TIN THẾ GIỚI.
Ukraine có thêm viện trợ từ châu Âu, Putin cảnh cáo hậu quả nếu đất Nga bị tấn công (VOA)
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nhận được lời hứa viện trợ quân sự thứ hai trị giá 1 tỷ đô la ngày 28/5 trong chuyến công du ngắn ngủi tới ba quốc gia thuộc Liên hiệp châu Âu, trong khi Tổng thống Vladimir Putin cảnh báo rằng việc tấn công đất Nga bằng vũ khí do phương Tây cung cấp có thể đặt cuộc chiến vào một con đường mới nguy hiểm.
Cam kết viện trợ cho năm 2024 đến từ Bỉ, nước đứng đầu về số tiền với cam kết cung cấp cho Ukraine 30 máy bay chiến đấu F-16 trong 4 năm tới.
Ông Zelenskyy nói: “Nhiệm vụ của chúng tôi là sử dụng chiếc F-16 đầu tiên trên chiến trường trong năm nay và bằng cách đó củng cố vị trí của chúng tôi”.
Sau đó, ông tới Bồ Đào Nha và nói rằng điều quan trọng là những người ủng hộ Ukraine không để mình bị Nga lừa dối và rằng “chúng tôi không cảm thấy mệt mỏi vì chiến tranh”.
Cuộc tấn công dữ dội của các lực lượng được trang bị tốt hơn của Điện Kremlin đang diễn ra ở miền đông và đông bắc Ukraine khi mùa hè đến gần đã mang đến cho Ukraine cuộc thử nghiệm quân sự lớn nhất kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.
Việc các đối tác phương Tây cung cấp hỗ trợ chậm chạp, đặc biệt là sự chậm trễ kéo dài trong viện trợ quân sự của Mỹ, đã khiến Ukraine hoàn toàn dưới sự kiểm soát của quân đội và không quân lớn hơn của Nga.
Các nước châu Âu đang thảo luận về khả năng triển khai quân tới Ukraine với vai trò hỗ trợ, trong khi thảo luận về việc trao tài sản bị tịch thu của Nga cho Ukraine, càng khiến Moscow tức giận hơn.
Ông Putin đã nhiều lần cảnh báo phương Tây không nên can dự sâu hơn vào cuộc chiến, tránh xa nguy cơ một cuộc xung đột hạt nhân.
Phát biểu với các phóng viên trong chuyến đi tới Uzbekistan ngày 28/5, ông Putin cho biết việc Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công lãnh thổ Nga có thể gây ra sự leo thang nguy hiểm.
Ông Putin nói, việc sử dụng những loại vũ khí như vậy sẽ dựa vào dữ liệu tình báo phương Tây và hàm ý có sự tham gia của quân nhân NATO, đồng thời cảnh báo liên minh rằng họ nên nhận thức được những hậu quả có thể xảy ra.
Ông nói: “Đại diện của các quốc gia là thành viên NATO, đặc biệt là ở châu Âu, nên nhận thức được họ đang chơi trò gì”, đồng thời cảnh báo thêm rằng “các quốc gia có lãnh thổ nhỏ và dân số đông đúc” nên đặc biệt cẩn thận.
Hà Lan hứa sẽ nhanh chóng tập hợp với các đối tác chủ chốt của EU một hệ thống phòng không Patriot, mà ông Zelenskyy coi là chìa khóa trong việc ngăn chặn Nga tấn công mạng lưới điện và các khu vực dân sự của Ukraine, cũng như các mục tiêu quân sự, bằng bom lượn có sức tàn phá khủng khiếp.
Người đứng đầu NATO Jens Stoltenberg hoan nghênh động thái này nhưng khẳng định cần phải làm nhiều việc hơn nữa.
“Chúng tôi đã thấy một số tiến bộ, nhưng Ukraine cần có nhiều tiến bộ hơn và nhiều hệ thống phòng không hơn”, ông Stoltenberg nói khi bắt đầu cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng EU.
Trước khi trở về Ukraine, ông Zelenskyy đã đến thăm Bồ Đào Nha và ký một thỏa thuận song phương khác. Bồ Đào Nha là một trong những quốc gia nghèo nhất Tây Âu và có quân đội nhỏ so với các đối tác lớn hơn của EU. Montenegro cho biết Bồ Đào Nha đang gửi thêm 126 triệu euro (137 triệu đô la) viện trợ quân sự và tài chính cho Kyiv như một phần của kế hoạch hợp tác rộng rãi.
Hôm 27/5, ông Zelenskyy đã ký một thỏa thuận an ninh với Tây Ban Nha, phân bổ 1 tỷ euro (1,1 tỷ đô la) viện trợ quân sự cho Ukraine vào năm 2024 và 5 tỷ euro (5,4 tỷ đô la) vào năm 2027.
Viện trợ song phương là cần thiết vì khối 27 quốc gia một lần nữa đang phải vật lộn để vượt qua sự phản đối của Hungary đối với việc EU cung cấp hàng tỷ euro viện trợ quân sự cho Kyiv.
Ước tính khoảng 6,5 tỷ euro (7 tỷ đô la) đang bị trì hoãn bởi chính phủ Hungary của Thủ tướng Viktor Orban, được coi là đồng minh trung thành nhất của Nga ở EU. Các quốc gia thành viên có quyền phủ quyết, và Hungary từ lâu đã cản trở các nguồn quỹ nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine.
Người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU ông Josep Borrell nói: “Thật đáng buồn khi chúng tôi có tiền, chúng tôi có năng lực, nhưng chúng tôi vẫn đang trì hoãn các quyết định thi hành” các quyết định viện trợ cho Ukraine.
Ông Zelenskyy đã gặp Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo, và cùng với số tiền trước mắt, ông đã đạt được một thỏa thuận an ninh nhằm đảm bảo trợ giúp quân sự cho đến khi Ukraine gia nhập NATO.
Kể từ khi Nga phát động cuộc tấn công mùa xuân ở khu vực đông bắc Kharkiv, ông Zelenskyy đã khẳng định Ukraine cần gấp thêm 7 hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất.
Ông Putin cho biết lực lượng của Điện Kremlin đang tìm cách thiết lập một “vùng đệm” ở Kharkiv để ngăn chặn Ukraine tiến hành các cuộc tấn công qua biên giới ở đó.
Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Kajsa Ollongren, trong cuộc gặp với các đồng nghiệp EU, cho biết hệ thống Patriot sẽ được xây dựng “trong một khung thời gian ngắn”. Hà Lan có các thành phần cốt lõi của hệ thống Patriot và các quốc gia EU khác sẽ đóng góp các bộ phận và đạn dược quan trọng khác.
Ông Zelenskyy dự định đến thăm Bỉ và Tây Ban Nha từ đầu tháng này nhưng đã hoãn tất cả các chuyến công du nước ngoài sau khi Nga phát động cuộc tấn công Kharkiv. Trong những diễn biến khác, người đứng đầu cơ quan nguyên tử năng của Liên hiệp quốc đã có mặt tại vùng lãnh thổ cực tây Kaliningrad của Nga để thảo luận về các vấn đề an toàn liên quan đến Nhà máy điện Hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine.
Lãnh đạo ngoại giao Liên Âu: Ukraina có quyền sử dụng vũ khí của phương Tây để tấn công Nga (RFI)
Lãnh đạo ngoại giao Liên Hiệp Châu Âu, Josep Borrell, hôm 28/05/2024 tuyên bố Ukraina có quyền sử dụng vũ khí phương Tây viện trợ để tấn công vào lãnh thổ Nga.
