TIN THẾ GIỚI.
Ukraina xây dựng tuyến phòng thủ 2000 km chuẩn bị cho cuộc chiến lâu dài (RFI)
Sau thất bại của cuộc phản công mùa hè, quân đội Ukraina chuyển sang phòng thủ. Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình BFMTV và báo Le Monde của Pháp, hôm 12/03/2024, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky xác nhận Ukraina đã xây dựng tuyến phòng thủ 3 lớp dọc các tuyến mặt trận để bảo vệ lãnh thổ, chặn đà tiến của quân Nga và chờ thời cơ thuận lợi.
Thông tín viên RFI Stéphane Siohan tại Kiev cho biết thêm thông tin :
« Ngày 12/02 vừa qua, thủ tướng Ukraina Denys Chmyhal thông báo chính phủ Ukraina trợ cấp ngân khoản 520 triệu đô la để xây dựng ba tuyến công sự liên tiếp bên phần chiến tuyến của Ukraina.
Hệ thống phòng thủ rất lớn có chiều dài 2000 km này sẽ chạy dọc phía nam đất nước, trong vùng Zaporijia, cũng như cả vùng Donbass ở phía đông, hiện vẫn còn do Ukraina kiểm soát. Tuyến công sự còn trải dài trên phía bắc trong vùng Kharkiv, Soumy, Tchernigiv, Kiev và xa hơn nữa, để đề phòng mọi cuộc đột nhập từ Belarus.
Các tuyến công sự phòng thủ này gồm toàn bộ các giao thông hào, hầm trú ẩn bọc thép, các công trình hàng rào chống tăng vẫn được gọi là răng rồng giống như tuyến 3 lớp Surovikine mà Nga đã cho xây cách đây một năm ở miền nam Ukraina và cuộc phản công mùa hè của Kiev đã vấp phải.
Với quân đội Ukraina, những công công trình này giờ trở nên không thể thiếu, trong khi mà sức mạnh hỏa lực của Ukraina đã bị giảm đáng kể và quân Nga đang lấn thêm từng mảng lãnh thổ sau khi thành phố Avdiika trong vùng Donbass thất thủ.
Tuy nhiên, nhiều binh sĩ Ukraina không hiểu tại sao chính quyền phải đợi đến 2 năm mới bỏ tiền ra xây dựng hệ thống công sự như thế này trong khi mà giờ đây toàn bộ tuyến mặt trận của họ đang bị áp lực lớn ».
Vẫn liên quan đến chiến thuật quân sự của Kiev, tổng tư lệnh quân đội Ukraina, Oleksandr Syrsky, cho biết quân đội giờ đây tập trung phát triển « hệ thống không người lái », tức sử dụng drone tối tân hơn, để giành ưu thế trên chiến trường.
Trên Telegram, hôm 18/03, tướng Syrsky viết : « Công nghệ và việc chế tạo đơn giản là mấu chốt ưu thế của chúng ta đối với kẻ thù ». Ông nhấn mạnh phát triển hệ thống không người lái giờ được coi là một ưu tiên của Ukraina.
Drone Ukraina tấn công các nhà máy lọc dầu Nga (Trích RFI)
Báo Libération cho rằng những vụ tấn công liên tục của drone Ukraina vào các nhà máy lọc dầu Nga trong những ngày gần đây là « những nhát roi quất vào quân đội của Putin ».
Sáng hôm Chủ nhật 17/03, chính quyền Krasnodar cho biết drone đã gây hỏa hoạn tại một nhà máy lọc dầu ở Slaviansk-na-Koubani, tây nam nước Nga làm một người chết. Thứ Bảy, một vụ tấn công khác làm bốc cháy nhà máy lọc dầu Samara, nằm cách biên giới Ukraina 1.000 kilomet, cho thấy những cuộc không tập này có thể đánh sâu vào đất Nga. Thứ Tư tuần trước, một nhà máy khác ở Riazan nằm cách Matxcơva 200 kilomet bị drone tấn công và hôm trước đó là ở Nijni-Novgorod, rồi Orel.
Trước đó vào đầu năm, drone bắt đầu đánh vào khu phức hợp dầu khí ở Ust-Luga trên biển Baltic, nhà máy lọc dầu Touapsé trên Hăc Hải, rồi Volgograd. Những cú đánh này ngăn trở việc tiếp liệu xăng dầu cho quân Nga, giảm nguồn thu dầu khí vốn rất quan trọng để chi cho cuộc xâm lăng Ukraina. Nhà nghiên cứu Sergey Vakulenko của Fondation Carnegie nhận định những vụ tấn công này đặt ra vấn đề cốt tử về năng lực của kỹ nghệ năng lượng Nga trước áp lực chiến tranh.
Kiev có thể đe dọa đến phân nửa sản lượng của Nga
Nhắm vào các nhà máy lọc dầu, nơi chế biến dầu thô thành nhiều sản phẩm, là một cách để đánh vào nhiều lãnh vực trên thị trường thế giới. Xăng, dầu diesel, dầu lửa rất cần thiết cho kỹ nghệ sản xuất, vận tải và nông nghiệp. Bên cạnh đó còn là cách gây bất ổn từ bên trong : xăng dầu vốn ưu tiên cho xe tăng, chiến đấu cơ, nếu tấn công dồn dập thường dân sẽ bị thiếu nhiên liệu nhất là vùng quê cần diesel cho nông cơ. Matxcơva đã cấm xuất khẩu dầu trong sáu tháng kể từ 01/03. Loạt oanh kích mới đây đã làm giá xăng dầu tăng vọt trên thị trường Nga.
