TIN THẾ GIỚI.
Kiev và Washington nhất trí về dự thảo thỏa thuận khai thác khoáng sản Ukraina (RFI).
Hãng tin Pháp AFP, dựa trên các nguồn thạo tin hôm 25/02/2025, cho hay Hoa Kỳ và Ukraina đã thống nhất với nhau về các điều khoản trong dự thảo thỏa thuận về khai thác khoáng sản, một trong những đòi hỏi của Donald Trump, đồng thời là yếu tố chủ chốt để Kiev có được sự hậu thuẫn tiếp theo của Washington.
Một quan chức cao cấp Ukraina cho AFP biết, các đại diện Mỹ đã « rút bỏ các điều khoản không phù hợp với chúng tôi, nhất là về 500 tỷ đô la » mà Hoa Kỳ dự tính đòi được hưởng từ nguồn thu khai thác khoáng sản Ukraina.
Theo một quan chức Ukraina, được nhật báo Anh Financial Times trích dẫn, dù dự thảo thỏa thuận không đưa ra cam kết an ninh cụ thể nào nhưng có điều khoản nói đến việc Mỹ sẽ hướng đến một « nền hòa bình lâu dài và ủng hộ các nỗ lực bảo đảm an ninh cho Ukraina ».
Vẫn theo nguồn tin này, Washington và Kiev sẽ cùng khai thác tài nguyên khoáng sản tại Ukraine và số tiền thu được sẽ được đưa vào một quỹ mới thành lập do « Ukraina và Mỹ quản lý chung ».
Hôm qua, ông Donald Trump đã thông báo với các nhà báo rằng tổng thống Volodymyr Zelensky muốn tới Washington vào thứ Sáu này để ký « một thỏa thuận rất lớn ».
Chính tổng thống Mỹ đã yêu cầu Ukraina trao cho Hoa Kỳ quyền tiếp cận khai thác các mỏ kim loại hiếm để hoàn lại hàng tỷ đô la mà chính quyền tiền nhiệm Joe Biden đã rót cho Ukraina. Kiev muốn một thỏa thuận như vậy phải được đổi lại bằng sự bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ. Đặc biệt trong bối cảnh tổng thống Trump đang nỗ lực thúc đẩy cuộc thương lượng với Matxcơva để nhanh chóng đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh tại Ukraina.
Theo Dữ liệu Khoáng sản Thế giới (WMD) 2024, Ukraina có nguồn tài nguyên khoáng sản lớn, chiếm khoảng 5% trự lượng khoáng sản của thế giới, trong số đó có các loại đất hiếm và các kim loại thiết yếu cho các ngành công nghiệp và công nghệ cao cấp hiện nay titanium, lithium và uranium.
PHÂN TÍCH. Thỏa thuận khai thác mỏ quặng: Kiev “đưa” Mỹ vào Ukraina? (RFI)
Tổng thống Volodymyr Zelensky có thể đến Washington ngày 28/02/2025, để ký với nguyên thủ Mỹ Donald Trump thỏa thuận khai thác khoáng sản ở Ukraina. Dù không có điều kiện nào về “bảo đảm an ninh” như mong muốn nhưng vô hình chung, Kiev “đưa” Mỹ vào giúp “bảo vệ” lãnh thổ thông qua điều khoản “một nền hòa bình lâu dài, ủng hộ các nỗ lực bảo đảm an ninh cho Ukraina” và Mỹ sẽ phải bảo vệ công ty và lợi ích kinh tế của mình trên thực địa.
Khoáng sản Ukraina giúp Mỹ “thoát” Trung Cộng
Đối với tổng thống Trump, đạt được thỏa thuận khai thác khoáng sản ở Ukraina là một “thắng lợi lớn”. Là nước giàu khoáng sản nhưng lại ít được khai thác do chiến tranh từ ba năm qua, Ukraina trở thành giải pháp giúp Mỹ giảm phụ thuộc vào Trung Cộng, nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới với trữ lượng 75% thế giới và là đối thủ địa chính trị của tổng thống Trump. Tháng 12/2024, Bắc Kinh đã cấm xuất khẩu nhiều loại đất hiếm sang Mỹ, thay cho việc hạn chế được ban hành năm 2023.
