Sơn Hà (Aug.2022)
Dân biểu Liz Cheney, đảng Cộng Hoà, tiểu bang Wyoming, hồi tuần trước đã thua đậm trong cuộc đầu phiếu sơ bộ. Tên của bà sẽ không có trong lá phiếu của cuộc đầu phiếu giữa nhiệm kỳ sẽ diễn ra vào tháng 11-2022. Có người cho rằng, cuộc thất bại của Liz Cheney là hậu quả của sự phản bội, nhưng những nhà xã hội học không tin vào điều đó.
Liz Cheney là con gái của cựu Phó Tổng thống Dick Cheney (thời tổng thống George W. Bush). Bà là dân biểu Cộng Hoà đại diện toàn tiểu bang Wyoming. Trong lúc Tổng thống Trump đương tại chức, bà Liz là dân biểu Cộng Hoà đã cùng với các dân biểu Dân Chủ bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump vì bà tin rằng, ông Trump đã thông đồng ngoại bang. Ngoài ra, bà cũng cho rằng, ông Trump đã kích động cuộc nổi dậy và tràn vào Điện Capitol vào ngày 6 tháng Giêng-2022. Bà đã ủng hộ việc thành lập Uỷ Ban 6-tháng Giêng để điều tra vụ tràn vào Điện Capitol, rồi bà là một thành viên của Uỷ Ban này.
Bà Liz Cheney tuyên bố: “Bằng mọi giá, tôi phải làm sao để ông cựu tổng thống không được đến gần Toà Bạch Ốc…”. Bấy nhiêu cũng đủ cho thấy sự thâm thù của gia đình Cheney. Bà Liz Cheney chống lại ông Trump vì thù hận. Dòng họ Bush cũng thù ông Trump. Cả hai cha con cựu Tổng thống Bush xác nhận, không ai bỏ phiếu cho ông Trump.
Dù sao, sự thất bại của bà Liz Cheney cũng là dấu chấm hết cho gia đình Cheney trong nền chính trị Hoa Kỳ, bắt đầu từ vai trò của ông Dick Cheney trong chức vụ Chánh Văn Phòng Tổng thống Gerald Ford vào năm 1974. Sự có mặt của ông Trump trong làng chính trị đã làm cho các gia đình thượng lưu bị lu mờ. Cử tri Cộng Hoà nhất định quay lưng với những gia đình này.
Bốn Gia Đình, Triều Đại 75 Năm
Điểm lại 75 năm qua, kể từ năm 1947, khi Thượng Nghị Sĩ John F. Kennedy đến thủ đô Washington, mỗi nhiệm kỳ đều có, hoặc là Kennedy, hoặc Bush, hoặc Cheney, hoặc Clinton. Mặc dù trong ba năm từ 2011 đến 2013, không có ai trong bốn gia đình Kennedy, Bush, Cheney, hoặc Clinton ở ghế dân cử. Nhưng, vẫn có Hillary Clinton, không là dân cử mà lại là Ngoại Trưởng, dưới thời Obama.
Quanh đi quẩn lại, thế nào cũng có thành viên của bốn gia đình này có mặt trong các bàn tiệc và được chia phần. Những người theo dõi sinh hoạt chính trị ở Hoa Kỳ tin rằng, bốn gia đình này từ khi đặt chân đến Mỹ quốc, họ luôn luôn có mặt, không lớn thì nhỏ. Họ là những ông hoàng bà chúa. Kể từ năm 2022, Liz Cheney sẽ làm cho gia đình Cheney dần dần đi vào quên lãng. Triều đại bốn gia đình danh giá cũng sẽ kết thúc trong làng chính trị Hoa Kỳ.
75 năm qua, bốn gia đình ấy thường xuyên là “đại diện dân”, mang tiếng nói của dân, nhưng chưa chắc thực sự “vì dân”. Gặp phải ông Trump làm tổng thống mà ông chỉ ăn “một đồng lương danh dự”, càng cho các ông hoàng bà chúa của Kennedy, Bush, Cheney, Clinton phải nổi điên lên. Bốn gia đình này thuộc về hàng ngũ sáng lập hai đảng Cộng Hoà và Dân Chủ, chẳng còn ký lô nào đối với cử tri Hoa Kỳ.
Cử Tri Quay Lưng Với Triều Đại
Ron Bonjean, một chiến lược gia của đảng Cộng Hoà và từng là một vị dân cử, nói rằng, “Sự kết thúc của các triều đại chính trị thể hiện sự suy tàn của những người thuộc về hàng ngũ sáng lập viên của cả hai đảng. Có lẽ sự mong muốn của cử tri là một sự thay máu ở Washington”. Theo ông Bonjean, chắc không bao giờ chúng ta thấy thêm một triều đại 75 năm nào nữa.
