hai nước đúc kết một thỏa thuận cung ứng vũ khí, hậu thuẫn cho chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraina.
Hãng tin Pháp AFP nhận định đây là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của lãnh đạo Kim Jong Un kể từ khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát. Điện Kremlin trong thông cáo khẳng định hai nguyên thủ sẽ bàn về những « chủ đề nhậy cảm ». Theo quan sát của thông tín viên đài RFI tại Seoul, hình ảnh về thành viên phái đoàn Bắc Triều Tiên tại nhà ga được công bố có thể cho phép dự đoán vấn đề đạn dược cũng như công nghệ hải quân và không gian sẽ nằm trong chương trình nghị sự.
Từ Seoul, thông tín viên Trần Công cho biết thêm phản ứng của Mỹ và phía Hàn Quốc :
Theo Yonhap, trích dẫn thông tấn xã Trung Ương Bắc Triều Tiên KCNA, lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-Un hôm qua 10/09 đã rời Bình Nhưỡng, đi tàu riêng tới Nga. Theo những bức ảnh được công bố, tháp tùng ông Kim là các quan chức chủ chốt của đảng Lao Động Triều Tiên, quan chức chính phủ và quân đội, như ngoại trưởng Choi Son-hee, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Đảng Ri Pyong-chol.
Một số nguồn tin cho biết có thể tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ tiếp lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-Un trong ngày. Đây sẽ là cuộc gặp thượng đỉnh song phương đầu tiên sau bốn năm kể từ cuộc gặp tháng 04/2019 tại Vladivostok. Tuy nhiên, lịch trình và địa điểm tổ chức cuộc gặp chưa được công bố.
Hoa Kỳ và phương Tây theo dõi sát chuyến đi này vì cho rằng có thể Bắc Triều Tiên cung cấp vũ khí cho Nga, phục vụ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraina. Trước đó, Hoa Kỳ tuyên bố rằng bất kỳ hoạt động buôn bán vũ khí nào của Bình Nhưỡng sẽ vi phạm các lệnh trừng phạt của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc và sẽ có những biện pháp trừng phạt bổ sung nếu cần thiết. Người phát ngôn bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ Matthew Miller bình luận: “Việc Matxcơva yêu cầu hỗ trợ quân sự từ Bình Nhưỡng cho thấy hiệu quả của các lệnh trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu của Mỹ”.
Về phía Hàn Quốc, trong cuộc họp thượng đỉnh với Hiệp hội các nước Đông Nam Á – ASEAN vừa qua, tổng thống Yoon Suk-Yeol đã tuyên bố: “Các thành viên của Liên Hiệp Quốc có nghĩa vụ tuân thủ các lệnh trừng phạt Bắc Triều Tiên, đặc biệt là các nước thành viên thường trực của Hội Đồng Bảo An”.
Mỹ đề xuất một dự án cạnh tranh với Con Đường Tơ Lụa của Trung Cộng ? (RFI)
Mỹ thúc đẩy dự án « hành lang » giao thông nói liền Ấn Độ với Châu Âu, Trung Đông. Ả Rập Xê Út đóng vai trò hàng đầu. Theo thông cáo của Nhà Trắng đây không đơn thuần là một thỏa thuận xây dựng các tuyến giao thông giữa các châu lục.
Thỏa thuận về nguyên tắc đã được ký kết tại New Delhi, bên lề thượng đỉnh G20 chiều ngày 09/09/2023 giữa Ấn Độ, Mỹ, Ả Rập Xê Út, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, Liên Âu, Pháp, Đức và Ý.
Trong một cuộc họp bàn tròn, tổng thống Biden nói đến một sự kiện « thực sự quan trọng và mang tính lịch sử ». Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu bà Ursula von der Leyen xem đây « không chỉ là một thỏa thuận về các tuyến đường xe lửa hay liên quan đến các dự án xây dựng hệ thống cáp quang ». « Hành lang » này là một « đầu cầu về công nghệ xanh, về công nghê kỹ thuật số giữa các châu lục và các nền văn minh ».