Theo hãng tin AFP, phát biểu khi khai mạc một cuộc họp với các bộ trưởng Quốc Phòng Liên Hiệp Châu Âu tại Bruxelles, ông Borrell cho rằng phải có sự cân bằng giữa mối lo ngại leo thang với nhu cầu tự vệ của Ukraina. Ông nói: “Theo các luật về chiến tranh, hoàn toàn có thể làm như vậy, và không hề có sự mâu thuẫn. Tôi có thể đáp trả hoặc chiến đấu chống kẻ tấn công tôi từ lãnh thổ của kẻ đó.”
Vấn đề cho phép Ukraina sử dụng vũ khí viện trợ của phương Tây để tấn công vào lãnh thổ Nga hiện đang gây tranh cãi giữa các nước đồng minh của Kiev. Ukraina thường xuyên thúc giục các nước đối tác, nhất là Mỹ, cho phép họ sử dụng các vũ khí của phương Tây có tầm bắn xa hơn để tấn công vào các mục tiêu ở Nga.
Tổng thư ký khối NATO, Jens Stoltenberg, cũng như một số nước châu Âu đã bày tỏ sự ủng hộ, nhưng nhiều nước đồng minh khác, trong đó có Đức và Hoa Kỳ, vẫn không đồng ý, vì sợ dẫn đến xung đột trực tiếp với Nga.
Bỉ cam kết sẽ cấp 30 chiến đấu cơ F-16 cho Ukraina
Tiếp đón tổng thống Volodymyr Zelensky tại Bruxelles hôm nay, 28/05/2024, Vương quốc Bỉ cam kết sẽ cung cấp cho Kiev tổng cộng 30 chiến đấu cơ F-16 từ đây đến năm 2028, để hỗ trợ Ukraina trong cuộc chiến với Nga.
Trên đây là thông báo của ngoại trưởng Bỉ, Hadja Lahbib. Theo hãng tin AFP, bà tỏ ý hy vọng là các máy bay F-16 sẽ bắt đầu được chuyển giao cho Ukraina kể từ cuối năm nay.
Trong khuôn khổ chuyến công du châu Âu, tổng thống Zelensky đến Bruxelles để ký một hiệp định an ninh song phương với Vương quốc Bỉ nhằm tăng cường các phương tiện quân sự cho Kiev.
Kể từ khi Nga mở cuộc chiến tranh xâm lăng Ukraina, Bruxelles đã hứa viện trợ tổng cộng 1,2 tỷ euro cho Kiev, theo số liệu do bộ trưởng Quốc Phòng Bỉ Ludivine Dedonder đưa ra. Bộ Quốc Phòng Bỉ cũng đã huấn luyện cho gần 2.500 binh lính Ukraina. Sau Bỉ, tổng thống Zelensky sẽ đến Bồ Đào Nha hôm nay để thảo luận với thủ tướng Luis Montenegro và tổng thống Marcelo Rebelo de Sousa về tăng cường hợp tác an ninh và quốc phòng.
Thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên (RFI).
Hôm 27/05/2024, tại Seoul, sau cuộc họp ba bên, Trung Cộng, Nam Hàn và Nhật Bản ra tuyên bố chung tái khẳng định mục tiêu ‘‘phi hạt nhân hóa’’ bán đảo Triều Tiên nhằm duy trì hòa bình tại khu vực Đông Bắc Á. Bắc Kinh, Seoul và Tokyo cũng cam kết thúc đẩy đàm phán để đúc kết một hiệp định tự do mậu dịch ba bên.
Bản tuyên bố chung Trung – Hàn – Nhật nhấn mạnh ‘‘việc duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên và vùng Đông Bắc Á là lợi ích chung và trách nhiệm chung’’ của ba nước. Ba bên nhất trí ‘‘tiếp tục tích cực nỗ lực để giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên bằng con đường chính trị.’’ Thượng đỉnh ba bên này là một cơ hội để Trung Cộng, Nhật Bản và Nam Hàn tìm kiếm khả năng thu hẹp bất đồng, mở rộng hợp tác.
Thông tín viên Nicolas Rocca từ Seoul cho biết cụ thể :
‘‘Một khởi đầu mới’’, diễn đạt của thủ tướng Trung Cộng Lý Cường (Li Qiang) vào lúc thượng đỉnh khai mạc, tóm lược tinh thần chính của cuộc gặp ba bên này. Tìm thấy những điểm đồng thuận với thủ tướng Nhật Fumio Kishida và tổng thống Nam Hàn Yoon Suk Yeol dường như là điều đặc biệt quan trọng sau hơn bốn năm thượng đỉnh bị gián đoạn. Tuyên bố chung tập trung vào các vấn đề dễ đạt được đồng thuận, như phát triển bền vững, y tế hay các giao lưu giữa người dân và văn hóa.
Nhưng Bắc Triều Tiên đã trở thành một chủ đề thảo luận, khi ít giờ trước thượng đỉnh, Bình Nhưỡng tuyên bố kế hoạch phóng một vệ tinh gián điệp, khiến Nhật Bản và Nam Hàn bực bội. Lãnh đạo hai nước đã kêu gọi Bắc Triều Tiên hủy kế hoạch, và Seoul đáp trả với việc cho cất cánh nhiều phi cơ chiến đấu, trong lúc thủ tướng Trung Cộng kêu gọi các bên kiềm chế.
Trong tuyên bố chung, ba bên đã nhất trí được về cam kết ‘‘phi hạt nhân hóa’’ và một giải pháp chính trị cho vấn đề bán đảo Triều Tiên. Ngược lại, vấn đề Đài Loan đã không được nêu ra, và không có những bước tiến lớn về các chủ đề nhạy cảm. Ưu tiên vẫn là nối lại đối thoại ba bên và nối lại việc tổ chức thượng đỉnh hàng năm.’’
Gia tăng hợp tác kinh tế cũng là chủ đề được thảo luận tại thượng đỉnh Trung-Hàn-Nhật lần này. Bản tuyên bố chung cho biết ba bên thỏa thuận sẽ ‘‘tăng cường đàm phán’’ về hiệp định tự do mậu dịch, vốn bị đình chỉ kể từ thượng đỉnh lần trước. Tổng thống Nam Hàn Yoon Suk Yeol nhấn mạnh là ba quốc gia Đông Bắc Á ‘‘đã quyết định tạo lập một môi trường minh bạch, với viễn cảnh tương lai có thể dự đoán, đối với thương mại và đầu tư, và xác lập một chuỗi cung ứng đáng tin cậy’’.
Trung Cộng cam kết có biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư
Theo Tân Hoa Xã, thủ tướng Trung Cộng Lý Cường đã kêu gọi Nam Hàn và Nhật Bản, hai đồng minh của Mỹ, từ bỏ mọi xu thế ‘‘bảo hộ mậu dịch’’ và chính sách tách rời khỏi nền kinh tế Trung Cộng, ‘‘không biến chuyện kinh tế và thương mại thành các vấn đề chính trị hay an ninh’’.
Theo AFP, thủ tướng Trung Cộng Lý Cường, trong cuộc gặp lãnh đạo tập đoàn Samsung Nam Hàn hôm qua, cam kết sẽ có các biện pháp để cải thiện niềm tin của giới đầu tư nước ngoài. Tập đoàn Samsung là một trong số vài doanh nghiệp hàng đầu thế giới về linh kiện bán dẫn tân tiến nhất, đặc biệt cần cho trí tuệ nhân tạo. Theo giới quan sát, Seoul hiện đang chịu nhiều áp lực của Mỹ trong việc ngừng cung cấp các linh kiện bán dẫn tân tiến nhất cho Trung Cộng.
