TIN THẾ GIỚI.
TT Trump lần đầu tiên có động thái lớn trong ngoại giao Ukraine (VOA)
Ông Donald Trump hôm 12/2 thảo luận về cuộc chiến ở Ukraine trong các cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, bước tiến lớn đầu tiên của tân tổng thống Hoa Kỳ hướng tới ngoại giao về một cuộc chiến mà ông đã hứa sẽ chấm dứt.
Trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội của mình sau khi nói chuyện với ông Putin, ông Trump cho biết họ đã “đồng ý để các nhóm của chúng tôi bắt đầu đàm phán ngay lập tức” và ông sẽ bắt đầu bằng cách gọi điện cho ông Zelenskyy.
Sau khi nói chuyện với nhà lãnh đạo Ukraine, ông Trump cho biết: “Cuộc trò chuyện diễn ra rất tốt. Ông ấy, giống như Tổng thống Putin, muốn HÒA BÌNH”.
Văn phòng của ông Zelenskyy nói ông Trump và ông Zelenskyy đã nói chuyện qua điện thoại trong khoảng một giờ, trong khi Điện Kremlin cho biết cuộc gọi của ông Putin với ông Trump kéo dài gần một tiếng rưỡi.
“Tôi đã có một cuộc trò chuyện ý nghĩa với Tổng thống Mỹ. Chúng tôi… đã nói về các cơ hội để đạt được hòa bình, thảo luận về sự sẵn sàng hợp tác của chúng tôi … và khả năng công nghệ của Ukraine … bao gồm máy bay không người lái và các ngành công nghiệp tiên tiến khác”, ông Zelenskyy viết trên X.
Điện Kremlin cho biết ông Putin và ông Trump đã đồng ý gặp nhau và ông Putin đã mời ông Trump đến thăm Moscow.
Ông Trump từ lâu đã nói rằng ông sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, mà không nêu rõ chính xác cách ông sẽ thực hiện điều này.
Sáng ngày 12/2, Bộ trưởng Quốc phòng của ông Trump, ông Pete Hegseth, đã đưa ra tuyên bố thẳng thắn nhất của tân chính quyền về cách tiếp cận đối với cuộc chiến, nói rằng việc thu hồi toàn bộ lãnh thổ của Ukraine bị Nga chiếm đóng kể từ năm 2014 là không thực tế, cũng như việc đảm bảo tư cách thành viên của Ukraine trong NATO.
“Chúng tôi muốn, giống như các bạn, một Ukraine có chủ quyền và thịnh vượng. Nhưng chúng ta phải bắt đầu bằng cách thừa nhận rằng việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 của Ukraine là một mục tiêu không thực tế”, ông Hegseth phát biểu tại một cuộc họp của Ukraine và hơn 40 đồng minh tại trụ sở NATO ở Brussels. “Theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ kéo dài chiến tranh và gây ra nhiều đau khổ hơn”.
Ông Hegseth nói bất kỳ nền hòa bình lâu dài nào cũng phải bao gồm “những đảm bảo an ninh vững chắc để đảm bảo rằng chiến tranh sẽ không bắt đầu lại”. Nhưng ông cho biết quân đội Hoa Kỳ sẽ không được triển khai đến Ukraine như một phần của những đảm bảo đó.
“Hoa Kỳ không tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine là kết quả thực tế của một giải pháp đàm phán”.
Pháp, Đức và Tây Ban Nha cho biết số phận của Ukraine không được quyết định nếu không có sự tham gia tích cực của Kyiv. Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot nói châu Âu sẽ đóng vai trò của mình trong việc cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine ngay cả khi tư cách thành viên NATO không phải là ngay lập tức.
Ông Zelenskyy ngỏ ý cho Mỹ đầu tư vào khoáng sản ở Ukraine
Ông Zelenskyy, với hy vọng sẽ khiến ông Trump quan tâm đến việc tiếp tục hỗ trợ đất nước của mình, gần đây đã đề nghị một thỏa thuận theo đó Hoa Kỳ sẽ đầu tư vào khoáng sản ở Ukraine.
Bộ trưởng Ngân khố của ông Trump, Scott Bessent, đến Kyiv vào ngày 12/2 trong chuyến thăm đầu tiên của một thành viên nội các trong tân chính quyền Hoa Kỳ, cho biết một thỏa thuận khoáng sản như vậy có thể đóng vai trò là “lá chắn an ninh” cho Ukraine sau chiến tranh.
Không có cuộc đàm phán hòa bình nào được tổ chức kể từ những tháng đầu của cuộc xung đột mà hiện đang tiến gần đến mốc ba năm. Người tiền nhiệm của ông Trump là ông Joe Biden và hầu hết các nhà lãnh đạo phương Tây không có cuộc thảo luận trực tiếp nào với ông Putin sau khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
Trong năm đầu tiên của cuộc chiến, Ukraine đã thành công trong việc đẩy lùi lực lượng Nga khỏi vùng ngoại ô Kyiv và chiếm lại nhiều vùng lãnh thổ do Nga chiếm đóng.
Nhưng Moscow chủ yếu chiếm ưu thế kể từ cuộc phản công thất bại của Ukraine vào năm 2023, đạt được những bước tiến chậm nhưng chắc trong cuộc giao tranh dữ dội đã giết chết hoặc làm bị thương hàng trăm nghìn quân ở cả hai bên và tàn phá các thành phố của Ukraine.
Nga chiếm khoảng một phần năm Ukraine và yêu cầu Kyiv phải nhượng lại nhiều lãnh thổ hơn và phải trở nên trung lập vĩnh viễn theo bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào. Ukraine yêu cầu Nga rút khỏi lãnh thổ đã chiếm và nói rằng Ukraine phải nhận được tư cách thành viên NATO hoặc các đảm bảo an ninh tương đương để ngăn chặn Moscow tấn công một lần nữa.
Trong các cuộc thảo luận gần đây, Kyiv dường như đã chấp nhận rằng họ sẽ không sớm được kết nạp vào NATO nhưng đã nhấn mạnh nhu cầu được hỗ trợ quân sự theo một thỏa thuận hòa bình.
“Nếu Ukraine không tham gia NATO, điều đó có nghĩa là Ukraine sẽ xây dựng NATO trên lãnh thổ của mình. Vì vậy, chúng tôi cần một đội quân đông đảo như quân đội Nga hiện nay”, ông Zelenskyy nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Economist được công bố vào ngày 12/2.
“Và để làm được tất cả những điều này, chúng tôi cần vũ khí và tiền bạc. Và chúng tôi sẽ yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp điều này”, ông Zelenskyy nói, mô tả đó là “Kế hoạch B” của ông.
TT Ukraina khẳng định sẵn sàng ‘‘đánh đổi’’ lãnh thổ với Nga để chấm dứt chiến tranh (RFI)
Trong bài trả lời phỏng vấn nhật báo Anh The Guardian, đăng tải hôm 11/02/2025, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tuyên bố sẵn sàng « đánh đổi » vùng lãnh thổ đã chiếm được ở tỉnh Kursk của Nga trong các đàm phán dự kiến với Matxcơva dưới sự bảo trợ của Mỹ.
Tổng thống Zelensky, được AFP trích dẫn, nói : « Chúng tôi có thể đổi một vùng lãnh thổ này lấy một vùng lãnh thổ khác ». Nga đã sáp nhập bán đảo Crimée của Ukraina vào năm 2014, và cuối năm 2022, tuyên bố sáp nhập bốn tỉnh Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporijia, cho dù Matxcơva chưa kiểm soát hoàn toàn. Trong cuộc trả lời phỏng vấn nói trên, nguyên thủ Ukraina không nói rõ là Kiev muốn đòi lại vùng lãnh thổ nào trong số các vùng mà quân Nga đã chiếm được. Ông nói « chúng tôi sẽ xem xét », « tất cả các vùng lãnh thổ này đều quan trọng ».