Theo tính toán của Sergey Vakulenko trên Libération, nếu những drone nhỏ bé đã đánh được tới tận Ust-Luga, thì « 18 nhà máy lọc dầu Nga với tổng công suất 3,5 triệu thùng dầu một ngày (phân nửa năng lực Nga) là các mục tiêu tiềm tàng ». Những nhà máy này đặc biệt kiên cố, chịu đựng được oanh tạc và trang bị cứu hỏa. Lúc bình thường việc sửa chữa toàn bộ chỉ mất vài tháng, nhưng vào thời chiến và bị cấm vận thì khác. Không chỉ các ống dẫn dầu, mà máy nén, van, bộ phận kiểm soát và các thiết bị khác khó thay thể được vì bị phương Tây trừng phạt.
Chiến thuật của Kiev cũng giống như mùa đông 2022, khi Matxcơva liên tục đánh vào mạng lưới điện Ukraina, nhưng hồi đó Kiev nhanh chóng phục hồi và tìm kiếm được thiết bị. Ukraina có thể nhắm vào các cơ sở hạ tầng mang tính chiến lược hơn, như khu vực xuất khẩu sản phẩm hóa dầu ở cảng Primorsk trên biển Baltic, hay Novorossiisk ở Hắc Hải. Chuyên gia Mark Williams khi trả lời Bloomberg cho rằng Kiev có thể làm cú đúp, vừa làm giảm thu nhập của Kremlin, vừa gây áp lực lên các đồng minh phương Tây nhờ tác động đáng kể lên giá thế giới.
Ngoại trưởng Blinken tới Trung Đông trong bối cảnh căng thẳng quan hệ giữa Hoa Kỳ và Israel (VOA)
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã đến Ả Rập Saudi hôm 20/3, khởi động chuyến công du Trung Đông nhằm mưu tìm một lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến ở Gaza trong khi mối quan hệ giữa Washington và đồng minh Israel ngày càng căng thẳng.
Tại Gaza, nơi hy vọng về một lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến kéo dài gần sáu tháng đúng dịp lễ Ramadan vào tuần trước đã tan biến, người dân thành phố Gaza ở phía bắc mô tả cuộc giao tranh dữ dội nhất trong nhiều tháng xung quanh bệnh viện Al Shifa.
Israel tuyên bố đã tiêu diệt 90 tay súng trong trận chiến diễn ra ở đó trong ngày thứ ba; Hamas phủ nhận sự có mặt của các chiến binh và cho biết những người thiệt mạng trong bệnh viện là dân thường.
Sau chuyến thăm hôm 20/3 tới Ả Rập Saudi, nơi ông dự kiến sẽ gặp Thái tử cầm quyền Mohammed bin Salman, Ông Blinken sẽ đến Ai Cập vào 21/3 và Israel vào 22/3.
Bộ Ngoại giao thông báo kế hoạch dừng chân của ông Blinken ở Israel chỉ sau khi ông đến Ả Rập Saudi. Không có lời giải thích nào được đưa ra ngay lập tức về lý do tại sao nó bị bỏ qua trong hành trình ban đầu.
Những ngày gần đây đã chứng kiến giao tranh gia tăng ở các khu vực phía bắc Gaza bị lực lượng Israel chiếm giữ từ đầu cuộc chiến, bao gồm cả Al Shifa, từng là bệnh viện lớn nhất của Gaza, hiện là một trong số ít bệnh viện thậm chí còn hoạt động một phần ở phía bắc.
Hôm 19/3, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã từ chối lời kêu gọi của Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc hủy bỏ kế hoạch tấn công trên bộ vào Rafah, thành phố ở rìa phía nam của Gaza, nơi tạm trú của hơn một nửa dân số 2,3 triệu người của Gaza.
Liên Hiệp Quốc và phương Tây chỉ trích luật an ninh mới của Hồng Kông (RFI)
Luật an ninh mới của Hồng Kông bắt đầu có hiệu lực từ ngày 23/03/2024. Văn bản được Nghị Viện Hồng Kông thông qua ngày 19/03 bổ sung thêm 5 loại vi phạm vào danh sách đã được áp dụng từ năm 2020. Liên Hiệp Quốc và nhiều nước phương Tây đồng loạt bày tỏ « quan ngại sâu sắc » và chỉ trích tự do bị vi phạm.
Theo AFP, 5 loại tội mới gồm : phản bội, nổi loạn, gián điệp và đánh cắp bí mật Nhà nước, phá hoại gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia, ly khai và can thiệp từ bên ngoài. Các tội phản bội hoặc nổi dậy có thể bị kết án tù chung thân. 89 thành viên của Nghị Viện Hồng Kông (LegCo), không có đại diện của phe đối lập, đã khẩn trương thảo luận luật an ninh mới – được gọi là « Điều 23 » và thông qua với đa số tuyệt đối.
Người đứng đầu đặc khu hành chính Lý Gia Siêu (John Lee) đánh giá ngày 19/03 « là một thời khắc lịch sử đối với Hồng Kông » vì luật mới lấp những lỗ hổng của luật an ninh quốc gia được áp dụng từ năm 2020. Theo ông Lý Gia Siêu, văn bản này « sẽ cho phép Hồng Kông ngăn chặn, cấm và trừng phạt hiệu quả hoạt động gián điệp, âm mưu và bẫy do cơ quan tình báo nước ngoài giăng ra, sự xâm nhập, phá hoại của các thế lực thù địch ».
Ngay lập tức, các nước phương Tây đã bày tỏ quan ngại sâu sắc. Cao Ủy Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc Volker Turk cảnh báo những điều khoản mơ hồ « có thể dẫn đến việc hình sự hóa một loạt hành vi được luật pháp quốc tế bảo vệ ». Liên Hiệp Châu Âu bày tỏ quan ngại về « tác động đến các quyền và tự do của người dân Hồng Kông ». Luật mới cũng sẽ tác động đến uy tín và vai trò của trung tâm tài chính Hồng Kông.