Chiến tranh Gaza: Dù đang bị quốc tế lên án, Israel tiếp tục oanh kích vào Rafah (RFI)
Mặc dù bị cộng đồng quốc tế lên án về vụ oanh kích vào một trại tị nạn ở Rafah, dải Gaza, hôm 28/05/2024, Israel vẫn gia tăng oanh kích vào thành phố này, trong lúc Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc triệu tập một cuộc họp khẩn về tình hình tại đây.
Theo các phóng viên AFP có mặt tại Rafah, sáng sớm hôm nay đã có nhiều cuộc không kích và giao tranh ở khu vực trung tâm và phía tây của Rafah, thành phố nằm ở mũi phía nam của dải Gaza.
Những vụ nói trên diễn ra cho dù cộng đồng quốc tế đã cực lực lên án vụ oanh kích của Israel vào một trại tị nạn Palestine ở Rafah vào tối Chủ nhật 26/05. Theo bộ Y Tế của chính quyền Hamas tại Gaza, tổng cộng đã có 45 người thiệt mạng và 249 người bị thương. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nhìn nhận đây là một “sai lầm bi thảm”, trong khi quân đội Israel thông báo đang điều tra về cái chết của những thường dân trong vụ oanh kích.
Hoa Kỳ đã phải kêu gọi đồng minh Israel “hết sức thận trọng để bảo vệ thường dân”. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thì tuyên bố rất “phẫn nộ”. Hôm qua, khoảng 10.000 người đã tập hợp trước sứ quán Israel ở Paris để lên án các vụ oanh kích vào Rafah.
Về phần mình, tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cũng lên án những hành động của Israel làm thiệt mạng nhiều thường dân vô tội. Liên Hiệp Quốc đã yêu cầu mở một cuộc điều tra “toàn diện và minh bạch” về vụ oanh kích vào trại tị nạn. Theo các nguồn tin ngoại giao được AFP trích dẫn, Hội Đồng Bảo An sẽ họp khẩn vào chiều nay, theo yêu cầu của Algérie, thành viên không thường trực của Hội Đồng.
Qatar, một trong những nước đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Hamas và Israel, đã cảnh báo là các vụ oanh kích của Israel vào Rafah có thể “khiến các nỗ lực hòa giải thêm phức tạp”.
Trong khi đó, ba nước châu Âu Tây Ban Nha, Ireland và Na Uy hôm nay chính thức công nhận Nhà nước Palestine, một quyết định đã khiến Israel tức giận đến mức xem thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez là “đồng lõa với những lời kêu gọi diệt chủng dân tộc Do Thái”.
Từ Kharkiv, Tổng thống Zelensky kêu gọi ông Biden và ông Tập tham gia hội nghị thượng đỉnh hòa bình (VOA)
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm 26/5 đã kêu gọi Tổng thống Mỹ Joe Biden và nhà lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình tham gia hội nghị thượng đỉnh hòa bình sắp tới, trong khi đất nước của ông đang nỗ lực ngăn chặn các cuộc tấn công không ngừng của Nga trong cuộc xâm lược kéo dài 27 tháng của nước này.
Trong những tuần gần đây, lực lượng của Moscow đã tiến quân trên chiến trường và tăng cường không kích vào các thành phố, và Kyiv hy vọng cuộc họp vào tháng 6 tại Thụy Sĩ sẽ giúp gây áp lực quốc tế lên Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trong đoạn video bằng tiếng Anh được quay bên trong một nhà in bị phá hủy và cháy đen hôm 23/5 trong một cuộc không kích của Nga, ông Zelenskyy nói rằng hội nghị thượng đỉnh sẽ “cho thấy ai trên thế giới thực sự muốn chấm dứt chiến tranh”.
“Tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới vẫn đang đứng ngoài những nỗ lực toàn cầu của Hội nghị Thượng đỉnh Hòa bình Toàn cầu – tới Tổng thống Biden, nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Chủ tịch Tập, nhà lãnh đạo Trung Cộng”, ông Zelenskyy nói.
“Xin hãy thể hiện sự lãnh đạo của mình trong việc thúc đẩy hòa bình – hòa bình thực sự chứ không chỉ là sự tạm dừng giữa các cuộc oanh kích”.
Nga nói họ không thấy ý nghĩa của hội nghị này mà Moscow hiện không được mời tham dự.
Lời kêu gọi của ông Zelenskyy được đưa ra hai ngày sau khi các nguồn tin Nga nói với Reuters rằng ông Putin sẵn sàng ngưng cuộc chiến ở Ukraine bằng một lệnh ngừng bắn được đàm phán để công nhận các chiến tuyến hiện tại.
Ông Zelenskyy và những người ủng hộ Ukraine nói rằng lệnh ngừng bắn sẽ chỉ giúp Nga tái vũ trang và tập hợp lại lực lượng.
Trong những tháng gần đây, Nga đã đạt được những tiến bộ chậm nhưng ổn định dọc theo một số khu vực của mặt trận phía đông rộng lớn và đang cố gắng tiến sâu hơn vào khu vực đông bắc Kharkiv sau khi một cuộc tấn công trên bộ được phát động vào đầu tháng này.
Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters tuần trước, ông Zelenskyy nói rằng điều quan trọng là phải có càng nhiều quốc gia quanh bàn đàm phán hòa bình càng tốt. Ông Putin nói ông tin rằng các cuộc đàm phán có thể biến yêu cầu của Ukraine về việc Nga rút quân thành tối hậu thư dành cho Nga.
Nhà lập pháp Mỹ nói với Đài Loan vũ khí đang đến, cần phải răn đe Trung Cộng (VOA)
Một nhà lập pháp cao cấp của Mỹ thăm Đài Bắc ngày thứ Hai cho biết vũ khí mà Đài Loan đặt mua cuối cùng đang trên đường đến, và các cuộc tập trận “hăm dọa” của Trung Cộng vào tuần trước nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường khả năng răn đe của hòn đảo này.
Trung Cộng tuyên bố Đài Loan được cai trị dân chủ là lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ sử dụng thu phục hòn đảo này. Chính phủ Đài Loan bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Trong hai năm qua, Đài Loan đã phàn nàn về sự chậm trễ trong việc giao vũ khí của Mỹ, chẳng hạn như phi đạn phòng không Stinger, trong khi các nhà sản xuất cung cấp cho Ukraine để hỗ trợ nước này chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Dân biểu Đảng Cộng hòa Michael McCaul, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ, nói “hạm đội” của quân đội Trung Cộng tuần trước đã gửi một thông điệp rất mạnh mẽ tới Mỹ
“Chúng tôi đang xúc tiến giao những hệ thống vũ khí đó. Tôi muốn thấy việc này diễn ra nhanh hơn, nhưng vũ khí đang tới,” ông McCaul nói với các phóng viên sau khi hội kiến Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức với tư cách là người đứng đầu phái đoàn lưỡng đảng gồm năm nhà lập pháp Mỹ khác.
Các thành viên khác của phái đoàn là Dân biểu Young Kim từ bang California, Joe Wilson từ bang South Carolina và Andy Barr từ bang Kentucky, tất cả đều thuộc Đảng Cộng hòa; và hai dân biểu Đảng Dân chủ là Jimmy Panetta từ California và Chrissy Houlahan từ bang Pennsylvania.
Đài Loan cần có đủ vũ khí để cho Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình thấy rằng rủi ro nhiều hơn lợi ích nếu xâm chiếm hòn đảo này, ông nói thêm.