Theo tổng thống Ukraina, một mình châu Âu không thể bảo đảm được an ninh cho Ukraina, « các bảo đảm về an ninh mà không có nước Mỹ thì không thực sự là các bảo đảm về an ninh ».
Tổng thống Zelensky cam kết là nước Mỹ sẽ được quyền ưu tiên khai thác các tài nguyên khoáng sản chiến lược tại Ukraina. Ông nói thêm : Ukraina có nhiều mỏ lớn nhất châu Âu, và Mỹ « không nên để những mỏ như vậy rơi vào tay Nga ».
Nga tuyên bố không đàm phán về « đổi đất »
Về phát biểu của tổng thống Ukraina, sẵn sàng « đổi đất » đã chiếm được của Nga, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov trong cuộc họp báo hàng ngày hôm nay khẳng định « Nga đã không bao giờ thương lượng và sẽ không bao giờ thương lượng về việc đánh đổi các vùng lãnh thổ của mình ». Theo AFP, điện Kremlin thề sẽ « tiêu diệt » hoặc « đánh đuổi » quân Ukraina ra khỏi nước Nga.
Ukraina hiện đang kiểm soát khoảng 450 km² lãnh thổ Nga tại tỉnh Kursk, so với khoảng 112.000 km² lãnh thổ Ukraina Nga kiểm soát được kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lăng, tháng 2/2022.
« Ukraina có thể thuộc về Nga » : Matxcơva hoan nghênh phát biểu của Trump
Điện Kremlin hôm qua tỏ ra hài lòng về phát biểu hôm trước của tổng thống Mỹ trên Fox News, theo đó Ukraina « có thể thuộc về Nga một ngày nào đó hoặc không ». Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri Peskov tuyên bố « một phần đáng kể lãnh thổ Ukraina muốn thuộc về Nga và đã trở thành lãnh thổ của Nga, và đây đã là một thực tế ».
Theo phát ngôn viên điện Kremlin, « việc nhiều người, bất chấp nhiều nguy hiểm, đã xếp hàng và bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý để gia nhập Nga rõ ràng tương ứng với lời của tổng thống Trump ».
Về tình hình tại chỗ, trong đêm hôm qua rạng sáng nay, 7 tên lửa hành trình Nga bắn vào thủ đô Kiev, trong số đó 6 bị đánh chặn, theo không quân Ukraina. Trong số 123 drone Nga tấn công đêm qua, 71 chiếc bị phá hủy và 40 chiếc khác bị chệch khỏi lộ trình. Đợt tấn công của Nga khiến một người chết và bốn người bị thương. Tổng thống Zelensky lên án « Putin không sẵn sàng cho hòa bình. Ông ta tiếp tục giết hại người Ukraina, phá hủy các thành phố ».
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ: Ukraine không thể kỳ vọng về biên giới cũ, tư cách thành viên NATO (VOA)
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth nói việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 của Ukraine là không thực tế và chính quyền Trump không coi tư cách thành viên NATO của Kyiv là một phần của giải pháp cho cuộc chiến do cuộc xâm lược của Nga gây ra.
Phát biểu tại một cuộc họp của các đồng minh quân sự của Ukraine tại trụ sở NATO ở Brussels vào thứ Tư (12/2), ông Hegseth đã đưa ra tuyên bố công khai rõ ràng và thẳng thắn nhất cho đến nay về cách tiếp cận của tân chính quyền Hoa Kỳ đối với cuộc chiến kéo dài gần ba năm.
“Chúng tôi muốn, giống như các bạn, một Ukraine có chủ quyền và thịnh vượng. Nhưng chúng ta phải bắt đầu bằng cách thừa nhận rằng việc quay trở lại biên giới trước năm 2014 của Ukraine là một mục tiêu không thực tế”, ông Hegseth phát biểu tại cuộc họp với các quan chức Ukraine và hơn 40 đồng minh.
“Theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ kéo dài chiến tranh và gây ra nhiều đau khổ hơn”, ông nói thêm.
Ông cũng nói với các đồng minh NATO của Washington rằng họ sẽ phải hành động và đảm nhận trách nhiệm lớn hơn đối với an ninh của châu Âu. Ông cho biết “những thực tế chiến lược khắc nghiệt”, chẳng hạn như các vấn đề an ninh biên giới của Hoa Kỳ và các mối đe dọa do Trung Cộng gây ra, đã ngăn cản Hoa Kỳ “tập trung chủ yếu vào an ninh của châu Âu”.
Những phát biểu của ông về Ukraine là một sự thay đổi lớn so với lập trường của chính quyền Biden và nhiều đồng minh thân cận nhất của Ukraine, những người đã tuyên bố sẽ ủng hộ Kyiv miễn là cần thiết và nhấn mạnh tầm quan trọng của toàn vẹn lãnh thổ.
Những bình luận của ông cũng cho thấy rằng Kyiv sẽ phải từ bỏ một số mục tiêu chiến tranh quan trọng của mình, đó là giành lại lãnh thổ từ Nga và đảm bảo sự bảo vệ khỏi các cuộc tấn công trong tương lai thông qua tư cách thành viên của liên minh quân sự NATO do Hoa Kỳ lãnh đạo.
Trong khi các quan chức chính quyền Trump đã ra hiệu trong một thời gian rằng họ sẽ không ủng hộ các mục tiêu trên, thì những phát biểu trước ống kính của ông Hegseth đã làm rõ lập trường đó với công chúng toàn cầu.
Mặc dù Ukraine đặt mục tiêu trục xuất toàn bộ quân đội Nga khỏi lãnh thổ của mình trong phần lớn thời gian của cuộc chiến, nhưng họ ngày càng thừa nhận rằng việc chiếm lại đất đai bằng vũ lực là không khả thi và ngoại giao là một hành động thực tế hơn.
Bộ ngoại giao Ukraine đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của Reuters.
KHÔNG CÓ QUÂN ĐỘI MỸ Ở UKRAINE
Ông Hegseth cho biết bất kỳ nền hòa bình lâu dài nào cũng phải bao gồm “những đảm bảo an ninh vững chắc để bảo đảm rằng chiến tranh sẽ không bắt đầu lại”. Nhưng ông cho biết quân đội Hoa Kỳ sẽ không được triển khai tới Ukraine như một phần của những đảm bảo như vậy.
Ông cũng cho biết “Hoa Kỳ không tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine là kết quả thực tế của một giải pháp đàm phán”.
Thay vào đó, các đảm bảo an ninh nên được hỗ trợ bởi “quân đội châu Âu và không phải châu Âu có năng lực”, người đứng đầu Lầu Năm Góc nói.
“Nếu những đội quân này được triển khai với tư cách là lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine tại bất kỳ thời điểm nào, họ nên được triển khai như một phần của nhiệm vụ không phải của NATO và họ không nên được bảo vệ theo Điều 5”, ông nói, ám chỉ đến điều khoản phòng thủ chung của liên minh.
Nga đã sáp nhập bán đảo Biển Đen Crimea của Ukraine vào tháng 3/2014 và sau đó ủng hộ những người ly khai thân Nga trong một cuộc nổi loạn vũ trang chống lại lực lượng Kyiv ở khu vực Donbas phía đông của Ukraine.
