Hôm 23 tháng 6 vừa qua, trong một phán quyết với tỷ lệ 6-3 của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ (TCPVHK) đã lật ngược phán quyết của tòa dưới trong vụ kiện giữa hai người sở hữu súng và chi nhánh Hiệp Hội Súng Trường Mỹ(NRA) ở New York. Phán quyết này bác bỏ luật của bang New York về giới hạn việc mang súng ngoài phạm vi nhà ở. Vì “quyền làm chủ và mang vũ khí” của công dân HK đã được qui định bởi Tu Chính Án số 2 của Hiến Pháp.
Vấn đề sở hữu súng tại HK vẫn là một đề tài gậy tranh cãi bất tận vào những kỳ bầu cử, và mỗi khi có một vụ nổ súng làm chết nhiều người. Cụ thể là vụ xả súng tại trường tiểu học ở Uvalde, Texas, giết chết 19 học sinh và 2 cô giáo, rồi vụ 10 người bị thiệt mạng tại một cửa hàng tạp hóa ở Buffalo, New York.
Sự việc lại trở nên sôi động hơn, vì ngay ngày hôm sau, 24/6, TCPVHK đã bỏ phiếu với đa số 5-3-1 để thu hồi án lệ Roe kiện Wade, chấm dứt việc cho phép phá thai của chính quyền liên bang từ năm 1973. Hai sự kiện quan trọng này là nguyên nhân tạo ra những cuộc biểu tình ở nhiều nơi trên toàn quốc, nó lại được tăng thêm nhiệt lượng vào những ngày đầu mùa hè của tháng 6, tháng mà những người cấp tiến đang vinh danh người đồng tính và chuyển giới!
Để có sự nhận xét khách quan giữa hai khuynh hướng trái chiều trong vấn đề sở hữu súng, chúng ta hãy tìm lại nguồn gốc của sự việc này; là mở lại trang sử dựng nước của HK từ hơn 300 năm trước.
Trong bài viết ngắn này, chúng tôi chỉ nêu ra mấy điểm căn bản, hy vọng làm sáng tỏ phần nào vấn đề. Mong quí độc giả thông cảm.
Sau 4 chuyến thám hiểm của Christopher Columbus,ông tình cờ khám phá ra Mỹ Châu năm 1492, mở đường cho những người có óc mạo hiểm từ Anh, Ý, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp, Hòa Lan…đặt chân trên vùng đất mới này. Thời gian kéo dài 284 năm, tính từ năm 1492, cho đến khi 13 tiểu bang HK chiến thắng quân đội hoàng gia Anh, rồi tuyên bố đôc lập vào năm 1776, khai sinh một quốc gia mới là Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ (The United States of America). Trong gần 300 năm ấy, những người di dân đã phải phấn đấu rất vất vả và nguy hiểm; tiêu biểu qua câu chuyện con tàu Mayfower tấp vào mũi Cape Cod ngày 19-11-1620, cùng với bao nhiêu biến cố lớn nhỏ sau đó nữa.
Theo các chuyên gia về Hiến Pháp, Tu Chính Án số 2 ra đời năm 1791, tức 17 năm sau khi HK tuyên bố độc lập khỏi vương quốc Anh. Trong bối cảnh một quốc gia non trẻ, còn có rất nhiều vấn đề chưa giải quyết xong, nên nguy cơ Vương Quốc Anh gây chiến trở lại vẫn ám ảnh các nhà lãnh đạo lúc ấy.
Thực tế là khả năng tài chính của chính phủ liên bang khi đó không đủ để xây dựng và duy trì một quân đội mạnh. Bên cạnh đó người di dân còn phải đối phó với thú dữ, với các bộ tộc người bản địa, và ngay cả với những nhóm dân đến từ các nước Âu Châu khác nhau, vì tranh chấp đất đai và quyền lợi. Vì lý do sinh tồn, ai cũng phải tìm cách bảo vệ mạng sống cho bản thân, gia đình và cộng đồng, nên việc có vũ khí để tự vệ là nhu cầu bắt buộc.