(Ảnh cung cấp bởi VP báo chí phủ TT Ukraine)
Thực ra, theo AP, cả Mỹ và châu Âu đều tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Cộng. Theo thẩm định của Mỹ, Ukraina có thể cung cấp đến 50 loại khoáng sản quan trọng, với tổng trữ lượng được báo Washington Post thẩm định vào tháng 08/2022 lên đến 26.000 tỉ đô la.
Ủy Ban Châu Âu xác định Ukraina là nhà cung cấp tiềm năng hơn 20 loại nhiên liệu quan trọng và sẽ giúp tăng cường cho nền kinh tế Liên Âu nếu Ukraina gia nhập khối. Theo nghiên cứu của Viện Nguyên liệu thô quan trọng của Liên Âu (AEI), được trang Conflits trích dẫn ngày 26/02, Ukraina giữ khoảng 7% trữ lượng thế giới về than chì – graphit, 20% trữ lượng của châu Âu về titan, ngoài ra phải kể đến lithium, magan… Tất cả đều quan trọng cho pin điện, linh kiện bán dẫn, quá trình chuyển đổi năng lượng… Ukraina cũng có nhiều mỏ đất hiếm lớn, gồm 17 loại quan trọng được sử đụng sản xuất vũ khí, tua bin gió, linh kiện điện tử…
Nếu một thỏa thuận khai thác khoáng sản được ký tại Washington ngày 28/02, đây cũng có thể coi là một thành công của chính quyền Kiev. Ukraina đã thuyết phục được Mỹ bỏ điều khoản về 500 tỉ đô la mà tổng thống Trump « đòi » trong dự thảo ban đầu vì như vậy « người Ukraina trả nợ đến 10 đời ». Tiếp theo, vô hình chung Kiev « đường đường chính chính » đưa Mỹ vào lãnh thổ Ukraina thông qua thỏa thuận được chính cố vấn an ninh Nhà Trắng Mike Waltz đánh giá « kết nối Mỹ với Ukraina trong tương lai ».
Mỹ sẽ phải bảo đảm an ninh cho doanh nghiệp khai thác khoáng sản ở Ukraina ?
Thực vậy, đa số nguồn đất hiếm, nhiều mỏ titan và kẽm nằm ở miền đông và miền nam Ukraina, tại những khu vực bị Nga chiếm đóng. Kiev gián tiếp để tổng thống Trump hiểu rằng Washington chẳng có lợi khi để nguồn tài nguyên dồi dào và chưa được khai thác như vậy rơi vào tay Matxcơva, chưa kể đến nguồn uranium, nếu Nga tiếp tục tiến trên chiến trường.
Trả lời BBC ngày 25/02, bà Iryna Suprun, tổng giám đốc công ty tư vấn mỏ Geological Investment Group tại Kiev đánh giá việc khai thác khoáng sản vô cùng khó khăn và tốn kém. Các nguồn đầu tư của Mỹ « giúp (Ukraina) tiếp cận được những công nghệ cần cho ngành công nghiệp khai thác mỏ, được cấp vốn. Điều này còn có nghĩa là sẽ có thêm việc làm, nguồn thu thuế và Ukraina sẽ có được thu nhập từ khai thác mỏ ». Cựu thủ tướng Anh Boris Johnson, được BBC trích dẫn, cũng bác cáo buộc thỏa thuận khai thác khoáng sản ở Ukraina là một « trò lừa đảo » của Mỹ vì « điều mà Ukraina nhận được, đó là cam kết của Mỹ dưới thời tổng thống Trump ủng hộ một Ukraina tự do, chủ quyền và an ninh ».
Cho dù điều kiện Washington « bảo đảm an ninh » được cho là không có trong thỏa thuận nhưng việc các công ty Mỹ, các nhà đầu tư Mỹ có mặt tại Ukraina đã là một bảo đảm an ninh đất nước bị Nga xâm chiếm từ hơn ba năm qua. Washington sẽ không bỏ rơi doanh nghiệp và bảo vệ lợi ích kinh tế của mình trong trường hợp bị tấn công. Và đối với Ukraina, một thỏa thuận như vậy với Mỹ có thể bảo đảm rằng đồng minh quan trọng nhất sẽ không đóng băng hỗ trợ quân sự.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ các điều khoản về an ninh cho các doanh nghiệp Mỹ tham gia khai thác để đối phó với nguy cơ làm việc ở Ukraina, kể cả trong trường hợp ngừng bắn, cũng như thỏa thuận tài chính nào sẽ được thông qua giữa Ukraina và các doanh nghiệp Mỹ. Và cho dù nếu được ký kết, hoạt động khai thác cũng chưa được tiến hành ngay vì Ukraina không có nhiều dữ liệu địa chất do các mỏ nằm rải rác trên khắp lãnh thổ, trong khi các nghiên cứu hiện tại lại không đầy đủ và hiệu quả. Năm 2021, ngành công nghiệp khai khoáng chiếm khoảng 6,1% GDP của Ukraina và 30% hàng xuất khẩu.