Moscow hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ của Ukraine, chủ yếu ở phía đông và phía nam.
Quốc vương Jordanie phản đối dự án trục xuất dân Palestine khỏi Gaza của Trump (RFI)
Hôm 11/02/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiếp quốc vương Jordanie Abdallah II tại Nhà Trắng. Nguyên thủ Mỹ đã đề cập đến kế hoạch đưa một phần dân cư Palestine ở Gaza sang định cư tại Jordanie và tái thiết dải đất này. Ông một mực khẳng định sẽ thực hiện chủ trương này. Sau cuộc gặp, trên mạng xã hội X, quốc vương Jordanie đã nhắc lại lập trường « cực lực bác bỏ » đề xuất của tổng thống Mỹ.
Từ Miami, thông tín viên David Thomson tường trình về cuộc gặp giữa hai nguyên thủ :
« Tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, vua Abdallah II rõ ràng không cảm thấy thoải mái khi ở cạnh Donald Trump. Quốc vương Jordanie đến Washington để nói riêng với tổng thống Mỹ rằng ông phản đối kế hoạch biến Gaza thành một dự án bất động sản rộng lớn mà không có người dân Gaza. Tuy nhiên, khi đối diện với ống kính máy quay, tổng thống Donald Trump, ngồi cạnh vị khách Jordanie, tuyên bố : Jordanie cuối cùng sẽ chấp nhận người tị nạn Gaza một cách lâu dài.
Ông Trump nói : ‘‘Tôi nghĩ chúng ta sẽ có một mảnh đất ở Jordanie và một mảnh đất ở Ai Cập. Và khi chúng ta kết thúc đàm phán, chúng ta sẽ có được một nơi mà người Palestine có thể sống rất hạnh phúc và an toàn’’.
Quốc vương Abdallah II chỉ tuyên bố rằng Jordanie sẵn sàng tiếp nhận 2.000 trẻ em Gaza mắc bệnh ung thư. Ông Trump hoan nghênh ‘‘một cử chỉ tốt đẹp’’ và tiếp tục nói về kế hoạch xây dựng khách sạn, chung cư và nhà ở Gaza.
Nhưng trên mạng X sau đó, vua Abdallah đã khẳng định rằng ông đã bày tỏ với tổng thống Mỹ ‘‘lập trường kiên quyết phản đối việc di dời người Palestine khỏi Gaza và vùng Cijordanie. Đây là ‘‘lập trường chung của người Ả Rập’’, ông nhấn mạnh.
Không lâu sau đó, trên CNN, thủ tướng Jordanie đã nhấn mạnh lại vấn đề này, và giải thích rằng Jordanie, nơi đã có 35% dân số là người tị nạn Palestine, không đủ khả năng tiếp nhận thêm. Thủ tướng Jordanie khẳng định : ‘‘Chúng tôi không thể xây dựng lại Gaza nếu không có người Gaza’’ và ‘‘chúng tôi ủng hộ một nền hòa bình lâu dài, cần một giải pháp hai Nhà nước, cho phép người Palestine ở lại quê hương’’. »
Theo AFP, tổng thư ký Liên đoàn các nước Ả Rập, Ahmed Aboul Gheit, hôm 12/02/2025, tuyên bố dự án di chuyển người Palestine ra khỏi các vùng lãnh thổ của mình là « điều không thể chấp nhận được với thế giới Ả Rập ». Bộ Ngoại Giao Trung Cộng hôm nay cũng phản đối ý định của tổng thống Mỹ cưỡng bức người dân Gaza rời khỏi quê hương.
Hamas hoãn việc thả con tin và cáo buộc Israel không tôn trọng lệnh ngưng bắn (RFI).
Tổ chức Hồi Giáo Palestine Hamas, hôm 10/02/2025, thông báo trì hoãn việc thả con tin dự kiến diễn ra ngày 15/02, sau khi cáo buộc Israel vi phạm thỏa thuận ngưng bắn kéo dài sáu tuần.
Lực lượng Hamas cáo buộc quân đội Israel đã tấn công người dân ở dải Gaza và Nhà nước Do Thái không cho phép viện trợ nhân đạo vào khu vực này. Đáp lại, bộ trưởng Quốc Phòng Israel đã tố cáo Hamas vi phạm thỏa thuận ngưng bắn và ra lệnh cho quân đội “sẵn sàng hành động” ở Gaza.
Theo tờ Wall Street Journal của Mỹ, việc trì hoãn này là “thách thức nghiêm trọng nhất cho đến nay đối với thỏa thuận ngưng bắn mong manh“, vào lúc 17 con tin Israel khác có thể sẽ được phóng thích trong những tuần tới.
Từ Jerusalem, thông tín viên Michel Paul cho biết cụ thể :
Theo thỏa thuận, 3 con tin sẽ được thả trong tuần này. Dù sao đi nữa, một cuộc họp của nội các an ninh Israel đã được tiến hành tại Jerusalem và do cuộc khủng hoảng mới này, cuộc họp được đẩy lên lúc 11h00 sáng giờ Israel. Điều này diễn ra sau một loạt các cuộc tham vấn an ninh do thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiến hành vào tối qua.
Quân đội Israel đã thông báo sẽ tăng cường đáng kể sự hiện diện xung quanh dải Gaza sau khi nhận lệnh từ bộ trưởng Quốc Phòng Israel Katz phải chuẩn bị cho mọi kịch bản. Theo Israel, cuộc khủng hoảng chủ yếu liên quan đến việc thực thi các điều khoản về nhân đạo của thỏa thuận, cụ thể là việc đưa vào dải Gaza 60.000 chuyến xe chở viện trợ nhân đạo. Bất đồng được ghi nhận ở đây có thể sẽ sớm được giải quyết.
Tình hình đang rất căng thẳng do phe cánh hữu cực đoan của Israel đề xuất tái khởi động ngay lập tức chiến sự ở Gaza, khiến gia đình con tin cảm thấy lo lắng và kêu gọi các nhà trung gian tìm kiếm giải pháp. Hôm qua, họ đã biểu tình tại Tel Aviv. Mỗi phút đều rất quý giá đối với những con tin vẫn đang bị cầm giữ ở Gaza, theo Diễn đàn Gia đình Con tin.
Mỹ-Nhật hợp tác ‘hòa bình thông qua sức mạnh’ để đối phó Trung Cộng (VOA)
Sau cuộc gặp giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba vào tuần trước, hai quốc gia đã lên tiếng về cách tiếp cận “hòa bình thông qua sức mạnh” của ông Trump nhằm chống lại Trung Cộng ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, các nhà phân tích nói.
“Thủ tướng và tôi sẽ hợp tác chặt chẽ với nhau để duy trì hòa bình và an ninh — và tôi cũng nói rằng — hòa bình thông qua sức mạnh trên khắp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo sau cuộc gặp với ông Ishiba tại Washington vào ngày 7/2.
“Chúng tôi đã nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn nữa để chống lại sự xâm lược kinh tế của Trung Cộng, vốn rất hung hăng”, ông Trump cho biết.
Ông Ishiba nói: “Việc tăng cường hơn nữa liên minh vững mạnh và kiên định giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ để đạt được một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở” là chìa khóa “để thúc đẩy lợi ích quốc gia của cả hai nước chúng ta một cách tổng hợp và hiện thực hóa hòa bình và thịnh vượng ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.