“Tổng thống Lại và tôi, như mọi khi, có cuộc trò chuyện rất nghiêm túc và cũng rất thẳng thắn về mối đe dọa mà hòn đảo này đối mặt từ nước láng giềng phía bắc, và đó là mối đe dọa thực sự,” ông McCaul nói. “Không có sự răn đe, Chủ tịch Tập có tham vọng táo bạo và hung hăng.”
Ông nói thêm rằng Đài Loan nên chú tâm vào các vũ khí hàng hải như phi đạn chống hạm Harpoon để ngăn chặn một cuộc xâm lược. Ông McCaul cũng bảo đảm rằng bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11, sự ủng hộ của Mỹ dành cho Đài Loan sẽ vẫn tiếp tục.
Ông Lại, hội kiến ông McCaul trước đó tại văn phòng tổng thống, nói ông sẽ “tăng cường năng lực quốc phòng, và cho thế giới thấy quyết tâm của người dân Đài Loan bảo vệ quê nhà của họ.”
Bộ Ngoại giao Trung Cộng nói ông McCaul và các nhà lập pháp khác đến Đài Loan bất chấp phản đối mạnh mẽ của Bắc Kinh, và họ đã đưa ra “những biểu đạt nghiêm khắc.”
Năm ngoái, Bắc Kinh đã áp đặt chế tài lên ông McCaul sau khi ông tới Đài Loan và hội kiến tổng thống khi đó là bà Thái Anh Văn.
Trung Cộng đã gia tăng áp lực lên Đài Loan trong bốn năm qua, bao gồm việc tiến hành các hoạt động quân sự gần như hàng ngày gần hòn đảo này.
Sáng thứ Hai, trong bản cập nhật hàng ngày về những chuyển động của Trung Cộng trong 24 giờ trước đó, bộ quốc phòng Đài Loan cho biết họ đã phát hiện 21 máy bay quân sự Trung Cộng và 11 tàu hoạt động gần đó.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế : Iran tiếp tục làm giàu uranium (RFI)
Theo báo cáo mới nhất của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), được công bố hôm 27/05/2024, Iran đã gia tăng kho dự trữ uranium đã làm giàu lên gần mức có thể sử dụng để chế tạo vũ khí, đánh dấu nỗ lực mới nhất của Teheran nhằm gây áp lực với cộng đồng quốc tế.
Báo cáo của IAEA, được hãng tin Mỹ AP trích dẫn, cho biết Iran hiện có 142,1 kg uranium được làm giàu lên mức 60%, tức là tăng 20,6 kg kể từ báo cáo trước đó, được công bố vào tháng 02/2024. Với uranium được làm giàu ở độ tinh khiết 60%, Iran sẽ chỉ phải thực hiện một bước kỹ thuật nhỏ để đạt tới mức 90%, mức để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Chính quyền Iran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của họ được phát triển vì mục đích hòa bình, nhưng giám đốc IAEA, Rafael Mariano Grossi, trước đây từng tuyên bố Teheran có đủ uranium được làm giàu ở mức có thể chế tạo bom nguyên tử. Ông Grossi thừa nhận IAEA không thể khẳng định rằng không có máy ly tâm nào của Iran được sử dụng để làm giàu uranium một cách bí mật. Căng thẳng đã gia tăng giữa Iran và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế kể từ năm 2018, khi cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương rút Washington khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran (JCPOA) và tái lập các biện pháp trừng phạt nhắm vào Teheran. Kể từ đó, Iran đã từ bỏ mọi giới hạn đối với chương trình phát triển hạt nhân và tích cực tăng cường làm giàu uranium. Theo thỏa thuận hạt nhân đạt được vào năm 2015, Iran chỉ được phép làm giàu uranium đến độ tinh khiết 3,67%.
Ba Lan trang bị tên lửa với tầm bắn 1.000 km của Mỹ (RFI)
Chính quyền Ba Lan, hôm 27/05/2024, thông báo mua tên lửa hành trình của Mỹ, trị giá 677 triệu euro, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ trước mối đe dọa tiềm tàng từ Nga.
Theo bộ Quốc Phòng Ba Lan, được AFP trích dẫn, “cuộc chiến ở Ukraina đã chứng minh tầm quan trọng của việc phóng tên lửa vào các mục tiêu ở rất xa tiền tuyến và tầm bắn của tên lửa được mua là khoảng 1.000 km”. Vacxava cho biết Washington sẽ chuyển giao tên lửa AGM-158 JASSM-ER trong khoảng thời gian từ năm 2026 đến năm 2030. Ba Lan đã có tên lửa JASSM với tầm bắn 370 km được sử dụng trên các chiến đấu cơ đa chức năng F-16 do Mỹ sản xuất.
Đối mặt với mối đe dọa từ Nga, Ba Lan đã tăng ngân sách quốc phòng lên khoảng 4% GDP, tỷ lệ cao nhất trong số các nước thành viên Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO). Đồng thời, Vacxava hồi đầu tháng cũng đã công bố kế hoạch đầu tư gần 2,4 tỷ euro để siết chặt an ninh ở biên giới với Belarus.
Từ Vacxava, thông tín viên Martin Chabal tường trình :
“Bãi mìn, hầm công sự, chướng ngại vật chống tăng, vệ tinh giám sát, Ba Lan muốn biến đường biên giới dài 700 km với Nga và Belarus trở nên kiên cố nhất có thể. Việc củng cố biên giới nhằm ngăn cản Matxcơva tấn công các nước Đông Âu. Kế hoạch mang tên “Lá chắn phương Đông” cũng sẽ được các nước vùng Baltic phối hợp, những quốc gia này muốn tránh để xảy ra một cuộc tấn công bất ngờ từ Nga và hy vọng mọi thứ sẽ sẵn sàng từ giờ đến năm 2028.
Những khoản đầu tư đắt đỏ này có thể sẽ được Liên Hiệp châu Âu tài trợ một phần, ít nhất đó cũng là điều Vacxava hy vọng. Nhưng kế hoạch này cũng có thể khiến Ba Lan gặp vấn đề bởi vì Vacxava đã ký Công ước Ottawa, cấm sử dụng mìn sát thương, trong bối cảnh nhiều người tị nạn từ châu Phi và Trung Đông đã tìm cách vượt qua biên giới giữa Belarus và Ba Lan ; đường biên giới này được củng cố bằng một bức tường xây dựng cách đây vài năm.”
Bắc Triều Tiên thất bại khi phóng vệ tinh do thám quân sự (RFI)
Chính quyền Bình Nhưỡng, hôm 27/05/2024, cho biết nỗ lực mới nhất của Bắc Triều Tiên đưa một vệ tinh do thám vào quỹ đạo đã kết thúc bằng một vụ nổ giữa không trung. Thông báo được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Bình Nhưỡng loan tin về kế hoạch phóng vệ tinh và bị Hàn Quốc – Nhật Bản chỉ trích.
Theo Cơ quan Công nghệ Hàng không Vũ trụ Quốc gia Bắc Triều Tiên, được AFP trích dẫn, nỗ lực phóng vệ tinh trinh sát “Vạn Lý Kính-1-1” (Malligyong-1-1) đã thất bại sau khi thiết bị “phát nổ trên không trung ngay trong giai đoạn bay đầu tiên”. Các chuyên gia đã kết luận “nguyên nhân của vụ tai nạn là do động cơ dầu và oxy lỏng mới được phát triển gặp sự cố”.