Một lý do khác cũng không kém phần quan trọng là sự bất đồng giữa khuynh hướng ủng hộ thuyết liên bang (federalist) và khuynh hướng chống lại (anti-federalist). Khuynh hướng chống lập luận rằng rằng, nếu trao quyền kiểm soát hoàn toàn cho chính quyền liên bang, với một quân đội hùng mạnh trong tay; làm thế là tiểu bang tự triệt tiêu lực lượng dân quân sẵn có, một phương tiện chủ yếu để chống lại sự áp bức và lạm quyền của liên bang. Từ đó có thể dẫn tới một nguy cơ khác, nguy hiểm hơn, một khi chính quyền liên bang trở thành nhà nước độc tài toàn trị; điều mà các nhà lập quốc vẫn bị ám ảnh. Cho dù sự phân quyền giữa lập pháp, hành pháp và tư pháp đã được xác lập trong hiến pháp. Nhưng làm sao biết được khi hành pháp nắm quân đội trong tay, lại muốn trở thành nhà độc tài. Cho nên việc chấp nhận để người dân có vũ trang là một giải pháp thích hợp vào thời điểm ấy.
Qua những cuộc thảo luận rất gay gắt, các nhà lập pháp đã chấp thuận ý kiến của dân biều James Madison, từ đó đã có Tu Chính Án số 2 với nội dung: “Vì một quân đội được tổ chức quy củ là cần thiết cho an ninh của một đất nước tự do, quyền của người dân được giữ và mang vũ khí sẽ không thể bị xâm phạm. – A well regulated Militia being necessary to the security of a free State, the right of the people to keep and bear Arms shall not be infringed.”
Từ khi lập quốc và từ ngày có Tu Chính án số 2, bảo vệ quyền sỡ hữu súng của người dân, người ta ước lượng dân chúng HK đang có trong tay chừng 400 triệu súng gồm nhiều loại. Với số lượng lớn như thế, việc sử dụng vì cố tình hay bất cẩn gây ra thương vong là không thể tránh được.
Sự việc đã ra như thế, bây giờ muốn tịch thu tất cả số súng đạn trong dân thì phải hủy bỏ Tu Chính Án số 2; đây là một việc không thể. Mà cho dù có hủy bỏ được Tu Chính Án 2 đi nữa, thì chỉ có những công dân tốt mới tuân thủ luật pháp, chấp hành giao nộp vũ khí, còn hằng hà sa số những kẻ sống ngoài pháp luật, những kẻ buôn lậu, tội phạm, nhập cư bất hợp pháp ….thì tính sao?
Cho nên chỉ còn cách là đưa ra các biện pháp để giảm thiểu việc lạm dụng súng đạn, gây thương vong cho nhiều người. Việc đưa ra những luật lệ khắt khe để mua súng vẫn chưa đủ, mà cần phải giáo dục từ trong gia đình, đến trường học, đến các tổ chức xã hội, tôn giáo, đến quyền hạn của các cơ quan chấp pháp. Sử dụng các kỹ thuật cao để sớm phát hiện những nguy cơ.
Mọi công dân, kể cả trẻ em cũng được dậy để biết cách nhận diện và đề phòng những người có thể gây tại họa. Các cơ sở công cộng như trường học, nhà thờ, khu mua sắm luôn phải được bảo vệ nghiêm ngặt và có có các biện pháp thích ứng đề phòng và cảnh giác, và còn rất nhiều những sang kiến khác nữa
Dĩ nhiên khi đưa ra các biện pháp kiểm soát nghiêm túc như trên, thì người dân cũng phải chấp nhận hy sinh phần nào sự tự do thoải của mình, nhưng bù lại, sẽ an toàn hơn cho mọi người.
Đỗ Như Điện