Các nhà phân tích cho biết cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa ông Trump và ông Ishiba đã thành công trong việc đạt được thỏa thuận về những gì mà cả hai nhà lãnh đạo đều coi là quan trọng: chống lại sự xâm lược của Trung Cộng và củng cố lợi ích quốc gia của họ.
Cam kết an ninh
Ông Ishiba tiếp tục xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ để duy trì hợp tác an ninh liên minh đa phương gần nhà ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trong khi ông Trump đảm bảo các khoản đầu tư và mua hàng của Nhật Bản.
Các nhà phân tích cho biết, ông Ishiba đồng hành với tầm nhìn của ông Trump về việc khiến Hoa Kỳ mạnh mẽ trong nước theo cách tiếp cận “Nước Mỹ Trên hết” của ông như một điều kiện tiên quyết để duy trì hòa bình thông qua sức mạnh ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, một khu vực rất quan trọng đối với quốc phòng của Nhật Bản.
“Thông cáo chung của hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ – Nhật Bản tái khẳng định cách tiếp cận hòa bình thông qua sức mạnh của ông Trump đối với Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, ông Kenneth Weinstein thuộc Viện Hudson nhận định.
“Thông cáo chung của hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ – Nhật Bản, mà Tổng thống Trump đã ký, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của các mạng lưới đa phương ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, ông Weinstein nói với VOA vào ngày 9/2.
“Hai nhà lãnh đạo có ý định thúc đẩy hợp tác nhiều lớp và thống nhất” với đối thoại an ninh bộ tứ Quad và ba mối quan hệ ba bên riêng biệt với Hàn Quốc, Úc và Philippines “để hiện thực hóa một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”, ông Trump và ông Ishiba cho biết trong một tuyên bố chung.
Một số người lo ngại rằng ông Trump sẽ không ủng hộ việc thành lập liên minh an ninh nhằm duy trì hòa bình và an ninh trong khu vực.
“Một mối quan tâm lớn của Nhật Bản” là liệu chính quyền Trump có tiếp tục nhấn mạnh vào “tính trung tâm của liên minh” hay các “cấu trúc đa tầng” hoặc “các cơ chế hợp tác nhỏ” hay không, ông Daniel Sneider, giảng viên về Nghiên cứu Đông Á tại Đại học Stanford, cho biết.
Ông Sneider nói với VOA vào ngày 10/2, “Thật an tâm cho người Nhật Bản và những người ở Hoa Kỳ lo lắng liệu những chính sách đó có tính liên tục hay không khi có ít nhất một sự khẳng định bằng văn bản về những điều đó trong tuyên bố chung”.
Trong tuyên bố chung, ông Trump và ông Ishiba cũng bày tỏ “sự phản đối mạnh mẽ” đối với những nỗ lực của Trung Cộng nhằm thay đổi nguyên trạng ở Biển Hoa Đông và các yêu sách hàng hải phi pháp của nước này ở Biển Đông.
Họ cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với “sự tham gia có ý nghĩa của Đài Loan vào các tổ chức quốc tế” và phản đối những nỗ lực của Trung Cộng nhằm phá vỡ sự ổn định trên Eo biển Đài Loan.
Tại một cuộc họp báo được tổ chức tại Bắc Kinh vào ngày 10/2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng Quách Gia Khôn nói, “Một phần trong tuyên bố chung của Hoa Kỳ-Nhật Bản về Trung Cộng cấu thành sự can thiệp công khai vào các vấn đề nội bộ của Trung Cộng và là một cuộc tấn công và bôi nhọ đối với Trung Cộng, cũng nhằm mục đích gây hoang mang trong khu vực”.
Tăng cường đầu tư
Ông Trump tuyên bố tại cuộc họp báo rằng Nhật Bản sẽ đầu tư 1 nghìn tỷ đô la vào Hoa Kỳ, tham gia vào dự án Khí đốt Hóa lỏng LNG Alaska và đầu tư vào, thay vì mua, US Steel.
Trong một trong những sắc lệnh đầu tiên mà ông Trump ký vào ngày 20 tháng 1, ông đã mở cửa cho các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Alaska để phát triển và sản xuất, đồng thời cho phép bán khí đốt tự nhiên hóa lỏng cho các quốc gia đồng minh của Hoa Kỳ trong khu vực Thái Bình Dương.
Ông Ishiba nói, “Một khoản đầu tư chưa từng có” từ Nhật Bản vào Hoa Kỳ và các khoản đầu tư của Nhật Bản vào US Steel là “cùng có lợi” và “không chỉ đóng góp cho Hoa Kỳ và Nhật Bản mà còn cho toàn thế giới”.
Ông Weinstein, tại Hudson, cho biết, “Việc công bố một nghìn tỷ đô la đầu tư nước ngoài vào Hoa Kỳ là khoảnh khắc mang tính bước ngoặt, cũng như việc công bố các khoản đầu tư vào lĩnh vực LNG” và “khoản đầu tư đang chờ cứu xét của US Steel”.
“Ông Ishiba ủng hộ những gì vì lợi ích tốt nhất của Nhật Bản: một liên minh với khoảng cách tối thiểu giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản”, ông nói. “Vì vậy, ông ấy hiểu rằng cần phải ủng hộ cách tiếp cận Nước Mỹ Trên hết để tiếp tục liên kết với chính quyền Trump. Một nước Mỹ mạnh mẽ là sự đảm bảo tốt nhất cho hòa bình và ổn định toàn cầu”.
Khi giải thích chính sách đối ngoại sẽ như thế nào dưới thời chính quyền Trump, Ngoại trưởng Marco Rubio, trong phiên điều trần để được chuẩn nhận vào tháng 1, đã nhấn mạnh “một chính sách đối ngoại tập trung vào lợi ích quốc gia của chúng ta” và khiến Hoa Kỳ trở nên mạnh mẽ trước tiên trong nước như là điều kiện tiên quyết để duy trì hòa bình và an ninh trên toàn thế giới.
“Ông Ishiba tôn trọng chính sách Nước Mỹ Trên hết” của ông Trump, nhưng ông cũng là thủ tướng theo khuynh hướng “Nhật Bản Trên hết”, bà Yuki Tatsumi, giám đốc Chương trình Nhật Bản tại Trung tâm Stimson cho biết.
Bà nói với VOA vào ngày 7/2 rằng “cả hai nhà lãnh đạo đều có lợi. Ông Trump đã nhận được cam kết tăng đầu tư của Nhật Bản vào Hoa Kỳ, trong khi ông Ishiba đã đạt được sự khẳng định của Trump về cam kết của Hoa Kỳ đối với việc bảo vệ lãnh thổ Nhật Bản, bao gồm cả Quần đảo Senkaku, và tuyên bố chung trong đó nêu rõ sự ủng hộ của Hoa Kỳ-Nhật Bản đối với Đài Loan”.
Trong tuyên bố chung, ông Ishiba và ông Trump đã nhấn mạnh “cam kết không lay chuyển” của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Nhật Bản bằng toàn bộ khả năng của mình, bao gồm cả khả năng hạt nhân. Cả hai cũng “nhắc lại sự phản đối mạnh mẽ của họ đối với bất kỳ hành động nào tìm cách phá hoại sự quản lý lâu dài và hòa bình của Nhật Bản đối với Quần đảo Senkaku”.
Bà Tatsumi cho biết có “sự liên tục” từ chính quyền Biden đến chính quyền Trump, đó là biến quan hệ Hoa Kỳ – Nhật Bản thành “trung tâm của hợp tác liên minh và quan hệ đối tác trên khắp Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.