Người ta đã quay lưng với các triều đại. Gia đình Bush đã thất bại dài dài ở Texas. Gia đình Clinton, sau khi Hillary thua cuộc vào năm 2016 thì coi xong. Kennedy muốn xả hơi, đi tìm việc làm khác và không tranh vào các ghế dân cử. Liz Cheney là người cuối cùng bị cử tri quay lưng bỏ đi. Người dân Mỹ dường như đồng ý với cựu đệ nhất phu nhân Barbara Bush, khi Jeb Bush không được đảng Cộng Hoà đề cử chạy đua vào chức tổng thống, bà đã nói: “Chúng ta đã có đủ Bush rồi. Chẳng lẽ chỉ có bốn gia đình thôi sao”.
Craig Shirley, nhà sử học từng viết tiểu sử về tổng thống Reagan, ông đồng ý rằng, “Các triều đại chính trị rất nguy hiểm cho nền cộng hòa của chúng ta. Các tổ phụ của Hoa Kỳ không bao giờ muốn quyền lực tập trung vào một gia đình, vì đó là điều rủi ro. Khuynh hướng ấy chỉ có ở Anh chứ không phải ở Mỹ”.
Về mặt chính trị, cũng có một mối lo ngại rằng các triều đại thường tìm cách bóp nghẹt các đường hướng mới. Charlie Kirk, một thành viên hăng say, là người thành lập tổ chức Turning Point USA, nhắm vào những người trẻ tuổi. Anh cho biết, sự thất bại của Cheney giúp chấm dứt luồng thống trị của đảng Cộng Hoà mà nhiều người trong đảng không hài lòng. Nhận xét của Kirk là “người Mỹ trung lưu đã từ chối sự tập trung quyền lực vào một số gia đình”. Cho nên, khi Cheney thất bại được xem là một ngày mới của đảng Cộng Hoà.
Cuộc Cách Mạng Đang Diễn Ra
John Zogby, một người chuyên thực hiện các cuộc thăm dò dư luận của đảng Dân Chủ cho rằng, sự kết thúc của các triều đại chính trị hiện đại cho thấy Washington và giới thượng lưu không còn được yểm trợ nữa. Ông Zogby nói, “Liz Cheney thất cử được xem như sự chấm dứt của giới thượng lưu ở DC. Tôi không thấy còn một gia đình nào nữa. Chúng ta gần như mới hoàn thành cuộc cách mạng, thoát khỏi vòng kềm toả”.
Nhà thăm dò dư luận của đảng Cộng hòa, ông John McLaughlin cũng nói rằng, sự ra đi của Liz Cheney là một thông điệp quan trọng cử tri muốn gửi đến Washington. Và họ háo hức rủ nhau đi bầu vào mùa thu.
Ông John McLaughlin đưa ra nhận xét, “Cử tri của thế kỷ 21 đã quay lưng với các chính trị gia của thế kỷ 20. Mặc dù COVID làm cho họ bị tổn thương, nhưng họ đang lặng lẽ vận động cho một cuộc nổi dậy hoà bình, chống lại tầng lớp chính trị cầm quyền ở Washington”. Thật vậy, họ quá mệt mỏi với chính quyền lớn, doanh nghiệp lớn, công kỹ nghệ lớn. Các thế lực lớn này đang bóc lột và cướp đi sự giàu có và tự do của giới trung lưu. Họ lo lắng và thất vọng về tình hình hiện tại.
Ông John McLaughlin cho biết, “hiện có một cuộc Cách Mạng Mới của thế kỷ 21 đang diễn ra”. Theo ông John McLaughlin thì những người yêu nước đang bỏ phiếu bãi nhiệm các ông hoàng bà chúa ở quốc gia này. Đây là Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ, không phải là đất dung thân của họ.
Giới trung lưu chiếm đa số trong dân chúng Hoa Kỳ. Họ là thành phần cốt yếu nuôi dưỡng đất nước này trong mọi lãnh vực kinh tế, giáo dục, chính trị, quân sự,… của Hoa Kỳ. Họ sẽ phải quyết định vận mệnh đất nước bằng tinh thần đặt tổ quốc lên trên hết.
Sơn Hà (Aug.2022)
(viết theo bài “Liz Cheney ends 75 years of modern political dynasties” của Paul Bedard, phụ trách mục “Bí Mật Hoa Thịnh Đốn” trên báo Washington Examiner)