Người phát ngôn bộ Ngoại Giao Mỹ Vedant Patel đánh giá « những biện pháp này có quy mô rộng, không chính xác » sẽ « khiến xã hội Hồng Kông đóng cửa nhanh hơn ». Ngoại trưởng Anh lên án một văn bản « vi phạm thêm các quyền và tự do của thành phố » và « ngăn Hồng Kông thực hiện nghĩa vụ quốc tế ».
Ngoại trưởng Úc, trong buổi tiếp đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị tại Canberra, lưu ý rằng luật mới ở Hồng Kông « làm xói mòn các quyền và tự do » của đặc khu. Tổ chức Ân Xá Quốc Tế kêu gọi « tất cả các bên có thể gây ảnh hưởng ở Hồng Kông », dù là doanh nghiệp hay chính phủ, Liên Hiệp Quốc, « gia tăng sức ép để chính quyền đặc khu hành chính tôn trọng nhân quyền ».
Ngày 20/03, Bắc Kinh đã phản đối gay gắt các nước « can thiệp chuyện nội bộ », lên án « tâm lý thực dân ăn sâu » của Anh và thái độ đạo đức giả của Liên Hiệp Châu Âu.
Theo tổng kết của AFP, gần 300 người đã bị bắt ở Hồng Kông kể từ khi luật an ninh quốc gia 2020 được áp dụng. Vài chục nhà đối lập chính trị, nhà hoạt động và nhiều nhân vật có tên tuổi khác đã bị kết án tù hoặc buộc phải tị nạn ở nước ngoài.
Mỹ khẳng định cam kết bảo vệ Philippines, Trung Cộng phản ứng mạnh mẽ (RFI)
Trong chuyến thăm Philippines, ngày hôm nay 19/03/2024, ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken, đã khẳng định Washington cam kết chắc chắn bảo vệ Philippines trong trường hợp xảy ra xung đột trên Biển Đông. Ngay lập tức, Trung Cộng tuyên bố Hoa Kỳ không có bất kỳ lý do chính đáng nào can dự vào vấn đề Biển Đông.
Họp báo chung tại Manila với đồng nhiệm Philippines, Enrique Manalo, lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ, được AFP trích dẫn, đã nhắc lại quyết tâm của Hoa Kỳ bảo vệ đồng minh trước mọi cuộc tấn công có thể xảy ra trên Biển Đông. Ông Antony Blinken tuyên bố: “Đây là những tuyến đường hàng hải trọng yếu đối với an ninh và kinh tế của Philippines, nhưng đồng thời cũng là trọng yếu đối lợi ích của khu vực, của Hoa Kỳ và cả thế giới (…) Chính vì thế mà chúng tôi luôn ở bên cạnh Philippines và chúng tôi cam kết vững chắc bảo vệ Philippines, nước có hiệp ước phòng thủ chung”.
Ngoại trưởng Enrique Manalo cho biết đã trao đổi với đồng nhiệm Mỹ về việc đầu tư mạnh mẽ cho tuần duyên của Philippines.
Cuộc gặp lần này của ngoại trưởng hai nước cũng là để chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh ba bên Mỹ-Philippines và Nhật Bản tại Washington, dự kiến vào ngày 11/04/2024.
Ông Antony Blinken tới Manila sau chuyến thăm Hàn Quốc hôm Chủ Nhật (17/03), trong cùng một mục đích củng cố quan hệ với các đồng minh châu Á đối phó với những tham vọng của Trung Cộng. Một quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ đi cùng cho biết : “Chúng tôi muốn chứng minh cam kết của chúng tôi đối với vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương, bất kể những gì đang xảy ra ở các nơi khác trên thế giới vào lúc này”.
Ngay sau tuyên bố của lãnh đạo ngoại giao Mỹ tại Manila, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Cộng, Lâm Kiếm (Lin Jiang), đã khẳng định với báo chí : “ Hoa Kỳ không thuộc khu vực Biển Đông, vì thế không có quyền can thiệp vào trong các bất đồng giữa Trung Cộng và Philippines”.
Về thỏa thuận quân sự của Phippines, phát ngôn viên ngoại giao Trung Cộng khẳng định “hợp tác quân sự giữa Hoa Kỳ và Philippines không được xâm phạm chủ quyền và các lợi ích biển của Trung Cộng tại Biển Đông và càng không được sử dụng làm nền tảng cho những đòi hỏi bất hợp pháp của Philippines”.
Vua Hà Lan ‘hoàn toàn bất ngờ’ và ‘đáng tiếc’ khi bị hoãn chuyến thăm Việt Nam (BBC)
Nhận lời mời của Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng, Vua và Hoàng hậu Hà Lan sắp lên đường thăm Hà Nội vào tuần tới thì đột ngột chuyến đi bị hoãn.
Báo chí Hà Lan dẫn lời Vua Willem-Alexander nói rằng ông “hoàn toàn bất ngờ” và “không hề biết lý do” vì sao chuyến thăm Việt Nam lại bị hoãn.
“Đó là một điều hoàn toàn bất ngờ đối với chúng tôi vào sáng hôm qua [sáng thứ Năm],” ông nói.
Vua Hà Lan phát biểu vào thứ Sáu (15/3): “Chúng tôi hy vọng chuyến thăm có thể tiếp tục vào dịp khác. Chúng tôi rất vui vì các phái đoàn kinh tế vẫn tiếp tục chuyến đi như dự định.”
“Chúng tôi lấy làm tiếc và cũng xin gửi lời cảm ơn tới các nhân viên cũng như Đại sứ quán và Tổng lãnh sự quán tại Thành phố Hồ Chí Minh, những người đã làm việc cật lực cả ngày lẫn đêm trong nhiều tháng qua để chuẩn bị cho chuyến thăm này,” Vua Willem-Alexander nói.
Nhà vua nói rằng phải chờ xem lý do hoãn chuyến thăm là gì nhưng ông “tôn trọng” quyết định của Việt Nam “vì họ có thể có những lý do rất cấp bách trong nội bộ đất nước,” báo De Telegraaf của Hà Lan trích lời nhà vua.