Quân đội Israel triệu tập quân dự bị khi lo ngại về lệnh ngừng bắn ở Gaza gia tăng (VOA)
Quân đội Israel đã triệu tập quân dự bị để chuẩn bị cho khả năng tiếp tục chiến tranh ở Gaza nếu Hamas không đáp ứng được thời hạn thả thêm nhiều con tin Israel vào thứ Bảy (15/2) và lệnh ngừng bắn kéo dài gần một tháng bị phá vỡ.
Mối lo ngại rằng lệnh ngừng bắn sẽ sụp đổ đang gia tăng khi cơn thịnh nộ ngày càng lên cao ở các nước Ả Rập về kế hoạch của Tổng thống Donald Trump rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp quản Gaza, tái định cư người dân Palestine và xây dựng một khu nghỉ dưỡng bãi biển quốc tế.
Theo thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực kể từ ngày 19/1, Hamas đã đồng ý thả thêm ba con tin vào thứ Bảy. Nhưng nhóm chiến binh Palestine nói hồi tuần này rằng họ sẽ đình chỉ việc trao trà con tin vì điều mà họ cho là hành vi vi phạm các điều khoản ngừng bắn của Israel.
Ông Trump đáp trả bằng cách nói rằng tất cả các con tin phải được thả trước trưa thứ Bảy, nếu không ông sẽ “cho địa ngục ập xuống”.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau đó đã cảnh báo vào thứ Ba rằng đất nước ông sẽ tiếp tục “giao tranh dữ dội” nếu Hamas không đáp ứng được thời hạn, nhưng không nói rõ sẽ có bao nhiêu con tin được trao trả.
Ông Netanyahu cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội tập hợp lực lượng trong và xung quanh Gaza, và quân đội tuyên bố sẽ triển khai thêm lực lượng đến miền nam Israel, bao gồm cả việc huy động quân dự bị.
Thủ lĩnh Hamas tại Gaza, Khalil Al-Hayya, đã đến Cairo hôm thứ Tư trong một chuyến thăm bất ngờ để thảo luận về lệnh ngừng bắn mong manh. Một quan chức Hamas nói với Reuters rằng các nhà trung gian Ai Cập và Qatar đã tăng cường nỗ lực để chấm dứt tình trạng bế tắc hiện tại.
Bế tắc này đe dọa sẽ làm bùng phát lại cuộc xung đột đã tàn phá Dải Gaza, khiến hầu hết người dân phải di dời, gây ra tình trạng thiếu lương thực và nước sạch, đẩy Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn.
Người dân Gaza bày tỏ lo ngại rằng lệnh ngừng bắn có thể sụp đổ và kêu gọi Hamas và các nhà lãnh đạo Israel đồng ý gia hạn.
“Chúng tôi hầu như không tin rằng sẽ có một lệnh ngừng bắn và một giải pháp đang trên đường đến, nếu Chúa muốn”, Lotfy Abu Taha, một cư dân của Rafah ở phía nam Gaza, nói. “Người dân đang phải chịu đau khổ. Người dân là nạn nhân”.
Các quan chức Israel cho biết các bộ trưởng chính phủ đã tán thành lời đe dọa của ông Trump về việc hủy bỏ lệnh ngừng bắn trừ khi tất cả các con tin được thả vào thứ Bảy.
Hamas cho biết họ vẫn cam kết với thỏa thuận nhưng chưa đồng ý thả các con tin vào thứ Bảy.
Tổng thư ký Liên đoàn Ả Rập Ahmed Aboul Gheit cho biết tại Dubai rằng tầm nhìn của ông Trump đối với Gaza có thể dẫn Trung Đông vào một chu kỳ khủng hoảng mới với “tác động tai hại đến hòa bình và ổn định”.
Ông Trump đã nói rằng người Palestine ở Gaza có thể định cư tại các quốc gia như Jordan và Ai Cập. Cả hai nước đều bác bỏ đề xuất này.
Ai Cập sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh khẩn cấp của người Ả Rập vào ngày 27/2 để thảo luận về những diễn biến “nghiêm trọng” đối với người Palestine.
Trong một dấu hiệu cho thấy sự tức giận của người Ả Rập đối với tầm nhìn của ông Trump về Gaza, hai nguồn tin an ninh Ai Cập cho biết Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi sẽ không đến Washington để đàm phán nếu chương trình nghị sự có bao gồm kế hoạch di dời người Palestine của ông Trump.
Ngày diễn ra chuyến thăm như vậy vẫn chưa được công bố và văn phòng tổng thống cùng bộ ngoại giao Ai Cập không đưa ra bình luận.
Kế hoạch Gaza của ông Trump đã đảo ngược nhiều thập kỷ chính sách Trung Đông của Hoa Kỳ, vốn kêu gọi một nhà nước Palestine cùng tồn tại trong hòa bình với Israel như một giải pháp cho một trong những vấn đề phức tạp và bất ổn nhất thế giới.
Chiến tranh Ukraina: Ngoại trưởng “Tam giác Weimar” họp tại Paris (RFI)
Vào lúc các nước châu Âu thấp thỏm chờ đợi chi tiết kế hoạch hòa bình cho Ukraina của chính quyền Trump, hôm 12/02/2025, các ngoại trưởng ba nước Pháp, Đức và Ba Lan trong nhóm « Tam giác Weimar » cùng các đồng nhiệm Ý và Tây Ban Nha họp tại Paris để bàn về việc hỗ trợ Ukraina. Dự kiến sau hội nghị sẽ có các cuộc hội đàm mở rộng với các đồng cấp Ukraina và Anh Quốc.
Mối quan tâm chủ yếu của hội nghị là xác định vai trò của các nước châu Âu trong việc hỗ trợ Ukraina, chiến lược của chính quyền Trump đối với Kiev và Matxcơva trong kế hoạch hòa bình cho Ukraina. Kế hoạch này đang được Washington thúc đẩy và có nhiều dấu hiệu sắp được công bố.
Liên Hiệp châu Âu sẽ phải tìm cách tác động để làm sao tránh một thỏa thuận được ký gây bất lợi cho Ukraina và an ninh châu Âu.
Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot sẽ khẳng định lại « Pháp và các đối tác cam kết cung cấp sự hỗ trợ cần thiết cho Ukraina, lâu dài, để ngăn chặn cuộc chiến xâm lược của Nga », theo thông cáo của bộ Ngoại Giao Pháp.
Trong chuyến công du châu Âu, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Pete Hegseth đã tái khẳng định Donald Trump muốn đạt được « một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng ». Tuy nhiên, ông cho biết Mỹ không có kế hoạch triển khai quân đội tới Ukraina. Ông cũng tuyên bố châu Âu « cần đầu tư nhiều nhất » vào quốc phòng của chính mình.
Mỹ tăng tiến độ kế hoạch hòa bình Ukraina
Theo Bloomberg, đặc phái viên của Donald Trump về Ukraina dự kiến sẽ thu thập ý kiến của các quan chức châu Âu tại hội nghị về an ninh ở Munich vào thứ Sáu này. Ông Keith Kellogg có kế hoạch đến Ukraina vào tuần tới. Donald Trump cũng mới thông báo bộ trưởng Tài Chính Mỹ trong những ngày tới công du Kiev để gặp tổng thống Zelensky. Theo truyền thông Mỹ, các chuyến đi dồn dập của các quan chức Mỹ đến Ukraina nhằm thảo luận về một vấn đề quan trọng đối với Donald Trump, đó là khai thác các mỏ đất hiếm và các khoáng sản khác để đổi lại sự hỗ trợ tài chính của Washington cho Kiev.