Trong thông cáo, phủ tổng thống Mỹ nhấn mạnh Washington muốn khởi động một « kỷ nguyên mới, các châu lục phải được kết nối với nhau qua ngả đường sắt, và đường biển ». Mục tiêu đề ra nhằm tạo nên những « mắt xích thương mại để khuyến khích phát triển và xuất khẩu năng lượng sạch ». Hoa Kỳ muốn đẩy mạnh tiến trình hội nhập của Trung Đông với thế giới.
Theo chuyên gia về Nam Á thuộc viện nghiên cứu Wilson Center tại Washington, Michael Kugelman, được AFP trích dẫn, kế hoạch thiết lập « hành lang giao thông » giữa Ấn Độ với Trung Đông và Châu Âu không hơn không kém là một công cụ để làm « đối trọng với dự án Một Vành Đai, Một Con Đường » của Trung Cộng.
Một nhà ngoại giao Pháp không vòng vo cho rằng sáng kiến của chính quyền Biden nhằm « cạnh tranh với Con Đường Tơ Lụa » của Bắc Kinh và thông báo được các bên đưa ra tại New Delhi hôm nay mới chỉ là « điểm khởi đầu của cả một chiến lược dài hơi ». Về phía Pháp, Paris muốn lôi kéo cả Ai Cập vào dự án này.
Liên Hiệp Châu Phi, thành viên mới của G20 (RFI)
Tại thượng đỉnh G20 lần này, có một chủ để đồng thuận giữa Ấn Độ, Trung Cộng và Hoa Kỳ, đó là việc kết nạp Liên Hiêp Châu Phi làm thành viên thường trực. Quyết định coi như được thông qua khi trong diễn văn khai mạc, thủ tướng Narendra Modi mời chủ tịch luân phiên của Liên Hiệp Châu Phi ngồi vào ghế của thành viên thường trực G20. Mở rộng G20 cho Liên Hiệp Châu Phi được đánh giá là một thắng lợi ngoại giao quan trọng của thủ tướng Modi.
Đặc phái viên của RFI Dominique Baillard có mặt tại hội nghị cho biết thêm thông tin :
Thủ tướng Narendra Modi ôm tổng thống Azali Assoumani là một trong những khoảnh khắc ấn tượng nhất trong phiên khai mạc. Tổng thống quần đảo Comores ngay lập tức tới ngồi vào bàn chính thức của G20 trong tiếng vỗ tay của những người đồng cấp. Việc Châu Phi gia nhập một trong những định chế lãnh đạo thế giới là một thành công không thể chối cãi đối với Ấn Độ nước chủ tịch luân phiên G20.
Một vùng rộng lớn ở nam bán cầu được chấp nhận trong một tổ chức do những nước giàu nhất hành tinh lãnh đạo. Tất nhiên đây cũng là thời khắc lịch sử đối với châu Phi. Từ trước đến nay, mới chỉ duy nhất Nam Phi là thành viên thường trực của câu lạc bộ, có thể chuyển tải các đề nghị của năm chục quốc gia châu lục này. Liên Hiệp Châu Phi từ giờ sẽ có thể tham gia xây dựng các cam kết của G20 trên các vấn đề mà họ quan tâm hàng đấu, như xử lý nợ, tiếp cận nguồn tài chính cho phát triển bền vững. Nhưng đó cũng là một thách thức. Liên Hiệp Châu Phi sẽ phải làm việc với nhau nhiều hơn ở thượng tầng để có thế trình bày và cổ vũ cho quan điểm của mình trong khối các quốc gia mà trong tương lại sẽ là G20+1.
Tin Việt Nam.
Việt Nam – Hoa Kỳ thiết lập quan hệ “Đối tác chiến lược toàn diện” (RFI).
Chiều ngày 10/09/2023 Việt Nam và Hoa Kỳ xác nhận nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất là « Đối tác chiến lược toàn diện ». Tổng bí thư Đảng Cộng Sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng chủ trì lễ tiếp đón tổng thống Mỹ Joe Biden. Từ trụ sở Trung Ương Đảng, ông Trọng đã thông báo nâng cấp quan hệ song phương, tương tự như mối bang giao giữa Việt Nam với Trung Cộng và Nga.
Hãng tin Mỹ AP ghi nhận đặt chân đến Việt Nam ông Biden ca ngợi Việt Nam là một « nước bạn », một « đối tác đáng tin cậy và một thành viên có trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế (…) Việt Nam và Hoa Kỳ là những đối tác then chốt ở vào một thời điểm quyết định ».