Quân đội Hàn Quốc tố cáo vụ phóng vệ tinh này là “hành động khiêu khích, vi phạm rõ ràng nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc cấm Bình Nhưỡng sử dụng công nghệ tên lửa đạn đạo”. Bộ Tư lệnh Ấn Độ – Thái Bình Dương của Hoa Kỳ (INDOPACOM) cũng gọi vụ phóng là “hành động vi phạm trắng trợn nhiều nghị quyết của Liên Hiệp Quốc, có nguy cơ gây bất ổn tình hình an ninh trong khu vực và hơn thế nữa”. Nhật Bản đã ra cảnh báo kêu gọi người dân ở tỉnh Okinawa tìm nơi trú ẩn, nhưng cảnh báo đã được dỡ bỏ vài phút sau đó.
AFP nhắc lại rằng đưa một vệ tinh do thám vào quỹ đạo từ lâu đã là ưu tiên của chế độ Kim Jong Un và nước này tuyên bố đã thành công vào tháng 11/2023, sau hai lần thất bại trước đó. Seoul khẳng định nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã nhận được những hỗ trợ kỹ thuật của Matxcơva cho vụ phóng nói trên, và đổi lại, Bình Nhưỡng gửi vũ khí tới Nga để nước này sử dụng ở chiến trường Ukraina.
TIN VIỆT NAM.
Lạm phát tại Việt Nam cao nhất trong 16 tháng
Tỷ lệ lạm phát của Việt Nam tăng lên tới 4,44% trong tháng 5, cao nhất trong vòng 16 tháng, dữ liệu chính thức cho thấy hôm thứ Tư (29/5), sát với mức trần mục tiêu 4,5% mà chính phủ đặt ra trong năm. Đây được xem là một thách thức tiềm tàng đối với nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng nhằm thúc đẩy hoạt động và có khả năng sẽ gây thêm áp lực lên ngân hàng trung ương trong việc thắt chặt chính sách tiền tệ, Reuters và Bloomberg đưa tin.
Giá tiêu dùng đã tăng lên 4,44% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm trước, và so với mức 4,4% trong tháng 4, theo dữ liệu do Tổng cục Thống kê công bố hôm thứ Tư. Đây là mức cao nhất kể từ tháng 1/2023.
Số liệu thống kê cho thấy trong số 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng chính, có 10 nhóm hàng tăng giá và 1 nhóm hàng giảm giá so với năm trước. Trong đó, nhóm giáo dục tăng cao nhất với mức tăng 8,14%, kế đó là nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 7,41%, nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 6,19%, nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,3%, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 4,47%…
Theo Tổng cục Thống kê, giá lương thực, xăng dầu, dịch vụ giáo dục và dịch vụ y tế là những yếu tố chính khiến lạm phát tăng cao trong tháng 5.
Lạm phát tại Việt Nam hiện vẫn ở trên mức 4% trong tháng thứ hai liên tiếp, ngay cả khi đồng nội tệ giảm xuống mức thấp kỷ lục so với đồng đô la trong tháng này khiến hàng nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tăng tỷ lệ mua lại đảo ngược lên 4,5% vào tuần trước, trong một động thái nhằm ổn định tiền đồng và thúc đẩy khả năng ngân hàng này có thể tăng lãi suất chuẩn để hỗ trợ đồng tiền.
Được xem là một trung tâm công nghiệp trong khu vực, những báo cáo về xuất khẩu và sản lượng công nghiệp của Việt Nam cho thấy có sự tăng trưởng mạnh trong tháng, nhưng mức lạm phát gia tăng có thể trở thành mối lo ngại đối với các cơ quan chức năng, theo đánh giá của Reuters.
Dữ liệu do Tổng cục Thống kê công bố hôm thứ Tư cho thấy xuất khẩu ước tính tăng 15,8% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm trước, lên 32,81 tỷ USD, dẫn đầu là các lô hàng điện tử và điện thoại thông minh.
Tổng cục Thống kê cho biết nhập khẩu trong tháng ước tính tăng 29,9% hàng năm lên 33,81 tỷ USD, dẫn đến thâm hụt thương mại 1 tỷ USD trong tháng 5.
Sản lượng công nghiệp trong tháng tăng 8,9% và doanh số bán lẻ tăng 9,5%, vẫn theo số liệu của Tổng cục Thống kê.
Tình trạng không chắc chắn về thời gian và mức độ cắt giảm lãi suất sắp tới của Hoa Kỳ, kết hợp với những diễn biến chính trị gần đây tại Việt Nam, chênh lệch lãi suất giữa tiền đồng và đô la Mỹ và chính sách tiền tệ hỗ trợ của Việt Nam đang tiếp tục đè nặng lên đồng nội tệ, theo Bloomberg.
Oxford Economics cho biết họ kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ nguyên lãi suất chiết khấu ở mức 3% trong thời gian còn lại của năm, nhưng nói thêm rằng “rủi ro chính đối với lãi suất chính sách nằm ở tiền đồng Việt Nam, vốn đã mất giá so với đồng đô la Mỹ ước tính khoảng 4,4% từ đầu năm đến nay”, theo Reuters.
Tiền đồng giao dịch ở mức thấp kỷ lục, 25.470 đồng cho một USD vào thứ Sáu tuần trước (24/5), mất gần 5% so với đồng đô la kể từ đầu năm, theo giá từ các ngân hàng do Bloomberg tổng hợp. Thực tế này khiến tiền đồng trở thành một trong những tiền tệ có mức độ giao dịch tồi tệ nhất trong ASEAN.
Nhiều người lo ngại việc tiền đồng mất giá kéo dài có thể làm tăng chi phí nhập khẩu và lạm phát.
Để bảo vệ tiền đồng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã can thiệp bằng cách bán USD từ nguồn dự trữ ngoại hối, tăng lãi suất liên ngân hàng thông qua hoạt động thị trường mở.
Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 6%-6,5% trong năm nay, cao hơn mức tăng trưởng 5,05% vào năm ngoái.
Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% để giúp đạt được mục tiêu tăng trưởng, nhưng các ngân hàng đang gặp khó khăn trong việc tăng cho vay trong năm nay.
Truyền thông Việt Nam dẫn nguồn từ Ngân hàng Nhà nước cho biết hôm thứ Ba rằng tổng dư nợ cho vay của các ngân hàng tính đến ngày 10/5 đã tăng 1,95% so với cuối năm ngoái.
Oxford Economics hôm thứ Tư nói rằng họ dự kiến xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng vững chắc, nhưng mức tăng GDP có thể sẽ bị hạn chế.
“Chúng tôi dự đoán mức tăng trưởng GDP năm 2024 sẽ không đạt được mục tiêu 6-6,5%”, Reuters dẫn nhận định của Oxford Economics cho biết.
Công ty tư vấn kinh tế này dự đoán GDP của Việt Nam sẽ tăng 5,6% vào năm 2024, thấp hơn xu hướng trước đại dịch là 7% và mục tiêu chính thức.
Dự báo này phù hợp với mức ước tính của Ngân hàng Thế giới là 5,5% và Quỹ Tiền tệ Quốc tế là 5,8%. (VOA)
Việt Nam tiếp tục khủng hoảng điện do thủ tướng ‘vội vàng’?
Tăng trưởng kinh tế, sai lầm trong quy hoạch và chiến dịch “đốt lò” là ba trong số các nguyên nhân gây khó khăn cho ngành điện Việt Nam, theo các chuyên gia.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trong tháng 5/2024 đã yêu cầu các bộ, ngành và đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp cụ thể bảo đảm cung ứng đủ điện trong thời gian cao điểm năm nay cũng như các năm tiếp theo.