Lãnh đạo nhiều nước đến Kiev bày tỏ sự ủng hộ Ukraina nhân 3 năm ngày bị Nga xâm lược (RFI)
Hôm 24/02/2025, đánh dấu đúng 3 năm Nga phát động cuộc xâm lược Ukraina, nhiều lãnh đạo nước ngoài đã tới Kiev tham dự một cuộc họp thượng đỉnh nhằm tái khẳng định những cam kết ủng hộ Ukraina vào thời điểm trên mặt trận ngoại giao cũng như chiến trường đang có những chuyển biến bất lợi cho Ukraina.
Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết, tổng cộng có 13 lãnh đạo đã tới Kiev, trong đó có chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, thủ tướng Canada Justin Trudeau, lãnh đạo các nước Baltic, Scandinavia và Tây Ban Nha. 24 lãnh đạo khác tham dự qua video.
Hôm nay, Liên Âu thông báo một cuộc họp thượng đỉnh đặc biệt được tổ chức vào ngày 06/03 tới đây, vẫn với mục đích huy động mạnh mẽ sự ủng hộ đối với Kiev.
AFP nhận định, trước mối đe dọa từ Nga và sự thay đổi thái độ của Mỹ, các nước châu Âu dù đang suy yếu vẫn nỗ lực huy động sự đoàn kết để ủng hộ Ukraina kháng cự giữ nước.
Trong một thông điệp trên mạng xã hội, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã ca ngợi « ba năm kháng chiến » và « chủ nghĩa anh hùng tuyệt đối của người dân Ukraina » kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu cách đây đúng ba năm.
Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, bà von der Leyen tuyên bố : « Trong cuộc chiến vì sự tồn vong, không chỉ có số phận của Ukraina được đặt ra. Đó còn là số phận của châu Âu ».
Vào lúc này, Hoa Kỳ cũng đang chuẩn bị một hội nghị thượng đỉnh Trump-Putin và cho rằng việc Ukraina gia nhập NATO là không thực tế. Sự thay đổi đột ngột của Hoa Kỳ sau ba năm liên tục hỗ trợ quân sự đã khiến nhiều người Ukraina sửng sốt, lo ngại đất nước của họ sẽ buộc phải chấp nhận nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy lệnh ngừng bắn.
Nhiều cuộc biểu tình ủng hộ Ukraina đã diễn ra hôm qua, như ở Paris, Praha và Hoa Kỳ. Hôm nay, các cuộc biểu tình tương tự cũng diễn ra tại Luân Đôn, Sydney.
Về phần mình, Nga không che giấu sự hài lòng khi thấy Donald Trump phá vỡ sự cô lập của Vladimir Putin mà phương Tây mong muốn. Hôm qua phát ngôn viên Điện Kremlin, Dmytri Peskov nhấn mạnh : « Cuộc đối thoại đang diễn ra giữa hai tổng thống thực sự đáng chú ý. Đây là điều hứa hẹn. Điều quan trọng là không có gì cản trở việc thực hiện quyết tâm chính trị của họ ». Matxcơva cũng thông báo một cuộc gặp giữa các nhà ngoại giao Nga và Mỹ sẽ diễn ra vào cuối tuần này.
Đức: Tăng chi phí quốc phòng, khó khăn đầu tiên của thủ tướng tương lai Friedrich Merz (RFI)
Hai ngày sau khi giành thắng lơi trong cuộc bầu cử Quốc Hội Đức, phe bảo thủ của ông Frederich Merz đã xúc tiến các cuộc thảo luận đầu tiến với đảng Xã Hội Dân Chủ để thành lập một liên minh cầm quyền. Vấn đề khẩn cấp hiện nay là phải nhanh chóng tăng chi tiêu quốc phòng. Nhưng nước Đức lại bị ràng buộc bởi các quy định ghi trong Hiến Pháp về mức nợ công.