Báo Algemeen Dagblad đưa nhiều chi tiết cho thấy phía Việt Nam đề nghị hoãn chuyến đi thực sự khiến cả Hoàng gia lẫn báo chí Hà Lan phải bất ngờ.
Cụ thể, vào lúc 12 giờ 44 chiều thứ Năm ngày 14/3, Cục Thông tin Hà Lan đã gửi email chương trình nghị sự chuyến thăm của Vua và Hoàng hậu đến Việt Nam từ ngày 19 đến 22/3. Nhân viên phụ trách báo chí của chính phủ còn chúc các nhà báo tháp tùng một chuyến đi thượng lộ bình an đến “đất nước xa xôi”.
Nhưng chỉ 70 phút sau đó, cơ quan này lại gửi đi một email khác, thông báo chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam đã bị hoãn.
“Việc hủy chuyến thăm cấp nhà nước vào phút chót gần như không bao giờ xảy ra. Và việc mà nước chủ nhà không đưa ra lời giải thích rõ ràng lại càng chưa từng có tiền lệ,” báo Algemeen Dagblad bình luận.
Chia sẻ với BBC News Tiếng Việt ngày 16/3, một nhà báo người Hà Lan đang làm việc tại Bangkok (Thái Lan) cho hay báo chí cũng không nghe ngóng được gì thêm về lý do Việt Nam yêu cầu hoãn chuyến thăm của Vua và Hoàng hậu, ngoài thông tin công khai là do “tình hình nội bộ”.
“Điều đáng chú ý nhất mà tôi thấy là trong chương trình nghị sự ban đầu, Vua và Hoàng hậu dự kiến gặp Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng. Tuy nhiên, cuộc gặp này đã không còn trong lịch trình cuối cùng mà các nhà báo Hà Lan nhận được từ Hoàng gia vào thứ Năm,” nhà báo này chia sẻ với BBC qua email.
Một cựu quan chức Bộ Ngoại giao Hà Lan cũng bình luận với BBC News Tiếng Việt rằng việc Vua và Hoàng hậu Hà Lan phải hoãn chuyến đi là “hoàn toàn bất ngờ”. Vị cựu quan chức ngoại giao này còn nói rằng “vấn đề không chỉ đơn giản là nói dời lại vài tháng; Vua và Hoàng hậu có hai phái đoàn thương mại lớn đi cùng” nên công tác tổ chức, điều chỉnh sẽ rất phức tạp.
Tới thời điểm hiện tại, Bộ Ngoại giao Việt Nam vẫn chưa lên tiếng về việc hoãn chuyến thăm của Vua và Hoàng hậu Hà Lan đến Hà Nội. Báo chí do nhà nước quản lý của Việt Nam đến thời điểm đêm 16/3 cũng chưa thấy đưa tin về vụ việc này.
Việc Việt Nam bất ngờ hủy bỏ một chuyến thăm viếng chính thức cấp quốc gia là điều chưa từng có tiền lệ trong nghi lễ ngoại giao quốc tế.
Tổng thống Pháp tái khẳng định phương Tây có thể cần đưa quân sang Ukraina “vào một ngày nào đó” (RFI)
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tái khẳng định rằng phương Tây có lẽ sẽ cần tiến hành hoạt động quân sự trên bộ ở Ukraina. Trả lời phỏng vấn nhật báo Pháp Le Parisien ngày 16/03/2024, sau cuộc gặp với các nhà lãnh đạo Đức và Ba Lan tại Berlin để bàn về việc hỗ trợ Ukraina, ông Macron cho biết “có lẽ đến một lúc nào đó – tôi không muốn và cũng sẽ không chủ động – nhưng sẽ cần phải tiến hành các hoạt động trên bộ, bất kể là gì, để chống lại quân Nga”.
Khi được hỏi liệu bộ Tổng tham mưu đã chuẩn bị các kịch bản quân sự cho tình huống này hay chưa, ông Macron tin rằng họ đã “chuẩn bị cho mọi tình huống” và sẽ là “một sai lầm” nếu không làm như vậy. Ông đồng thời khẳng định Nga chỉ là “một cường quốc tầm trung có vũ khí hạt nhân, nhưng GDP của nước này thấp hơn nhiều so với châu Âu, và cũng thấp hơn Đức và Pháp”.
Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng đồng tình với quan điểm của ông Macron. Hai bộ trưởng cánh hữu và cực hữu của Ý đã cho biết họ hoàn toàn không đồng tình với ý tưởng gửi quân tới hỗ trợ Ukraina do ông Macron đưa ra. Từ Roma, thông tín viên RFI Anne Le Nir cho biết cụ thể :
Với các bộ trưởng Ngoại Giao và bộ trưởng Quốc Phòng Ý, khả năng này không thể xảy ra. Ngoại trưởng Antonio Tajani tuyên bố với nhiều cơ quan truyền thông rằng “Việc gửi quân của NATO tới Ukraina đồng nghĩa với nguy cơ gây ra Thế chiến thứ ba” đồng thời nói thêm “Chúng ta phải giúp Ukraina tự vệ nhưng không gây chiến với Nga”.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ nhật báo nổi tiếng La Repubblica, bộ trưởng Guido Crosseto đã tái khẳng định lời của ông Tajani, cho biết Roma sẽ “không bao giờ cử binh lính đến khu vực có xung đột”. Hơn nữa, ông chỉ trích mạnh mẽ cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Pháp, Đức và Ba Lan được tổ chức vào ngày 15/03 tại Berlin. Theo ông, “châu Âu nên cố tránh đưa ra những đường lối bất đồng về cuộc chiến ở Ukraina. Đối mặt với “tảng đá” là Nga, Liên Hiệp Châu Âu cần có một chiến lược rõ ràng, không mâu thuẫn và có thể phải được hình thành với tư cách là một liên minh.