Ngoài ra nguyên thủ Mỹ đánh giá cao « vai trò, vị trí của Việt Nam ở khu vực, vai trò tích cực của Việt Nam trên nhiều vấn đề khu vực và toàn cầu, trong đó có vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu ». Washington khẳng định « ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN » và mong muốn hợp tác với Việt Nam để « đóng góp vào đoàn kết và thịnh vượng cho ASEAN ». Về Biển Đông nguyên thủ Mỹ nhắc lại vùng biển này « có vị trí quan trọng đối với thịnh vượng, ổn định quốc tế » và ông Biden khẳng định lại quan điểm của Mỹ về Biển Đông.
Về phía Việt Nam, theo thông cáo của Ban Đối Ngoại Trung Ương ngày 10/09/2023 được báo chí trong nước trích dẫn, Hà Nội « đánh giá cao lập trường của Mỹ ủng hộ lập trường của Việt Nam và ASEAN về vấn đề Biển Đông. Đề nghị Mỹ tiếp tục ủng hộ, đóng góp tích cực vào hòa bình, an ninh, hợp tác, bảo đảm các quyền tự do hàng hải, hàng không và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các quốc gia ở Biển Đông, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động trái với luật pháp quốc tế làm phức tạp thêm tình hình, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thực hiện DOC, sớm ký kết COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về Luật biển của Liên hợp quốc năm 1982 (…) .Trên những cơ sở quan trọng nêu trên, vì lợi ích của nhân dân hai nước và mong muốn tăng cường hợp tác nhằm các mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong bối cảnh mới, Việt Nam hoan nghênh việc hai nước xác lập quan hệ ở tầm cao mới là Đối tác Chiến lược Toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững ». Việt Nam cũng hoan nghênh « việc thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác kinh tế – thương mại – đầu tư và tăng trưởng kinh tế » song phương.
Hà Nội “đục bỏ” phát biểu về Nhân Quyền của TT Biden
Phát biểu về nhân quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tại Hà Nội vào chiều ngày 10/9 bị truyền thông Nhà nước Việt Nam kiểm duyệt..
Nguyên văn lời ông Joe Biden trong phát biểu sau khi hai phía đồng ý nâng cấp quan hệ lên mức cao nhất Đối tác Chiến lược Toàn diện : “Tôi cũng đã nêu lên tầm quan trọng của việc tôn trọng nhân quyền là ưu tiên hàng đầu của chính phủ của tôi và của người dân Hoa Kỳ. Và chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại thẳng thắn về vấn đề đó.”
Trong các bản tin của truyền thông Nhà Nước ý của Tổng thống Joe Biden về vấn đề nhân quyền bị chuyển thành “Tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng quyền con người.”
Ngay trước chuyến công du Việt Nam của người đứng đầu Nhà Trắng, nhiều tổ chức của người Việt trong và ngoài nước, cũng như các tổ chức theo dõi nhân quyền trên thế giới gửi thư ngỏ đến Tổng thống Joe Biden đề nghị ông này thúc ép đảng và chính phủ Việt Nam tôn trọng nhân quyền, ngưng biện pháp đán áp ngày càng mạnh tay đối với những tiếng nói bất đồng chính kiến, những người lên tiếng cho nhân quyền trong nước. (RFA)
Việt Nam trả tự do cho tù chính trị Nguyễn Bắc Truyển
Ủy hội Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo Quốc tế (USCIRF) hoan nghênh Việt Nam trả tự do cho ông Nguyễn Bắc Truyển, một tín đồ Phật giáo Hòa Hảo và là nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền trong nước.
Thông cáo phát đi ngày 12/9 của USCIRF dẫn lời của Phó Ủy hội Frederick A. Davie rằng : “Trong niềm hân hoan chúng tôi mừng đón việc trả tự do cho ông Nguyễn Bắc Truyển, người đã thụ án hơn sáu năm tù một cách bất công. Vào tháng năm vừa qua, khi phái đoàn USCIRF đến Việt Nam, chúng tôi có hân hạnh được gặp vợ ông Truyển, bà Bùi Thị Kim Phượng, cũng là một nhà đấu tranh cho tự do tôn giáo. Nay chúng tôi vui mừng vì cả hai đều được an toàn.”