Thông tín viên Pascal Thibaut tại Berlin giải thích :
Liên minh xuyên Đại Tây Dương đang bị chính quyền Trump chỉ trích, châu Âu phải hành động nhiều hơn để bảo đảm an ninh và hỗ trợ Ukraina. Thế nhưng quân đội Đức vẫn còn thiếu trang bị. Đây là điều khẩn cấp. Friedrich Merz muốn hành động. Nhưng giống như nhân vật Gulliver ( trong truyện cổ của nhà văn Ailen Jonathan Swift), nước Đức là một gã khổng lồ bị trói và giam hãm . Lý do: Hiến pháp quy định hạn chế nợ. Mức thâm hụt ngân sách không được vượt quá 0,35% GDP. Một quy định hiện đang bị chỉ trích vào thời điểm cần phải đầu tư cấp bách, không chỉ riêng cho quân đội.
Giờ đây, ông Friedrich Merz đã loại trừ khả năng cải cách quy định này trong ngắn hạn. Để làm được việc này đòi hỏi phải có đa số hai phần ba trong Quốc Hội.
Nhưng một giải pháp khác có thể được chấp nhận : thành lập một quỹ đặc biệt không thuộc phạm vi điều chỉnh của quy định ngân sách. 100 tỷ đã được huy động như vậy sau khi cuộc chiến tranh chống Ukraina bắt đầu. Có thể sẽ có thêm 200 tỷ nữa được bổ sung trong những tuần tới.
Do không có đa số hai phần ba ủng hộ biện pháp như vậy tại Quốc Hội mới (Bundestag), thủ tướng mãn nhiệm còn tại vị trong một tháng nữa có thể vẫn được xin ý kiến.
Điện Kremlin: Nga và Mỹ đang chuẩn bị đàm phán thêm về Ukraine (VOA)
Điện Kremlin hôm 26/2 cho biết Nga và Mỹ đang chuẩn bị cho các cuộc đàm phán cấp chuyên gia để tiếp nối cuộc họp cấp cao vào tuần trước và cuộc điện đàm trước đó giữa hai Tổng thống Vladimir Putin và Donald Trump.
Phát ngôn nhân Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, nhắc lại mọi người đều hiểu hai ông Trump và Putin nên gặp trực tiếp sau khi chuẩn bị kỹ lưỡng, nhưng cũng nói rằng thời gian và địa điểm của cuộc gặp vẫn chưa có.
Ông cho biết hai nhà lãnh đạo có thể nói chuyện lần nữa qua điện thoại nếu cần, nhưng hiện tại không có kế hoạch cho việc này.
“Tiếp xúc đang được chuẩn bị ở cấp độ chuyên gia thông qua các bộ ngoại giao,” ông Peskov nói, nhưng không nói rõ chi tiết.
Ông Trump đã bày tỏ mong muốn đạt được lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến Nga-Ukraine càng sớm càng tốt. Những động thái nhanh chóng của ông nhằm hàn gắn quan hệ với Moscow, đảo ngược chính sách của chính quyền tiền nhiệm Joe Biden, đã làm dấy lên lo ngại ở Kyiv và các đồng minh châu Âu rằng họ có thể bị gạt ra lề.
Ông Putin tuần này đã làm dịu kỳ vọng về khả năng đạt được thỏa thuận nhanh chóng cho cuộc chiến ở Ukraine. Ông nói rằng các cuộc tiếp xúc Mỹ-Nga ban đầu sẽ tập trung vào hàn gắn lòng tin giữa Moscow và Washington.
Ông Peskov từ chối bình luận về thỏa thuận khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine mà báo chí đưa tin và ông Trump nói sẽ cho phép người đóng thuế Mỹ lấy lại số tiền mà Washington đã viện trợ cho Ukraine trong cuộc chiến.
Phát ngôn nhân Điện Kremlin cũng lưu ý về các tin tức rằng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy sẽ đến thăm ông Trump vào ngày 27/2.
“Cho dù để ký thỏa thuận nói trên hay chuyện gì khác, chúng ta sẽ chờ xem. Chưa có tuyên bố chính thức nào về việc này,” ông nói.