Tất cả những phát biểu trên nhằm mục đích chính là trấn an người Ý. Theo một cuộc khảo sát gần đây của Cơ quan nghiên cứu Ipsos-Ý, 43% dân số quan ngại về một cuộc xung đột toàn cầu.
Miến Điện: Tổng thư ký LHQ lo ngại trước các cuộc tấn công mới nhằm vào dân thường (RFI).
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, hôm 18/03/2024, đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về các cuộc không kích của quân đội Miến Điện vào các ngôi làng ở phía tây nước này, khiến hơn 20 người thiệt mạng.
Theo lời phát ngôn viên của tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, được AFP trích dẫn, ông Antonio Guterres cảm thấy “kinh hoàng trước các báo cáo về những cuộc không kích do quân đội thực hiện, bao gồm cả cuộc không kích diễn ra ở thị trấn Minbya (miền tây Rakhine), được cho là đã giết hại và làm bị thương nhiều thường dân”.
Các cuộc đụng độ đã làm rung chuyển bang miền tây Rakhine kể từ khi quân đội Arakan (nhóm vũ trang sắc tộc thiểu số ở các khu vực biên giới) tấn công lực lượng an ninh của chính quyền trung ương vào tháng 11, chấm dứt lệnh ngừng bắn được đưa ra kể từ sau cuộc đảo chính năm 2021.
Minbya, nằm ở phía đông Sittwe, thủ phủ bang Rakhine, đã gần như bị quân đội Arakan cô lập trong những tuần gần đây. Cách thị trấn này vài km, quân đội đã mở một cuộc không kích tấn công làng Thar Dar vào khoảng 1h45 sáng, khiến 10 đàn ông, 4 phụ nữ và 10 trẻ em thiệt mạng, theo lời một nhân chứng trong làng. Một người khác thì cho biết đã có 23 người thiệt mạng trong vụ nổ và 18 người khác bị thương.
Chính quyền nắm giữ thủ phủ Sittwe của khu vực, nhưng trong những tuần gần đây, quân đội Arakan đã tiến vào các quận xung quanh. Giao tranh hiện cũng đã lan sang các nước láng giềng Ấn Độ và Bangladesh.
Không quân Mỹ thử nghiệm thành công vũ khí siêu thanh (VOA)
Hôm 19/3, Không lực Hoa Kỳ cho biết họ đã tiến hành thử nghiệm thành công vũ khí siêu thanh phóng từ trên không ở Thái Bình Dương, theo Reuters.
Cuộc thử nghiệm được tiến hành hôm 17/3 sau khi một máy bay ném bom B-52 rời đảo Guam mang theo Vũ khí phản ứng nhanh phóng từ máy bay (ARRW), Không lực cho hay trong một tuyên bố.
Mặc dù Không lực Hoa Kỳ mô tả cuộc thử nghiệm này là thành công nhưng họ không tiết lộ tốc độ bay của vũ khí này. Trong các thử nghiệm trước đây, ARRW bay nhanh gấp ít nhất 5 lần tốc độ âm thanh.
Hoa Kỳ không đơn độc trong việc phát triển vũ khí siêu thanh, hay còn gọi là vũ khí siêu vượt âm; tốc độ và khả năng cơ động của loại vũ khí này khiến chúng khó bị theo dõi và đánh chặn.
Các quan chức quân sự Mỹ nói rằng Nga đã bắn tên lửa siêu thanh vào các mục tiêu ở Ukraine, và Trung Quốc cũng đã thử nghiệm vũ khí siêu thanh. Hồi tháng 10/2023, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phủ nhận việc nước này tiến hành thử nghiệm một vũ khí loại này.
TIN VIỆT NAM.
Sau hơn 1 năm tại vị, Ông Võ Văn Thưởng từ chức Chủ tịch Nước
Ban Chấp hành Trung ương đảng cộng sản Việt Nam Khóa XIII ngày 20/3 ra thông báo đồng ý việc để ông Võ Văn Thưởng thôi giữ các chức vụ Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Trung ương đảng, Chủ tịch nước, Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng- An ninh.
Lý do được nêu rõ “vừa qua, theo báo cáo của Ủy ban Kiểm tra Trung ương (UBKTTƯ) và các cơ quan chức năng, đồng chí Võ Văn Thưởng đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương đảng và chịu trách nhiệm người đứng đầu theo các quy định của đảng và pháp luật Nhà nước. Những vi phạm, khuyết điểm của đồng chí Võ Văn Thưởng đã gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến uy tín của đảng, Nhà nước và cá nhân đồng chí.”
AP loan tin đưa ra nhận định việc ông Võ Văn Thưởng từ chức xảy ra vào khi chiến dịch chống tham nhũng mạnh mẽ đang đụng đến hàng ngũ lãnh đạo cao cấp nhất của Việt Nam.
Tại cuộc họp diễn ra ngày 20/3 tại Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương đảng cộng sản VN cũng ra quyết định khai trừ ra khỏi đảng bí thư tỉnh Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan.
Bà này bị khởi tố và bị bắt vào ngày 8/3 vừa qua theo cáo buộc “nhận hối lộ” trong vụ án tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại & Bất động sản Thăng Long và các đơn vị liên quan.
Trong diễn biến liên quan, vào sáng ngày 21/3, Quốc hội Việt Nam Khóa XV sẽ họp kỳ bất thường thứ 6 để quyết định công tác nhân sự. Thông báo do Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đưa ra sau khi ông Võ Văn Thưởng được Ban Chấp hành Trung ương đảng cộng sản chấp thuận cho từ chức như vừa nêu. (RFA)
Việt Nam đối mặt với thiệt hại mùa màng 3 tỷ USD/năm do nước mặn xâm nhập
Việt Nam phải đối mặt với thiệt hại mùa màng gần 3 tỷ USD mỗi năm do nước biển xâm nhập và nhiễm mặn vào đất canh tác, theo một nghiên cứu mới vừa công bố của Viện Khoa học Tài nguyên nước, thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, AFP đưa tin.