Tàu chiến Mỹ lần đầu tiên đi qua eo biển Đài Loan kể từ khi tổng thống Trump nhậm chức (RFI)
Lần đầu tiên kể từ khi tổng thống Donald Trump nhậm chức, hai tàu chiến Mỹ đã đi qua eo biển Đài Loan từ ngày 10 đến 12/02/2025. Bắc Kinh lên án hành động làm gia tăng nguy cơ an ninh trong khu vực và điều chiến đấu cơ theo dõi. Đài Loan thông báo phát hiện 62 chiến đấu cơ Trung Cộng trong vòng 48 tiếng khi hai tàu Mỹ đi qua eo biển Đài Loan.
Theo Hải Quân Mỹ, được Reuters trích dẫn, tàu khu trục USS Ralph Johnson mang tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke và tàu nghiên cứu USNS Bowditch lớp Pathfinder đã đi dọc eo biển Đài Loan từ bắc xuống nam. Matthew Comer, người phát ngôn của Bộ Tư Lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của quân đội Mỹ, khẳng định « chuyến hải hành diễn ra trong hành lang nằm ngoài vùng biển của bất kỳ quốc gia ven biển nào » và như vậy « mọi quốc gia đều được hưởng quyền tự do lưu thông trên biển, trên không ».
Theo bộ Quốc Phòng Đài Loan, Trung Cộng đã điều 62 chiến đấu cơ và ít nhất 7 chiến hạm trong suốt thời gian hai tàu Mỹ đi qua eo biển Đài Loan, cho tới 6 giờ sáng 12/02 (giờ địa phương). Trong thông cáo ngày 12/02, đại tá Lý Tây (Li Xi), người phát ngôn Bộ Tư Lệnh Chiến khu miền Đông Trung Cộng, lên án « động thái của Mỹ phát đi tín hiệu sai và làm tăng nguy cơ cho an ninh ».
Chuyến hải hành của tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan diễn ra vào lúc tổng thống Donald Trump và thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba lên án « mọi mưu đồ thay đổi nguyên trạng (ở eo biển Đài Loan) bằng vũ lực hoặc hăm dọa » trong khi Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là một tỉnh ly khai và sẵn sàng thống nhất. Ngay sau tuyên bố của hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nhật Bản, Bắc Kinh cáo buộc Tokyo đã có những phát biểu « tiêu cực » và « sẽ không bao giờ cho phép thế lực nước ngoài can thiệp » vào chuyện nội bộ.
Lãnh tụ tối cao Iran nói cần phát triển quân đội hơn nữa sau đe dọa của ông Trump (VOA)
Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei hôm thứ Tư (12/2) nói rằng Iran nên phát triển quân đội hơn nữa, bao gồm cả tên lửa, sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đưa ra lời đe dọa sẽ dùng vũ lực chống lại Tehran nếu nước này từ chối đàm phán về chương trình hạt nhân của mình.
Ông Khamenei phát biểu một ngày sau khi đại sứ Iran tại Liên Hiệp Quốc Amir Saeid Iravani lên án điều mà ông gọi là “những tuyên bố liều lĩnh và kích động” của ông Trump trong các cuộc phỏng vấn với New York Post và Fox News, trong đó ông cho biết ông muốn thực hiện một thỏa thuận để ngăn chặn Tehran phát triển vũ khí hạt nhân hơn là ném bom đất nước này.
“Không nên dừng tiến trình lại, chúng ta không thể hài lòng (với mức độ hiện tại). Cứ cho là trước đây chúng ta đã đặt ra giới hạn về độ chính xác của tên lửa, nhưng bây giờ chúng ta cảm thấy giới hạn này không còn đủ nữa. Chúng ta phải tiến lên phía trước”, ông Khamenei nói, trích dẫn nhu cầu tập trung vào sự đổi mới trong quân đội Iran.
“Ngày nay, sức mạnh phòng thủ của chúng ta đã được biết đến rộng rãi, kẻ thù của chúng ta sợ điều này. Điều này rất quan trọng đối với đất nước chúng ta”, ông nói thêm sau khi tham quan một cuộc triển lãm ở Tehran giới thiệu những phát triển mới nhất trong lĩnh vực quốc phòng của Iran.
Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim cho biết trong cuộc triển lãm, một “drone tự sát” chạy bằng động cơ phản lực – loại máy bay không người lái tự sát lơ lửng trên các mục tiêu – đã được công bố cùng với hình ảnh một máy bay không người lái kamikaze phóng từ tàu ngầm được trưng bày lần đầu tiên.
Tehran khẳng định chương trình tên lửa đạn đạo của họ hoàn toàn mang tính phòng thủ nhưng phương Tây coi đây là yếu tố gây bất ổn trong một khu vực đầy bất ổn và xung đột.
Ông Khamenei, người đã nói vào thứ Sáu rằng các cuộc đàm phán với Hoa Kỳ là “không thông minh, khôn ngoan hay danh dự”, nhưng không đề cập đến ông Trump trong bài phát biểu của mình vào thứ Tư.
Tuần trước, ông Trump đã khôi phục chính sách “gây sức ép tối đa” đối với Iran, bao gồm các nỗ lực nhằm giảm xuất khẩu dầu của nước này xuống mức 0 để thúc đẩy nước Cộng hòa Hồi giáo này tham gia vào một thỏa thuận nhằm hạn chế nghiêm ngặt chương trình hạt nhân gây tranh cãi của nước này.
Các cường quốc phương Tây từ lâu đã nghi ngờ rằng chương trình tinh chế uranium của Iran là một dự án trá hình nhằm phát triển vật liệu bom hạt nhân. Iran phủ nhận điều này, nói rằng họ chỉ tìm kiếm năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian hôm thứ Hai đã đặt câu hỏi về sự chân thành của Hoa Kỳ khi tìm kiếm các cuộc đàm phán với Tehran trong khi áp đặt các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn, tương tự như những lệnh trừng phạt mà ông Trump đã thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, từ năm 2017-2021.
Iravani, đại sứ của Tehran tại Liên Hiệp Quốc, viết trong một lá thư gửi Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc rằng chính sách của chính quyền Trump “củng cố các biện pháp cưỡng chế đơn phương, bất hợp pháp và leo thang thù địch đối với Iran”.
Mặc dù Iran từ lâu đã phủ nhận tham vọng vũ khí hạt nhân, nhưng nước này đang “tăng tốc đáng kể” việc tinh chế uranium lên độ tinh khiết phân hạch 60%, gần với mức độ vũ khí là khoảng 90%, người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc nói với Reuters vào tháng 12.
Trong những tháng gần đây, Tehran đã công bố những bổ sung mới cho vũ khí thông thường của mình, chẳng hạn như hàng không mẫu hạm cho máy bay không người lái đầu tiên và một căn cứ hải quân ngầm trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ và kẻ thù không đội trời chung trong khu vực là Israel.
TIN VIỆT NAM.
Văn Bút Mỹ lên án việc chính quyền Việt Nam truy tố blogger Huy Đức (VOA)
Hôm 12/2, Văn Bút Hoa Kỳ (PEN America) kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho tác giả Trương Huy San, tức blogger Huy Đức, và kêu gọi Hà Nội tuân thủ nghĩa vụ quốc tế về nhân quyền.
Văn Bút Hoa Kỳ viết trong thông cáo của họ rằng chính quyền Việt Nam cần phải hủy bỏ mọi cáo buộc đối với tác giả của cuốn sách “Bên Thắng Cuộc”, ngay sau khi truyền thông Việt Nam loan tin rằng cơ quan công tố đã chuyển hồ sơ vụ án lên tòa án nhân dân để chờ xét xử.