Một nguồn tin quen thuộc với nội dung của dự thảo thỏa thuận nói với Reuters hôm 25/2 rằng thỏa thuận không nêu việc Mỹ đảm bảo an ninh nào hoặc tiếp tục chuyển vũ khí, nhưng nói rằng Mỹ muốn Ukraine ‘tự do, có chủ quyền và an toàn’.
Hội đàm với Donald Trump, tổng thống Pháp nhấn mạnh Ukraina cần một nền hòa bình bền vững, không phải “đầu hàng” (RFI)
Hôm 24/02/2025, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gặp tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Nhà Trắng, cố gắng tác động lập trường của Mỹ hướng tới đàm phán một nền hoa bình lâu dài cho Ukraina. Ông Macron cũng mong muốn có bảo đảm an ninh từ phía Mỹ, trong trường hợp Ukraina-Nga đạt được thỏa thuận ngừng bắn.
Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình về cuộc gặp này :
Hai nguyên thủ đã dành phần lớn thời gian trong ngày, cùng nhau trong phòng Bầu Dục. Sau vài ngày căng thẳng, nhất là việc cáo buộc ông Zelensky là kẻ độc tài không tổ chức bầu cử, là kẻ khơi mào chiến tranh, Donald Trump thông báo sẽ sớm gặp lãnh đạo Ukraina và đề cập đến thỏa thuận sắp tới, cho phép Hoa Kỳ tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraina. Điều này cho phép tạo ra mối liên kết kinh tế, bảo đảm lợi ích của Mỹ trong việc duy trì hòa bình ở Ukraina.
Theo lãnh đạo Pháp, « những gì mà tổng thống Trump vừa nói rất quan trọng, tức là ông sẽ sớm gặp tổng thống Zelensky để ký thỏa thuận về các khoáng sản chiến lược và đất hiếm. Đây là cách thể hiện sự can dự mạnh mẽ và lâu dài thông qua thỏa thuận này, đó là một điều tích cực.”
Trong những điều kiện này, một số nước châu Âu sẵn sàng gửi lính đến Ukraina để tham gia vào việc gìn giữ hòa bình. Tuy nhiên, Donald Trump vẫn chưa thể hiện rõ ràng về việc có ủng hộ sáng kiến này không. Ông nói : « Các nước châu Âu sẽ tham gia. Nhưng tôi cho rằng không cần điều quá nhiều lính và sẽ không có vấn đề gì. Một khi thỏa thuận được ký, Nga sẽ quan tâm đến vấn đề của họ và Ukraina và châu Âu cũng quay lại chú tâm vào việc của họ. Tôi nghĩ là không có vấn đề gì ».
Hiện vẫn còn nhiều cuộc thảo luận khác, nhưng phía Pháp cho rằng đã truyền tải thông điệp của mình rõ ràng. »
Trong cuộc gặp này, tổng thống Pháp Macron cũng nhấn mạnh rằng thỏa thuận hòa bình không có nghĩa là Kiev « đầu hàng ». Trả lời kênh truyền hình Fox News sau cuộc gặp với ông Trump, ông Macron đề cập đến thỏa thuận ngừng bắn có thể đạt được trong những tuần tới, liên quan đến việc ngừng bắn vào các cơ sở hạ tầng vận tải, hàng không và hàng hải.
Tổng thống Pháp cũng hy vọng đã thuyết phục được Donald Trump về việc Hoa Kỳ miễn thuế hải quan cho Liên Âu Hiệp Châu Âu, bày tỏ mong muốn cạnh tranh « công bằng, bình đẳng ». Tuy nhiên, tổng thống Trump khẳng định sẽ vẫn áp dụng mức thuế hải quan với Lục địa già theo đúng thời gian đã định.
Đội tàu sân bay Pháp tập trận với quân đội Philippines ở Biển Đông (RFI)
Hàng không mẫu hạm nguyên tử Pháp Charles-de-Gaulle cùng đội tàu hộ tống và đối tác Philippines trở lại cảng Subi Bay ngày 23/02/2025 sau khi hoàn thành cuộc tập trận chiến đấu. Tàu sân bay duy nhất của Pháp đến thăm Philippines ngày 21/02 trong khuôn khổ nhiệm vụ CLEMENCEAU 25. Hoạt động của đội tàu Pháp có thể sẽ khiến Trung Cộng tức giận.