Từ bản đồ xâm nhập mặn, các nhà nghiên cứu tính toán bốn ngành lúa, thủy sản, cây ăn quả, hoa màu của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thiệt hại hơn 70.000 tỷ đồng mỗi năm (khoảng 2,9 tỷ USD), nhóm nghiên cứu cho biết hôm 15/3.
Nghiên cứu của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy thiệt hại có thể sẽ tập trung vào khu vực ĐBSCL, nơi được mệnh danh là “vựa lúa của Việt Nam” vì nơi đây cung cấp lương thực và sinh kế cho hàng chục triệu người.
Độ mặn thường cao hơn vào mùa khô nhưng ngày càng tăng lên do mực nước biển dâng cao, hạn hán, dao động thủy triều và thiếu nước ngọt ở thượng nguồn.
Nghiên cứu cho thấy tỉnh Cà Mau nằm trong số những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong khu vực, có thể chịu thiệt hại ước tính khoảng 665 triệu USD, trong khi đó tỉnh Bến Tre có thể phải đối mặt với khoản thiệt hại khoảng 472 triệu USD.
“Với kịch bản hiện nay, cây ăn quả bị thiệt hại 29% ở ĐBSCL, trong khi cây trồng bị ở mức 27% và lúa là gần 14%”, theo kết quả nghiên cứu.
“Ngành thủy sản thiệt hại 30%, tương đương hơn 21.000 tỷ đồng (840 triệu USD)”, nghiên cứu cho biết thêm.
Trang VNExpress dẫn lời ông Trần Anh Phương, Viện Khoa học Tài nguyên nước, nói rằng mức tăng trong các dự báo tương ứng với kịch bản nước biển dâng, hoạt động phát triển kinh tế, xã hội cũng như khai thác tài nguyên nước thượng nguồn, đặc biệt là phát triển thủy điện và chuyển nước ra ngoài lưu vực.
Trang Môi trường và Cuộc sống cho biết rằng nghiên cứu trên là nghiên cứu đầu tiên tính toán thiệt hại bằng tiền cho cả vùng ĐBSCL giai đoạn 2020-2023 dựa trên kết hợp mô hình toán mô phỏng độ mặn, giải đoán ảnh vệ tinh độ phân giải cao để xác định lớp phủ và các hàm số phản ánh mức độ thiệt hại của cây lúa, cây ăn trái, hoa màu, thủy sản.
Đầu tháng này, Cục Quản lý Tài nguyên Nước cảnh báo xâm nhập mặn có thể ảnh hưởng đến khoảng 80.000 ha đất trồng lúa và cây ăn quả ở ĐBSCL.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, xâm nhập mặn khu vực này giai đoạn 2023-2024 cao hơn mức trung bình. Khu vực này hồi tháng 2/2024 đã hứng chịu đợt nắng nóng kéo dài bất thường, dẫn đến hạn hán ở một số khu vực và mực nước trên các sông trong khu vực xuống thấp. (VOA)
Ô nhiễm không khí tệ hại ở Hà Nội, phụ huynh cấm con vui chơi ngoài trời
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói với Reuters, theo ước tính thận trọng, có khoảng 60.000 ca tử vong ở quốc gia 100 triệu dân này hàng năm có liên quan đến ô nhiễm không khí. Các chuyên gia cảnh báo rằng ô nhiễm cũng ảnh hưởng đến du lịch và toàn bộ nền kinh tế.
Phúc trình thường niên của IQAir, một công ty công nghệ chất lượng không khí, cho thấy Hà Nội là một trong những thủ đô có chất lượng không khí tồi tệ nhất thế giới vào năm ngoái.
Đại diện của WHO tại Việt Nam, Angela Pratt, cho biết khí thải từ xe cộ, hoạt động công nghiệp và quản lý chất thải kém bao gồm cả việc đốt rác là một trong những nguồn gây ô nhiễm chính của Hà Nội.
Bộ Y tế và Bộ Môi trường Việt Nam cũng như chính quyền Hà Nội không trả lời yêu cầu bình luận cũng như yêu cầu về dữ liệu tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến ô nhiễm tại thành phố hơn 8 triệu dân này.
Trong một phúc trình năm 2021, Bộ Môi trường cho biết các bệnh về đường hô hấp chiếm 11% số ca tử vong ở Việt Nam, với chi phí liên quan đến chăm sóc sức khỏe ước tính khoảng 81 triệu đô la mỗi năm chỉ riêng ở Hà Nội.
Thành phố này thường xuyên đứng đầu danh sách các thành phố ô nhiễm nhất toàn cầu hàng ngày của IQAir trong năm nay. Theo IQAir, năm ngoái, tổ chức ghi nhận mật độ trung bình của các hạt nhỏ và nguy hiểm trong không khí, được gọi là PM 2.5, cao hơn gần chín lần so với giới hạn do WHO khuyến nghị.
Điều đó khiến Hà Nội trở thành thủ đô tồi tệ thứ tám trong số 114 thành phố được theo dõi.
Theo Bộ Môi trường, ngoài sức khỏe, khói mù còn có tác động tiêu cực đến du lịch, vốn chiếm hơn 6% tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam vào năm ngoái.
Bác sĩ y khoa du lịch Amornphat Kitro, người đã nghiên cứu các rủi ro sức khỏe đối với khách du lịch ở Đông Nam Á, cho biết lượng khách nước ngoài đến thành phố Chiang Mai phía bắc Thái Lan giảm sút vào những tháng có mức độ ô nhiễm cao nhất, trong khi người nước ngoài cư trú thường rời đi trong những khoảng thời gian đó.