Cổng thông tin điện tử Chính phủ ngày 25/5 cho biết “tình hình cung ứng điện phục vụ sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân cơ bản được đảm bảo” trong thời gian vừa qua.
Cũng theo trang này, đợt nắng nóng kỷ lục vào tháng 4/2024 và sự tăng trưởng kinh tế ấn tượng trong các tháng đầu năm đã dẫn đến nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao, vượt mức dự báo so với kế hoạch đề ra.
Nhu cầu dùng điện ở miền Bắc tăng kỷ lục lên đến 17% so với cùng kỳ năm 2023.
Tuy vậy, Chính phủ Việt Nam khẳng định “hệ thống điện quốc gia vẫn vận hành bảo đảm an toàn, không xảy ra tình trạng mất điện, cắt điện do thiếu điện”.
Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh “tinh thần quyết tâm cao, nhất định không để thiếu điện cho sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân trong bất cứ trường hợp nào”.
Vào tháng 1/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng có chỉ đạo tương tự tới Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và yêu cầu rút kinh nghiệm từ “sự cố” thiếu điện năm 2023.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn lo ngại “sự cố” mà ông Chính nói đến sẽ lặp lại trong năm 2024.
Ông Phạm Minh Chính vào tháng 3/2024 đã trấn an các nhà đầu tư nước ngoài về nguồn cung năng lượng. Truyền thông Việt Nam dẫn lời ông:
“Chúng tôi cam kết không để thiếu điện, tổng nguồn không thiếu, nhưng do điều hành không tốt nên thiếu. Các bạn yên tâm sẽ đủ điện, theo hướng tăng trưởng xanh.”
Hai quan chức nước ngoài tham dự buổi gặp mặt với ông Chính nhận định với Reuters rằng lời ông Chính chỉ mang tính trấn an, chứ không chỉ ra các biện pháp rõ ràng để đạt được cam kết đó.
Văn phòng Chính phủ Việt Nam đã không phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters.
Một bài viết trên Nikkei Asia hôm 25/5 của tác giả Toru Takahashi chỉ ra việc liên tục trì hoãn xây dựng Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tức Quy hoạch điện 8 (PDP8), có thể là nguyên nhân sâu xa cho sự thiếu hụt điện của Việt Nam.
Bài viết đồng thời cũng đặt câu hỏi liệu Việt Nam có phải đối mặt một cuộc “khủng hoảng điện” nữa trong năm nay.
PDP8 đưa ra các hướng dẫn phát triển cơ sở hạ tầng điện từ năm 2021 đến năm 2030. Bản chi tiết đã được phê duyệt vào tháng 5/2023, nhưng việc phê duyệt giai đoạn thực hiện, bao gồm danh sách các dự án nhà máy điện và đường dây truyền tải, đã tiếp tục bị trì hoãn đến tháng 4 năm nay.
Điều này dẫn đến khoảng trống gần ba năm rưỡi kể từ thời điểm kết thúc kế hoạch năng lượng trước đó.
Nikkei cho rằng sự chậm trễ này có nguồn gốc từ một “cam kết vội vàng” mà ông Phạm Minh Chính đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) tại thành phố Glasgow, Scotland.
Tại hội nghị, ông Chính tuyên bố Việt Nam cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Liên quan đến sự kiện này, trang tin Thủ tướng Chính phủ đăng tải một bài viết khẳng định quốc tế “ấn tượng với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam”.
“Có vẻ như ông Chính đưa ra cam kết như một màn gây chú ý về mặt chính trị mà không tham vấn đầy đủ với EVN hoặc các bộ ngành liên quan,” ông Takahashi dẫn nhận định từ một nguồn tin người Nhật Bản am hiểu vấn đề này.
Việc xây dựng PDP8 bị chậm trễ là do đại dịch, nhưng một dự thảo đã được công bố vào tháng 2/2021 – chín tháng trước tuyên bố của ông Chính tại COP26.
Sau cam kết của ông Chính, Bộ Công thương và các cơ quan chính phủ khác đã ráo riết sửa đổi toàn bộ kế hoạch. Tuy nhiên, điều đó không hề dễ dàng vì giờ đây chính phủ phải kéo dài kế hoạch để bao phủ 30 năm tới thay vì 10 năm theo các bản thiết kế phát triển điện thông thường.
Các nhà kỹ trị nhanh chóng xây dựng một lộ trình, tính đến dự báo tăng trưởng của đất nước.
Kế hoạch được sửa đổi kêu gọi tăng công suất phát điện lên từ 7 đến 9 lần vào năm 2050, đồng thời loại bỏ dần sản xuất điện than, nguồn năng lượng chính của đất nước cùng với thủy điện.
Bản kế hoạch cũng cho thấy các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời sẽ chiếm 70% tổng công suất phát điện.
Nhưng chính phủ cũng phải làm cho quy hoạch mới tương thích với bản cũ và giải thích cách họ sẽ lấp đầy những thiếu hụt trong năng lượng tái tạo phụ thuộc thời tiết bằng các nguồn năng lượng ổn định, chẳng hạn như nhiệt điện chạy bằng khí đốt.
Những trục trặc này khiến PDP8 bị sửa đến sáu lần. Và đến tận đầu tháng 4 năm nay, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam mới ra văn bản quyết định phê duyệt kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện 8.
Thiếu một chương trình quốc gia đã dẫn tới việc xây dựng cơ sở hạ tầng bị đình trệ trong khi nhu cầu điện năng tiếp tục tăng hơn 10% mỗi năm.
Khoảng trống này chính là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến tình trạng thiếu điện nghiêm trọng xảy ra tại Việt Nam vào năm ngoái.
Bài viết trên Nikkei Asia cũng nêu ra ba lý do khả dĩ vì sao ông Phạm Minh Chính lại đề ra mục tiêu cao như vậy tại COP26.
Thứ nhất, Việt Nam mong muốn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài như một điểm đến thân thiện với môi trường có lượng phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 trong tương lai.
Thứ hai, Việt Nam tận dụng các khoản đầu tư giảm phát thải carbon để thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Thứ ba, COP26 chỉ diễn ra vài tháng sau khi ông Chính nhậm chức thủ tướng. Nikkei cho rằng ông mong muốn thể hiện khả năng lãnh đạo của mình trên phương diện kinh tế ở cả trong nước lẫn quốc tế.
Nikkei chỉ ra đó là lỗi “ngụy biện tổng thể” – các quyết định cá nhân được đưa ra vì những lý do hợp lý nhưng xét theo góc độ tập thể lại không phù hợp. Sai lầm này đã tạo ra khoảng trống trong hoạch định chính sách phát triển điện của Việt Nam và cuối cùng dẫn đến các đợt cắt điện luân phiên vào năm 2023.
Cho dù bản quy hoạch điện đã được hoàn thành, các chuyên gia vẫn quan ngại về lợi nhuận từ các khoản đầu tư liên quan đến năng lượng ở Việt Nam.
Tờ trình Bộ Công thương gửi đến Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vào tháng 9/2023 nêu rõ đến năm 2030 sẽ cần 134,7 tỷ USD đầu tư cho các dự án nguồn điện và “toàn bộ vốn đầu tư cho các dự án đầu tư ngành điện sử dụng các nguồn vốn khác ngoài vốn đầu tư công”.
Có thể thấy tờ trình ngụ ý rằng các doanh nghiệp tư nhân sẽ chi trả số tiền trên. Tuy nhiên, khung pháp lý cho điều đó vẫn chưa hoàn thiện.