Tổ chức có trụ sở tại New York đánh giá rằng việc truy tố ông San với cáo buộc “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” quy định trong Điều 331 Bộ Luật Hình sự là “bất công”.
“Khi một tác giả và nhà báo như Trương Huy San bị bịt miệng, không chỉ tiếng nói của ông bị bóp nghẹt, mà cả quyền của toàn bộ xã hội trong việc tìm kiếm sự thật và trách nhiệm giải trình cũng bị bóp nghẹt”, bà Anh-Thu Vo, giám đốc nghiên cứu và vận động của Văn Bút Hoa Kỳ, nói trong thông cáo.
“Chỉ trích không phải là hành vi phạm tội. Việt Nam phải ngừng sử dụng luật pháp của mình làm vũ khí chống lại những người dám nói lên sự thật”, bà Vo nhấn mạnh.
Tòa án Hà Nội phải duy trì các nghĩa vụ quốc tế của Việt Nam trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận và đảm bảo rằng hệ thống pháp luật của họ “không bị lạm dụng để nhắm vào các tiếng nói độc lập”, vẫn lời bà Vo.
“Chúng tôi nhắc lại lời kêu gọi chính phủ Việt Nam trả tự do cho tác giả Trương Huy San và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với ông cũng như các nhà văn và nhà bất đồng chính kiến khác bị cầm tù vì quyền tự do ngôn luận của họ”, Văn Bút Hoa Kỳ viết, lặp lại lời kêu gọi mà tổ chức này đưa ra sau khi ông San bị bắt vào tháng 6/2024.
VOA đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Việt Nam, đề nghị họ đưa ra bình luận về thông cáo trên của Văn Bút Hoa Kỳ, nhưng chưa được phản hồi.
Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) hôm 12/2 đưa tin rằng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Việt Nam đã hoàn tất cáo trạng truy tố nhà báo Huy Đức và “đã chuyển hồ sơ vụ án này tới Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội để nghiên cứu, đưa ra xét xử theo thẩm quyền”.
Truyền thông nhà nước dẫn cáo trạng nói rằng trong thời gian từ năm 2015 đến năm 2024, ông San “đã tự thu thập thông tin, tài liệu, soạn thảo và đăng trên Facebook cá nhân” với nhiều bài viết, trong đó có 13 bài viết “có nội dung xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
Trao đổi với VOA sau khi ông San – tức Huy Đức – bị bắt, một cựu đồng nghiệp của ông hiện đang ở Mỹ chia sẻ với VOA về tư tưởng phản biện xây dựng của ông. Người này không nêu tên vì lý do an toàn.
“Anh Huy Đức chỉ trích, phê phán những cái sai để [chính quyền] sửa, chứ không thuộc một tổ chức chính trị nào. Những hành động của Huy Đức có tính tích cực nhằm xây dựng xã hội”, người cựu đồng nghiệp chia sẻ. “Việc bắt giữ và kết tội anh Huy Đức chỉ đem lại điều bất lợi cho quốc gia, không tốt cho thanh danh và tính chính danh của nhà nước, chính quyền”.
Chính quyền Việt Nam từ trước đến nay thường bác bỏ các cáo buộc của các tổ chức quốc tế về việc Hà Nội vi phạm nhân quyền hoặc hạn chế các quyền tự do bày tỏ, biểu đạt, tự do báo chí. Nước nhà do đảng cộng sản cai trị nói rằng họ chỉ bắt giam, truy tố và xét xử những ai “vi phạm pháp luật”.
Cảnh sát New Zealand tìm cách dẫn độ 2 quan chức Việt Nam bị tố xâm hại 2 cô gái
Cảnh sát New Zealand nói hôm thứ Sáu 7/2 rằng họ đang tìm cách dẫn độ hai quan chức Việt Nam bị cáo buộc đã tấn công tình dục hai nữ nhân viên nhà hàng trẻ tuổi ở thủ đô Wellington của đảo quốc hồi năm ngoái.
The New Zealand Herald, Scoop và một số trang tin tiếng Anh trích dẫn Ủy viên Cảnh sát Richard Chambers nói trong một thông cáo rằng hai quan chức đó là thành viên của một phái đoàn Việt Nam đã ăn tối tại Nhà hàng Saigon vào tháng 3/2024 và sau đó cảnh sát đã nhận được hai đơn khiếu nại về hành vi tấn công.
Như tin đã đưa, cảnh sát New Zealand xác nhận với VOA hồi tháng 12 năm ngoái rằng hai quan chức Việt Nam bị tố cáo đã xâm hại hai nữ nhân viên nhà hàng ở Wellington, tuy nhiên, cảnh sát không thể khởi tố vì hai quan chức đó đã rời khỏi New Zealand.
Một bản tin của AP ở thời điểm đó cho hay một trong hai nữ nhân viên bị tấn công tên là Alison Cook. Cô Cook kể lại rằng hai cô đã bị hai người đàn ông tấn công trong một phòng karaoke được thuê riêng.
Hai ông này đã kéo hai nhân viên phục vụ vào lòng, dồn họ vào tường và sờ soạng họ. Cô thuật lại rằng cô đã bị ép uống rượu và tin rằng cô cũng bị đã chuốc thuốc mê. Cô Cook, 19 tuổi ở thời điểm đó, cho biết cô đã bị thương trong vụ tấn công. Hai cô gái này đã trình báo vụ tấn công với nhà chức trách vào ngày hôm sau.
Trong thông cáo mới nhất được báo chí New Zealand và quốc tế đăng hôm 7/2, Ủy viên Cảnh sát Chambers nói rằng: “Chúng tôi đã có những cuộc làm việc tích cực với các quan chức Việt Nam đến lúc này và tôi tin rằng công việc sẽ còn tiếp tục”.
Ông cũng bày tỏ hy vọng hai nam quan chức Việt Nam sẽ được đưa trở lại New Zealand và đối diện với công lý ở đảo quốc này, cho dù giữa hai nước chưa có hiệp ước dẫn độ.
Theo The New Zealand Herald, Scoop và một số trang tin tiếng Anh, cảnh sát hiện đang chuẩn bị hồ sơ dẫn độ đối với hai quan chức Việt Nam trong vụ việc.
Báo chí dẫn lời ông Chambers nói thêm rằng: “Tuy rằng quá trình này vẫn đang tiếp tục và thật phức tạp, song chúng tôi hy vọng các nỗ lực không ngừng của mình mang lại sự bảo đảm với những người khiếu nại rằng chúng tôi đang xử lý vấn đề một cách nghiêm túc”.
Vị ủy viên cảnh sát cũng cho biết rằng những lời cảnh báo đã được gửi đến cảnh sát ở các cửa khẩu biên giới để họ có thể hành động nếu hai nghi phạm người Việt quay trở lại New Zealand.
VOA liên lạc với Bộ Ngoại giao Việt Nam để tìm hiểu thêm nhưng chưa nhận được hồi đáp. (VOA)
Chi phí ở Việt Nam ngày càng tăng, Apple chuyển việc sản xuất MacBook sang Ấn Độ
Thay vì mở rộng sản xuất ở Việt Nam như dự định trước đây, do giá nhân công lẫn chi phí hoạt động đều gia tăng, hãng Apple của Mỹ đang có bước đi mạnh mẽ và chiến lược là chuyển việc sản xuất máy tính MacBook từ Việt Nam sang Ấn Độ, theo các bài đăng trên SimplyMac, Patenly Apple và DigiTimesAsia hôm 10/2.