Bà Giovanna Macchi, 48 tuổi, quốc tịch Ý đã sống ở Hà Nội được 7 năm, cho biết bà hạn chế các hoạt động ngoài trời của con cái, rời khỏi thành phố bất cứ khi nào có thể và khuyên bạn bè đừng đến thăm thành phố trong thời kỳ ô nhiễm tồi tệ nhất.
“Chúng tôi đang cân nhắc việc rời khỏi Hà Nội vì ô nhiễm không khí”, bà nói. (Trích VOA)
Vi nhựa trong không khí tại Saigon gấp 50 lần Paris
Vi nhựa (microplastic) là những hợp chất nhựa cực nhỏ, có kích thước từ 5-200 micromet (µm ) trong không khí, với thành phần chủ yếu là dạng sợi (chiếm 64%) và dạng mảnh (chiếm 36%).
Báo cáo về mật độ vi nhựa trong không khí ở khu vực bãi rác Phước Hiệp, thành phố Saigon cho thấy tốc độ lắng đọng vi nhựa lên đến gần 1.370 hạt/m3/ngày. Mức này được so sánh cao hơn đến 50 lần kết quả quan trắc tại thủ đô Paris, nước Pháp.
Mạng báo Tiền Phong loan tin ngày 19/3 dẫn “Báo cáo tình hình phát sinh chất thải nhựa năm 2022” do Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) Việt Nam phối hợp với Bộ Tài nguyên- Môi trường (TN-MT), Cục Biển & Hải đảo Việt Nam thực hiện. Báo cáo mới vừa được công bố.
Báo cáo kết luận rằng ô nhiễm vi nhựa được ghi nhận ở tất cả các môi trường đất, nước, không khí và trầm tích tại Việt Nam.
Vi nhựa trong không khí tác động đến sức khỏe con người thông qua quá trình hít thở. Một số loại vi nhựa dạng sợi có thể tồn tại trong phổi lên đến 180 ngày.
Hầu hết các vi nhựa đề chứa những thành phần phụ gia, thuốc nhuộm là những chất độc hại đối với con người, sinh vật. (RFA)
Viện kiểm sát đề nghị án tử hình trùm bất động sản Trương Mỹ Lan
Cơ quan công tố hôm 19/3 đề nghị mức án tử hình cho bà trùm bất động sản Trương Mỹ Lan, chủ mưu của vụ lừa đảo tài chính lớn nhất được ghi nhận ở Việt Nam, Reuters, Bloomberg và truyền thông nhà nước đưa tin.
Bà Trương Mỹ Lan, 68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn phát triển bất động sản Vạn Thịnh Phát, và 85 người khác liên quan đang trong các phiên tòa xét xử tại trung tâm kinh tế thành phố Hồ Chí Minh với cáo buộc cầm đầu một vụ lừa đảo gây thiệt hại 20 tỷ USD, tương đương khoảng 4,9% tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam.
Sau phần luận tội trong phiên xử chiều 19/3, đại diện Viện kiểm sát đề nghị tử hình bà Trương Mỹ Lan về tội Tham ô tài sản, 20 năm tù về tội Đưa hối lộ, 19-20 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Các bị cáo còn lại bị đề nghị mức án từ 3 năm tù treo đến tù chung thân.
Theo nhận định của Viện kiểm sát, bà Trương Mỹ Lan đã “phạm tội nhiều lần trong thời gian dài, với thủ đoạn tinh vi, phạm tội có tổ chức. Quá trình điều tra và xét xử không thành khẩn, khai báo quanh co, đổ lỗi cho cấp dưới, hành vi phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng không có khả năng thu hồi, nên cần loại bỏ ra khỏi xã hội”, VnExpress tường thuật.
Sau khi nghe đề nghị mức án, bà Lan đang đứng ngồi thụp xuống ghế, bần thần, báo Dân Trí cho biết. Luật sư cho hay bị cáo đã sốc khi nghe mức án đề nghị này. Bà Lan có 5 luật sư bào chữa. Các luật sư sẽ tuần tự làm việc, sau đó bà Lan sẽ thực hiện quyền tự bào chữa của mình, vẫn theo Dân Trí.
Phiên tòa xử bà Lan và các bị cáo liên quan đến những sai phạm tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) dự kiến kéo dài đến cuối tháng 4. Đây được xem là một phần trong chiến dịch chống tham nhũng mà lãnh đạo Đảng Cộng sản cầm quyền Nguyễn Phú Trọng đã cam kết thực hiện trong nhiều năm, mặc dù không thu được nhiều kết quả rõ ràng, theo nhận định của Reuters.
Trong phiên xử ngày 19/3, các công tố viên cũng đề xuất mức án chung thân đối với bà Đỗ Thị Nhàn, cựu trưởng đoàn thanh tra đã nhận hối lộ 5,2 triệu USD từ bà Lan để “bao che, bưng bít sai phạm của SBC”, và nhóm cựu lãnh đạo SCB, bao gồm cựu Chủ tịch SCB Đinh Văn Thành và Bùi Anh Dung, cựu Tổng giám đốc Võ Tấn Hoàng Văn; cựu quyền tổng giám đốc Trương Khánh Hoàng, cựu phó tổng giám đốc Trần Thị Mỹ Dung… vì “đã giúp sức tích cực cho bà Lan chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn”, VnEpxress đưa tin.
Chồng của bà Lan, tỷ phú Hong Kong Eric Chu, có thể phải đối mặt với mức án lên tới 12 năm tù.
Cơ quan điều tra cáo buộc bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng (12,46 tỷ USD) từ SCB, nơi bà được coi là chủ nhân thực sự dù không nắm giữ chức vụ chính thức nào.
Báo cáo cho biết tổng thiệt hại tài chính trong vụ án lên tới 498.000 tỷ đồng (20 tỷ USD), trong đó trong đó có hơn 129.000 tỷ đồng là lãi lũy kế của các khoản vay mà họ đã vay.