Bên cạnh đó, giá điện ở Việt Nam chỉ bằng khoảng một nửa so với giá ở Thái Lan. Điều này có lợi cho các doanh nghiệp sản xuất nhưng lại gây khó khăn cho các nhà cung cấp điện.
Nikkei đưa ra dẫn chứng về việc công ty năng lượng Orsted của Đan Mạch đã hủy kế hoạch phát triển tại Việt Nam vào năm 2023 với lý do thiếu minh bạch. Một bài viết trên Bloomberg vào tháng 3/2023 cũng cho biết các nhà đầu tư năng lượng xanh yêu cầu Việt Nam đẩy nhanh việc thay đổi chính sách.
Nikkei cho rằng nếu Việt Nam không đưa ra bức tranh rõ ràng hơn về cách các nhà đầu tư có thể thu hồi vốn thì sẽ không dễ dàng thu hút sự hỗ trợ của nước ngoài cho các dự án năng lượng của mình.
Công cuộc “đốt lò” đang diễn ra mạnh mẽ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng được Nikkei đề cập đến như một trong những nguyên nhân gây khó khăn cho ngành điện lực Việt Nam.
“Ngành điện, được coi là yếu tố then chốt cho phát triển kinh tế của Việt Nam, vốn dĩ gắn liền với tham nhũng,” Nikkei dẫn lời giáo sư Ryo Ikebe từ Đại học Senshu (Nhật Bản).
Hàng loạt quan chức cấp cao của Bộ Công thương và EVN đã bị khởi tố, bắt tạm giam trong khoảng thời gian cuối năm 2023 và đầu năm 2024 để điều tra về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Một số vụ bắt giữ nổi bật gồm: ông Nguyễn Danh Sơn, Giám đốc Công ty Mua bán điện thuộc Tập đoàn EVN; ông Nguyễn Hữu Khải, Trưởng phòng Kinh doanh mua điện của Công ty Mua bán điện; ông Trần Quốc Hùng, Phó Trưởng phòng Cấp phép và Quan hệ công chúng thuộc Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương.
Cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng, người bị bắt vào tháng 1/2024 với cáo buộc “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, từng giữ chức chủ tịch hội đồng thành viên EVN từ 2012 – 2015. (BBC)
Ngân hàng SCB đã đóng cửa gần 1/3 số phòng giao dịch
SCB, ngân hàng bị bà Trương Mỹ Lan rút ruột và gây thiệt hại đến 27 tỷ đô la, vừa đóng cửa thêm một loạt phòng giao dịch khắp cả nước, đưa tổng số phòng giao dịch bị đóng cửa của ngân hàng này lên con số 61, báo chí trong nước đưa tin.
Các phòng giao dịch mới nhất của SCB ở thành phố Hồ Chí Minh bị đóng cửa gồm có phòng giao dịch Thủ Đức, phòng giao dịch Tân Sơn Nhì, phòng giao dịch Phú Mỹ Hưng và phòng giao dịch Tây Sài Gòn, tờ Tiền Phong cho biết. Các phòng giao dịch này bị đóng cửa từ ngày 20/5 và 25/5.
Ngoài ra, trong số các phòng giao dịch mới bị đóng cửa vào cuối tháng 5 còn có phòng giao dịch Bến Cát – chi nhánh Bình Dương và phòng giao dịch Nguyễn Tất Thành – chi nhánh Đắc Lắc, cũng theo Tiền Phong.
Theo số liệu của Hiệp hội Ngân hàng phía Nam được trang ZNews dẫn lại, kể từ tháng 6 năm 2023 cho đến nay, SCB đã đóng cửa 61 phòng giao dịch tại các tỉnh thành, trong số đó có 37 phòng giao dịch tại thành phố Hồ Chí Minh.
Trước khi bị Nhà nước đưa vào diện kiểm soát đặc biệt hồi tháng 10 năm 2022, ngân hàng này có tổng cộng 184 phòng giao dịch trên khắp cả nước. Do đó, với 61 phòng giao dịch bị đóng cửa, ngân hàng này đã mất gần 1/3 số phòng giao dịch.
Bên cạnh đóng cửa bớt phòng giao dịch, SCB cũng thông báo thanh lý 27 máy ATM đã qua sử dụng tại các tỉnh, thành như Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Long An…, Thanh Niên cho biết.
Trong bối cảnh các ngân hàng thương mại ở Việt Nam đồng loạt tăng lãi suất tiền gửi, SCB duy trì mức lãi suất tiết kiệm thấp nhất trên thị trường, cũng theo Thanh Niên, với lãi suất 3,7%/ năm cho kỳ hạn 12 tháng.
SCB, ngân hàng từng đạt được nhiều giải thưởng trước khi khi vụ việc của bà Trương Mỹ Lan bị vỡ lở, có trụ sở chính ở thành phố Hồ Chí Minh và 50 chi nhánh ở các tỉnh, thành. Con số chi nhánh này vẫn giữ nguyên không đổi, cũng theo Thanh Niên.
Sau khi bà Trương Mỹ Lan bị bắt vào ngày 7/10 năm 2022, đông đảo khách hàng gửi tiết kiệm đã ồ ạt đến các phòng giao dịch của SCB để rút tiền, khiến Ngân hàng Nhà nước phải đưa ngân hàng này vào diện kiểm soát đặc biệt chỉ vài ngày sau đó. (VOA)
Năm 2023, 11 ngàn cán bộ xin nghỉ việc
Trong năm 2023, cả nước có gần 11.000 cán bộ, công chức và viên chức nghỉ việc để chuyển sang làm việc cho tư nhân và nước ngoài, theo báo cáo của Bộ Nội vụ. ‘Làn sóng’ này kéo dài từ đại dịch Covid đến nay vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại, nhiều người cho biết thu nhập thấp và môi trường làm việc kém là những lý do chính khiến họ rời bỏ các cơ quan nhà nước hay các công ty quốc doanh.
Anh Nguyễn Văn Dương, một viên chức có gần 20 năm làm việc cho Ủy ban Nhân dân của một thành phố giáp ranh Hà Nội, cho biết với mức lương theo ngạch chỉ gần 7 triệu đồng/tháng thì anh không thể nuôi sống bản thân chứ chưa nói tới chuyện cho hai cô con gái đi học đại học, dù là ở một thành phố tỉnh lẻ. Ngày trước, nhờ ‘những sự nhờ vả’ về giấy tờ vànhờ có dự án này, dự án kia nên anh có thêm thu nhập ít nhất cũng gấp đôi lương nhà nước.
“Cứ bắt nhau hoài thế này, chả ai dám làm gì. Nên công chức nhà nước là đói hết với nhau,” anh Dương nói.
Vì thế, cách đây gần 2 năm anh đã xin nghỉ và chuyển sang làm cho một doanh nghiệp nước ngoài với mức lương khoảng 30 triệu đồng/tháng. Anh nói đó là quyết định sáng suốt giúpcải thiện thu nhập, đủ lo cho cả gia đình, và với khoảng 20 năm làm việc còn lại, tương lai của anh lúc về hưu cũng được đảm bảo hơn.
“Làm cho hãng Nhật này thì người ta đóng bảo hiểm cao, đồng nghĩa là chế độ cho người lao động nó tốt. Hiện họ đang đóng bảo hiểm cho mình ở mức 30 triệu/tháng thì về sau về hưu còn có cái lương hưu đủ sống. Chứ còn ở nhà nước thì chỉ đóng ở mức 10 triệu là giỏi lắm rồi.”