VOA liên lạc với trụ sở chính của Apple ở Mỹ để tìm hiểu thêm nhưng không nhận được hồi đáp ngay lập tức.
Theo SimplyMac, Patenly Apple và DigiTimesAsia, trong nhiều năm qua, Việt Nam là một trung tâm chính trong chuỗi cung của Apple, đặc biệt về phụ kiện và thiết bị nhỏ. Tính đến tháng 9/2023, Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất lớn thứ tư của Apple.
Tuy nhiên, chi phí nhân công tăng lên, hạn chế về nguồn cung lao động lành nghề và giá đất ngày càng đắt hơn làm cho việc sản xuất MacBook quy mô lớn trở nên khó có lãi, kém khả thi.
Bên cạnh đó, sự lệ thuộc của Việt Nam vào linh kiện nhập khẩu càng làm tăng thêm chi phí sản xuất, điều đó đưa Ấn Độ trở thành nước thay thế hấp dẫn hơn.
Việc dịch chuyển sản xuất không phải vì Việt Nam “tồi”, bài của SimplyMac có đoạn. Vấn đề chủ yếu là chi phí. Sản xuất ở Việt Nam gần đây trở nên đắt đỏ hơn trong khi Ấn Độ mang lại một số lợi ích cho Apple.
Điều này cũng không đồng nghĩa là Apple đang rời khỏi Việt Nam hoàn toàn nhưng nó cho thấy chi phí là vấn đề rất quan trọng khi các hãng quyết định đặt hoạt động sản xuất ở đâu.
Bên cạnh mục đích giảm chi phí, động thái của Apple là một phần trong chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung. Cho đến nay, hãng đã và đang nỗ lực giảm sự lệ thuộc vào Trung Quốc, nhất là do những căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, nhiều sự bất định về địa chính trị và lập trường khó đoán định của chính quyền Tổng thống Trump, các bài đăng của SimplyMac và Patently Apple chỉ ra.
Bằng việc chuyển dây chuyền sản xuất MacBook sang Ấn Độ, Apple củng cố mức độ bền vững của chuỗi cung của hãng trên toàn cầu trong khi khai thác thị trường nội địa đang bùng nổ ở Ấn Độ.
Đất nước Nam Á với dân số lớn nhất thế giới có những yếu tố quan trọng đối với Apple gồm lực lượng lao động lành nghề, chính phủ hỗ trợ tốt và tính hiệu quả về chi phí.
Cụ thể hơn, theo SimplyMac, Ấn Độ ngày càng có nhiều kỹ sư và kỹ thuật viên được đào tạo tốt cho ngành sản xuất công nghệ cao, chính phủ đưa ra nhiều ưu đãi nhằm thu hút các hãng chế tạo điện tử toàn cầu, và mức lương ở Ấn Độ cạnh tranh hơn so với Việt Nam.
Theo tìm hiểu của VOA, năm 2024, GDP đầu người Việt Nam là 4.700 đô la, gấp gần 1,6 lần so với 2.940 đô la của Ấn Độ.
Kinh tế Việt Nam sẽ gặp khó khi TT Trump áp thuế 25% với nhôm, thép nhập khẩu
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump 10/2 ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với các mặt hàng nhôm và thép nhập khẩu sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 4/3, quốc gia này hiện là thị trường tiêu thụ thép lớn thứ ba của Việt Nam.
Ngành thép Việt Nam đối diện với nguy cơ kép từ cuộc điều tra của Mỹ hồi năm ngoái về chống bán phá giá, trợ cấp và mức thuế bổ sung của ông Trump.
Theo hãng tin Reuters, biện pháp đánh thuế mới nhất của ông Trump xóa bỏ các trường hợp ngoại lệ của các quốc gia, các thỏa thuận hạn ngạch và các trường hợp loại trừ cụ thể đối với sản phẩm.
Chính quyền của ông Trump hồi năm 2018 áp thuế suất 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu từ Việt Nam và một số nước.
Ảnh hưởng thế nào tới Việt Nam?
Hôm 11/2, báo Doanh Nghiệp & Tiếp thị dẫn lời ông Đỗ Ngọc Hưng – Tham tán Thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, các doanh nghiệp Việt vẫn có nhiều cơ hội tiếp tục xuất khẩu sang Mỹ trong trường hợp này vì năng lực sản xuất của các nhà sản xuất thép, nhôm của Hoa Kỳ chưa thể đáp ứng ngay nhu cầu trong nước.
Tuy nhiên, biên độ lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có thể giảm xuống.
Phóng viên RFA gửi email đến Bộ Ngoại giao và cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ để hỏi về sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump ảnh hưởng thế nào tới việc xuất khẩu của Việt Nam nhưng chưa nhận được câu trả lời.
Chúng tôi cũng gửi câu hỏi phỏng vấn đến các công ty thép ở Việt Nam như Hòa Phát, Hoa Sen, Posco, Pomina…, tuy nhiên, cũng không nhận được phản hồi.
Trang VietnamBiz, công ty con của TTXVN, dẫn số liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho hay, lượng thép Việt xuất khẩu sang Mỹ trong năm 2024 đạt gần 1,7 triệu tấn, trị giá 1,3 tỷ USD, tăng trên 50% so với năm 2023 xét về cả lượng và kim ngạch.
Trong khi đó, số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam thể hiện, chỉ trong năm ngoái, trị giá nhập khẩu sắt thép các loại và sản phẩm từ các nước đạt 19,07 tỷ USD, trong đó 63% là nhập từ Trung Quốc, trị giá 12,03 tỷ USD.
Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Huy Vũ từ Na Uy nhận định, việc Mỹ tăng thuế suất lên các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ các nước ảnh hưởng trực tiếp đến các công ty sản xuất trong Việt Nam và cả các công ty Trung Quốc mượn đường Việt Nam để xuất sang Mỹ nhằm tránh thuế quan.
Hồi năm 2016, Wall Street Journal có bài điều tra cho biết một kho nhôm của Công ty trách nhiệm hữu hạn Nhôm Toàn cầu Việt Nam tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thuộc tỷ phú Trung Quốc Liu Zhongtian có trị giá đến năm tỷ đô la. Theo Wall Street Journal, kho nhôm này vào năm trước đó đã được đặt tại Mexico, sau đó được chuyển vào Việt Nam để rồi xuất lại vào Mỹ để tránh thuế cao.
Lúc đó, nhôm ép của Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ phải chịu mức thuế lên tới 374%, trong khi Việt Nam chỉ phải chịu thuế 5%.
Ông Nguyễn Huy Vũ cho rằng với việc chính quyền Mỹ áp thuế mới lên nhôm và thép của các nước sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Ông nói với RFA hôm 10/2 qua điện thoại:
“Ông Trump áp thuế như vậy nó dẫn đến việc các doanh nghiệp Việt Nam phải xem xét lại chiến lược kinh doanh của mình, chắc chắn những doanh nghiệp nào muốn xây thêm nhà máy thép sẽ phải suy nghĩ lại.
Nó cũng có cái tốt và cũng có cái không tốt. Nó sẽ ảnh hưởng đến những doanh nghiệp lớn Việt Nam hiện nay như Hòa Phát nhưng mà họ sẽ phải định hình lại chiến lược kinh doanh của họ thay vì xuất khẩu thép, họ phải chuyển sang việc gia tăng hàm lượng công nghệ trong chuyện sản xuất thép của họ, phải chuyển sang sản xuất những mặt hàng có giá trị hơn như các loại thép đặc thù nào đó.” (RFA)