Theo nhà điều tra, từ đầu năm 2018 đến tháng 10/2022, trong khi nhà nước giải cứu SCB vì tín dụng yếu kém, bà Lan đã chiếm đoạt số tiền lớn bằng cách dàn xếp các khoản vay bất hợp pháp cho các công ty vỏ bọc.
Chính phủ Việt Nam hôm 18/3 nói có ba công ty kiểm toán độc lập đã vi phạm trong vụ SCB, nhưng không xác định danh tính của họ.
Thông tin này được đưa ra khi Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phước bị chất vấn vấn đề liên quan tới việc kiểm toán “bỏ lọt” các vấn đề, đơn cử là vụ SCB. Bộ trưởng Tài chính Việt Nam thừa nhận trong thời gian qua đã có “một số vấn đề kiểm toán độc lập có sai phạm trong một số vụ án hình sự”.
Theo các tài liệu công khai, trong giai đoạn 2012-2022, ba công ty kiểm toán hàng đầu là Ernst & Young Việt Nam, Deloitte Việt Nam, KPMG Việt Nam đã thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của SCB. Tuy nhiên, những đơn vị kiểm toán này không phát hiện ra dấu hiệu bất thường tại ngân hàng này.
Dân Lâm Đồng thiếu nước sạch nhiều tháng
Người dân một số khu vực tại huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng phải mua nước sạch với giá 150.000 – 200.000 đồng/m3.
Tình trạng thiếu nước sạch đang diễn ra tại một số xã và một phần thị trấn Di Linh (huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng). Để có nước sinh hoạt, người dân phải mua lại từ những hộ có nước hoặc là dùng nước giếng cho tất cả các nhu cầu ăn uống, tắm giặt.
Trưa 20-3, Di Linh nắng như đổ lửa. Từ mấy tháng qua, trời không mưa và nắng nóng dẫn đến tình trạng thiếu nước sinh hoạt
Mở một vòi nước máy trước nhà, ông Mai Trọng Vụ (47 tuổi, Lê Lợi, thị trấn Di Linh) kể nếu để lâu mới mở thì nước ban đầu chảy bình thường nhưng chỉ 30 giây sau thì nước yếu dần rồi tắt hẳn. “Tích nước cũng không được bao nhiêu. Mở vòi dù nước không chạy nhưng có hơi ra thì đồng hồ nước vẫn quay “tít mù”, tháng rồi chúng tôi phải trả gần 150.000 đồng tiền nước” – ông Vụ than thở
“Nếu để lâu không mở van nước, khi mở lại thì nước chảy mạnh nhưng chỉ vài chục giây sau thì yếu và tắt hẳn” – anh Vụ cho biết.
Cách nhà ông Vụ không xa là quán cà phê võng lớn mặt tiền đường Lê Lợi, tấp nập khách nghỉ trưa. Khách đông nhưng bà chủ quán liên tục than vãn rằng thiếu nước sạch cả tháng nay. Để đủ nước buôn bán, chủ quán phải chấp nhận mua nước lẻ, do một xe bán tải chở đến bơm lên bồn với giá 150.00 – 200.000 đồng/m3 tùy thời điểm.
Anh Phong (người dân thị trấn Di Linh) chia sẻ nhiều ngày trước, vợ anh gặp tai nạn chấn thương, phải vào Trung tâm Y tế huyện Di Linh điều trị. Tại đây cũng đang thiếu nước sinh hoạt trầm trọng. May mắn nhà ở gần, trong thời gian nằm viện thì mọi việc vệ sinh, tắm rửa thì anh đưa vợ… về nhà, xong xuôi hết thì mới trở lại Trung tâm Y tế huyện. “Nhiều người nhà xa thì rất cực vì Trung tâm Y tế cũng thiếu nước” – anh Phong cho biết.
Một chủ quán cà phê tại khu vực Hai Cây Điệp (xã Đinh Trang Hòa, huyện Di Linh) cũng than thở bị cúp nước gần một tháng nay nhưng không được Công ty Cổ phần Cấp nước và Xây dựng Di Linh (Diliwaco) thông báo. Để ăn uống, tắm rửa, giặt giũ lẫn bán quán thì người này đều phải nhờ vào nguồn nước giếng của các hộ dân bên cạnh dù không biết chất lượng nước thế nào.
Xác nhận với phóng viên, một lãnh đạo huyện Di Linh cho biết đã 3 lần làm việc với Diliwaco về việc bảo đảm cấp nước cho người dân, nhưng đến nay tình trạng vẫn không cải thiện, người dân vẫn phản ánh thiếu nước. Phía huyện đang đôn đốc Công ty Diliwaco hoàn thiện các hồ sơ, giấy phép các công trình giếng chưa đủ phép; kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường đẩy nhanh tiến độ thẩm định, tham mưu tỉnh cấp phép.
Trụ sở Công ty cổ phần cấp nước và Xây dựng Di Linh.
Theo thông tin của phóng viên, UBND huyện Di Linh đã có báo cáo UBND tỉnh Lâm Đồng về tình trạng thiếu nước sinh hoạt gay gắt tại địa phương thời gian qua.
Theo đó, UBND huyện Di Linh đã làm việc với Diliwaco và các đơn vị liên quan về tình trạng thiếu nước trên địa bàn huyện làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh của người dân. Đặc biệt thời gian gần đây, hầu hết trên địa bàn các xã Gung Ré, Đinh Lạc và thị trấn Di Linh đều rơi vào tình trạng thiếu nước sạch trầm trọng.
Người dân đã bày tỏ thái độ không đồng tình, bức xúc với việc điều phối, cung cấp nước của Diliwaco. Diliwaco có 13 giếng khoan nhưng chỉ đang vận hành 9 giếng, không đủ cung cấp cho người dân.
Về vấn đề này, UBND tỉnh chuyển Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét đề nghị của UBND huyện Di Linh.