Ông Nguyễn Bắc Truyển bị bắt lần đầu vào tháng 11/2006 rồi bị kết án ba năm sáu tháng tù theo cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước”; sau đó ông được trả tự do vào tháng 5/2010. Ông bị bắt lại vào ngày 30/7/2017 khi đang tham gia sinh hoạt tại Dòng Chúa Cứu Thế ở Kỳ Đồng, hỗ trợ tư vấn pháp lý cho dân oan mất đất, cũng như chăm sóc sức khỏe cho hơn 5 ngàn thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa. Đến tháng 4/2018 ông bị tòa tuyên 11 năm tù giam và ba năm quản chế theo cáo buộc “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền.” Ông được trả tự do hôm ngày 8/9/2023 trước chuyến công du của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đến Việt Nam. Hiện ông Nguyễn bắc Truyển và vợ hiện đang có mặt tại Đức.
Thông cáo của USCIRF nêu rõ bản thân ông Nguyễn Bắc Truyển là một chuyên gia luật và là chủ tịch Hội Ái hữu Tù Chính trị & Tôn giáo Việt Nam. Đây là tổ chức hỗ trợ cho các tù nhân lương tâm và gia đình họ. (RFA)
Tổng thống Mỹ bị chê coi nhẹ vấn đề nhân quyền tại Việt Nam
Hãng tin Reuters ngày Thứ Hai 11 Tháng Chín dẫn bản thông cáo báo chí của Tòa Bạch Ốc nêu nội dung kết quả của chuyến thăm Việt Nam của phái đoàn Biden gói gọn trong hơn 2,600 từ, nhưng chỉ có 112 từ gồm cả tiêu đề phụ đề cập đến nhân quyền. Do đó, các nhà vận động cho Nhân Quyền không hài lòng khi Tổng thống Joe Biden coi nhẹ vấn đề nhân quyền trong chuyến thăm Việt Nam.
Tại Hà Nội, ông Biden cho hay Mỹ đã nâng mối quan hệ với Việt Nam lên thành “Đối tác chiến lược toàn diện” và gia tăng hợp tác về (phần mềm điện tử) thuật toán đám mây (cloud computing), mạch điện tử bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Tòa Bạch Ốc cũng tiết lộ cho thấy hãng hàng không quốc doanh Vietnam Airlines mua 50 máy bay Boeing 737 Max trị giá $7.8 tỉ USD.
Giới vận động nhân quyền sợ rằng coi nhẹ nhân quyền không những không giúp cải thiện tình trạng nhân quyền ở Việt Nam và Ấn Độ mà còn nguy cơ làm tình trạng nhân quyền tồi tệ hơn ở những nơi khác trên thế giới.
“Chính phủ Biden rõ ràng đẩy vấn đề nhân quyền qua một bên khi đặt lợi ích nâng mối quan hệ đối tác chiến lược với các nước khi họ thấy có lợi hơn. Điều này gửi ra một thông điệp là Mỹ sẵn sàng chấp nhận thất bại khi bảo vệ và củng cố nhân quyền”. Bà Carolyn Nash, Giám đốc Vận động Nhân quyền khu vực Á châu của tổ chức Ân Xá Quốc tế (Amnesy International), phát biểu với hãng tin Reuters.
Một ngày trước khi Tổng thống Biden đến Việt Nam, Tổ chức Theo Dõi Nhân quyền (HRW) cho hay CSVN đang giam giữ ít nhất 159 tù chính trị chỉ vì người ta hành sử một cách ôn hòa các quyền tự do chính trị viết rõ ràng trong hiến pháp của chế độ. Hiện có ít nhất 22 người nữa đang bị bắt giam nhưng chưa có án.
Một số phóng viên đã hỏi Tổng thống Biden là có phải ông đặt lợi ích chiến lược của Mỹ lên trên vấn đề nhân quyền hay không thì ông trả lời “Tôi đã nêu vấn đề đó (nhân quyền) với tất cả những ai tôi gặp”. Tuy nhiên, cả bà Nash cũng như ông John Sifton của tổ chức HRW đều cho rằng các cuộc nói chuyện trong riêng tư không đủ.