Anh Dương nói với khoảng 20 năm liên tục đóng bảo hiểm ở mức thu nhập 30 triệu/tháng, cộng với thời gian gần 20 năm đóng bảo hiểm thời còn làm nhà nước thì lương hưu của anh cũng khoảng trên dưới 20 triệu/tháng chứ không phải chỉ vài triệu đồng/tháng như một ‘công chức quèn’, uống cà phê còn không đủ.
Chị Nguyễn Hồng Nga, một chuyên viên từng làm việc ở một tổng công ty nhà nước, cho biết chị đã nghỉ việc nhà nước từ đầu năm và cảm thấy thật sự thoải mái khi không còn phảithường xuyên đi tiếp khách và phục vụ lãnh đạo sau giờ làm việc đến mức hoàn toàn không có thời gian cho bản thân và gia đình.
“Nói chung so với mức tiền kiếm được thì làm nhà nước nhàn hơn rất là nhiều nhưng mà nó lại bị cái là không thoải mái. Có một số thứ thực sự là không thoải mái. Trong khi mình thì lại thích tự do. Nói chung là đến lúc mình muốn chuyển là chuyển thôi, nó cũng không thực sự vì một lý do gì. Kiểu làm mãi một chỗ nó cũng chán ý,” chị Nga cho biết thêm.
Chị nói từ ngày ra ngoài làm cho tư nhân, chị đã thay đổi hẳn so với hơn 10 năm làm trong doanh nghiệp nhà nước chỉ biết cạnh tranh với đồng nghiệp và làm vừa lòng cấp trên.
“Nói tóm lại là ra ngoài làm cũng biết thêm rất nhiều thứ và làm việc cũng vất vả hơn nhưng bù lại có nhiều thứ khác. Nhưng mà thật sự nếu muốn thay đổi thì nên thay đổi sớm hơn,” chị Nga bày tỏ tiếc nuối khi cho rằng mình không còn nhiều thời gian để phấn đấu trong môi trường mới.
Anh Nguyễn Thành Trung, một viên chức có thâm niên trên 20 năm tại một doanh nghiệp quốc doanh, phản bác quan điểm ‘làm nhà nước là nhàn’ vì theo anh nhàn cũng đồng nghĩa với thu nhập thấp và ‘nhàn’ không đồng nghĩa với thoải mái.
“Chả thoải mái cái gì cả. Mà ráo mồ hôi là hết tiền. Thế nhưng mà giờ mình vẫn chưa có lựa chọn nào tốt hơn cả thì mình vẫn phải duy trì. Rồi xem có cửa gì thì nhặt nhạnh thêm tí, chứng khoán chẳng hạn. Chứ không rảnh quá thì nó cũng mất hay ra,” anh nói.
Nhiều người chưa dám rời bỏ hẳn môi trường nhà nước đang phải tìm nhiều cách xoay sở khác nhau để đảm bảo cuộc sống. Anh Trung cho biết thêm rằng may là gia đình anh cũng không phải quá lo chuyện ‘cơm áo gạo tiền’ nên anh vẫn có thể trụ lại môi trường nhà nước với mức thu nhập chỉ trên dưới 7 triệu đồng/tháng.
“Không đi trước thì cũng đi sau thôi mà, làm sao có thể tồn tại với cái kiểu đấy được. Tính mình làm sao nhẫn nhịn được, tính mình nó nóng thích là mình quặc lại ngay, làm sao mà mình chấp nhận mãi môi trường nhà nước luồn cúi được,” anh Trung chia sẻ.
Đời sống không ít cán bộ, công chức, viên chức đang gặp rất nhiều khó khăn trong hoàn cảnh suy giảm chung của nền kinh tế suốt từ đại dịch Covid đến nay.
Anh Nguyễn Thành Nam, một phóng viên làm việc cho một đơn vị truyền hình lớn ở Hà Nội, cho biết thu nhập của anh đã giảm nhanh chóng trong hơn 2 năm qua. Đầu tiên là nơi anh công tác cắt đi phần lương cơ bản mà chỉ trả lương theo sản phẩm, và thời gian gần đây nhuận bút cho một sản phẩm phóng sự ngắn cũng bị cắt giảm.
“Ví dụ như là một phóng sự ngày xưa thì được 600 nghìn thì giờ chỉ còn có 400 nghìn. Kiểu thế. Họ kêu là hụt doanh thu quảng cáo thế thôi, tình hình khó khăn chung của toàn đài. Mà các ban biên tập khác họ còn nợ lương đầy ra cơ mà. Họ lúc nào cũng kêu là các ban khác còn nợ lương, báo đài khác còn không có tiền trả phóng viên kia kìa. Lúc nào cũng thấy nói thế,” anh Nam than thở và cho biết sớm muộn gì anh cũng phải tìm việc khác. Anh nói mức thu nhập khoảng trên 10 triệu đồng/tháng hiện nay anh và gia đình khó sống nổi ở Hà Nội.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà được báo chí nhà nước dẫn lời cho biết Bộ đã tiến hành thực hiện cải cách chính sách tiền lương để thực hiện từ ngày 01/7 năm nay. Bộ Nội vụ nói để đảm bảo cán bộ, công chức nhà nước đủ xoay sở cuộc sống, Bộ đang xin mức lương ít nhất là khoảng trên 5 triệu đồng/tháng, nhưng phải chờ ý kiến của Bộ Chính trị trước khi có thể trở thành hiện thực.
Về môi trường làm việc, Bộ nói đang xây dựng cơ chế chính sách để khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo và tăng cường thanh tra công chức cũng như xử lý nghiêm sai phạm trong tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ-công viên chức, cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Thanh Trà được báo chí nhà nước dẫn lời. (VOA)
Việt Nam y án đối với hai ông Thạch Cương và Tô Hoàng Chương
Một tòa án ở Trà Vinh vừa y án 4 năm tù đối với ông Thạch Cương và 3 năm 6 tháng tù đối với ông Tô Hoàng Chương, hai nhà hoạt động cho quyền của người bản địa Khmer Krom ở đồng bằng sông Cửu Long mà chính phủ Hoa Kỳ liên tục kêu gọi Việt Nam phóng thích.
Ngày 23/5, Tòa án nhân dân tỉnh Trà Vinh mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hình sự đối với hai ông về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ” theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự, báo Trà Vinh tường thuật.
Truyền thông Việt Nam dẫn cáo trạng cho biết cả ông Cương và ông Chương đã sử dụng mạng xã hội Facebook để phát trực tiếp các video clip, hình ảnh, cũng như chia sẻ các nội dung bị cho là “gây ảnh hưởng đến đoàn kết dân tộc, tôn giáo; xuyên tạc chính quyền, xuyên tạc lịch sử Việt Nam, xúc phạm uy tín của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam; xuyên tạc, xúc phạm uy tín của chính quyền địa phương”.
Như VOA đã đưa tin, tại phiên sơ thẩm, Hội đồng xét xử Tòa án nhân dân huyện Cầu Ngang ngày 20/3/2024, đã tuyên phạt ông Cương 4 năm tù và ông Chương 3,5 năm tù và sau đó hai ông đã kháng án.
Ngay sau khi hai ông bị công an Trà Vinh bắt giam vào ngày 31/7/2023, Đại sứ Lưu động về Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ Rashad Hussain lên tiếng bày tỏ quan ngại và kêu gọi Việt Nam trả tự do cho các ông “ngay lập tức và vô điều kiện”, cũng như cho phép các nhóm xã hội dân sự được hoạt động ôn hòa mà không sợ bị trả thù.