Mỹ cam kết sẽ giúp Việt Nam cải tiến khả năng quốc phòng
Bản tuyên bố chung công bố ngày Thứ Hai 11 Tháng Chín giữa Tổng thống Biden và Tổng bí thư CSVN Nguyễn Phú Trọng nói hai bên “Hoan nghênh các hợp tác nhiều hơn nữa về công nghệ quốc phòng và thương mại quốc phòng. Hoa Kỳ tiếp tục cam kết trợ giúp Việt Nam phát triển năng lực quốc phòng tự chủ dựa trên nhu cầu và cơ chế đã được thiết lập.”
Những năm gần đây, chính phủ Mỹ đã viện trợ cho Việt Nam hai chiếc tàu cảnh sát biển 3,200 tấn, một số tàu cao tốc cỡ nhỏ được đóng mới. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng chỉ mua của Mỹ một số máy bay trinh sát không người lái cỡ nhỏ ScanEagle, máy bay huấn luyện phi công quân sự căn bản T-6 A Texan II. Trong khi đó, Hà Nội chi hàng tỉ đô la mua đủ loại võ khí hạng nặng của Nga.
Từng thấy báo chí Việt Nam từ hai năm nay đưa tin Mỹ chuẩn bị chuyển giao cho Việt Nam một chiếc tàu cảnh sát biển lớp Hamilton trọng tải 3,200 tấn. Người ta thấy cả video tàu được sơn lại và gỡ bỏ bớt võ khí tại một cơ sở sửa chữa thuộc tiểu bang Washington và đến nay vẫn không thấy tin bàn giao. Chỉ vài ngày trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh ASEAN và Tổng thống Mỹ đến thăm Việt Nam, Trung Quốc công bố “bản đồ tiêu chuẩn” mới cho Biển Đông với 10 vạch. Nhiều khu vực lấn sâu vào các vùng biển đặc quyền kinh tế của các nước khu vực phía nam, đặc biệt là Việt Nam và Phi Luật Tân. Các nước bị ảnh hưởng gồm cả Việt nam đã lập tức lên tiếng phản bác.
Hơn 90 người, gồm 34 khách ngoại quốc, bị ngộ độc bánh mì Phượng tại Hội An
Hơn 90 người, gồm du khách ngoại quốc, bị ngộ độc bánh mì Phượng tại Hội An Bánh mì Phượng là một thương hiệu được nhiều người Việt trong nước, nước ngoài và du khách ngoại quốc biết đến.
Hơn 90 người phải nhập viện do bị ngộ độc sau khi ăn bánh mì Phượng tại Phố cổ Hội An hôm 11/9. Trong số này có 34 du khách nước ngoài.
Truyền thông Nhà nước ngày 13/9 dẫn xác nhận của Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam, bác sĩ Mai Văn Mười, về số nạn nhân bị ngộ độc thực phẩm sau khi ăn bánh mì Phượng như vừa nêu.
Vụ việc được xác minh từ khoảng 8 giờ sáng ngày 11/9, một số người dân và du khách nước ngoài đã ăn bánh mì mua tại tiện Phượng. Bánh mì có pa tê, thịt xá xíu, xíu mại, rau sống, sốt trứng gà tươi, dưa, rau răm, xà lách, đu đủ chua, chả heo.
Tiệm bánh mì Phượng cho cơ quan chức năng địa phương biết trong ngày 11/9 bán ra tổng cộng 1.920 ổ bánh mì.
Đến khoảng 11 giờ cùng ngày, một số người ăn bánh mì Phượng mua trong sáng đó bị sốt cao, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy… Tin cho biết đến ngày 13/9 có 32 ca xuất viện; còn 1 ca phải chuyển ra Bệnh viện Phụ sản-Nhi Đà Nẵng; ba ca điều trị tạ Bệnh viện Thái Bình Dương, Thành phố Hội An; bốn ca tại Bệnh viện Đa Khoa Vĩnh Đức.
Cục An toàn Thực phẩm thuộc Bộ Y tế Việt Nam vào chiều ngày 13/9 gửi công văn cho Sở Y tế tỉnh Quảng Nam yêu cầu tạm đình chỉ hoạt động của cơ sở bánh mì Phượng để kiểm tra.
Bánh mì Phượng là một thương hiệu được nhiều người Việt trong nước, nước ngoài và du khách ngoại quốc biết đến. (FRA)