Theo một số quan chức Pháp được AP trích dẫn, hộ tống tàu sân bay Pháp trong chuyến thăm Philippines lần đầu tiên còn có ba tàu khu trục và một tàu tiếp nhiên liệu. Đội tàu cập cảng Subic Bay ngày 21/02 sau hơn hai tháng triển khai ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương để hợp tác với các đối tác, trong đó có Philippines, chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp và cổ vũ cho an ninh trong vùng.
Hai bên đã tổ chức thao dượt chống tàu ngầm, huấn luyện tác chiến trên không tại khu vực Biển Đông. Người phát ngôn các lực lượng vũ trang Philippines – đại tá Xerxes Trinidad cho biết những hoạt động triển khai quân sự gần đây và đang diễn ra giữa Pháp và Philippines nhấn mạnh đến “cam kết đối với an ninh trong vùng và mục tiêu chung là tăng cường hợp tác hàng hải ở Ấn Độ-Thái Bình Dương”.
Pháp gia tăng cam kết quân sự với Philippines và nhiều nước Đông Nam Á khác đang có tranh chấp chủ quyền với Trung Cộng ở Biển Đông, nơi được coi là tuyến hàng hải huyết mạch cho thương mại và an ninh thế giới. Tuy nhiên, Paris luôn khẳng định các hoạt động đó chỉ nhằm chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp và không nhắm vào bất kỳ nước nào.
Năm 2023, bộ trưởng Quân Lực Pháp Sébastien Lecornu và đồng nhiệm Philippines Gilberto Teodoro đã ký một thỏa thuận nhằm tăng cường hợp tác quân sự song phương và các cam kết chung. Từ năm 2024, hai nước đàm phán về một Hiệp ước Quốc phòng cho phép quân đội của mỗi nước tổ chức tập trận trên lãnh thổ của nước kia. Các nhà đàm phán Pháp đã trình dự thảo thỏa thuận với các đồng nhiệm Philippines để bắt đầu thảo luận.
Nhật Bản và Philippines tăng cường hợp tác quốc phòng trước đe dọa Trung Cộng (RFI)
Hôm 24/02/2025, Nhật Bản và Philippines đã nhất trí tăng cường hơn nữa các hợp tác về quốc phòng và thảo luận về việc bảo vệ các thông tin được chia sẻ, trước mối đe dọa chung : Trung Cộng. Bắc Kinh đã gia tăng các hành động gây hấn gần đây, không chỉ tại khu vực tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, mà cả biển Hoa Đông.
Trong cuộc gặp với bộ trưởng Quốc Phòng Nhật Bản Gen Nakatani, lãnh đạo quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro đã bày tỏ mong muốn tăng cường quan hệ quốc phòng với Tokyo, để “chống lại những nỗ lực đơn phương của Trung Cộng và các nước khác, nhằm thay đổi trật tự quốc tế..”
Về phần mình, ông Nakatani, sau cuộc họp, cho biết hai bên nhất trí “tăng cường hợp tác với các cuộc huấn luyện quốc phòng chung và đa quốc gia, với việc chia sẻ thông tin, cũng như tổ chức và nhất trí thảo luận về cơ chế bảo vệ thông tin quân sự”.
Lãnh đạo quốc phòng Nhật cũng khẳng định “hai bên đều nhận thức rằng môi trường xung quanh trở nên nghiêm trọng và hai nước với tư cách đối tác chiến lược, cần tăng cường hợp tác hơn nữa, và phối hợp về quốc phòng để duy trì hòa bình, ổn định ở Ấn Độ – Thái Bình Dương”.
Trong thỏa thuận hợp tác quốc phòng Nhật Bản – Philippines mà hãng tin AP tham khảo được, cũng đề cập đến việc mở rộng hợp tác song phương, đặc biệt là trong khuôn khổ Thỏa thuận tiếp cận quân sự tương hỗ (Reciprocal access agreement).
Theo NHK, hai nước cũng thúc đẩy hợp tác về thiết bị quân sự. Tokyo sẽ gửi cho Manila hệ thống kiểm soát và cảnh báo, cũng như một đội ngũ chuyên gia đến Philippines.
Nếu Tokyo từ lâu đã có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh tại một số hòn đảo ở biển Hoa Đông, thì Philippines những năm gần đây phải đương đầu với nhiều cuộc khiêu khích, gây hấn bạo lực tại Biển Đông (mà Philippines gọi là biển Tây). Vào tuần trước, theo AFP, tuần duyên Philippines đã lên án một trực thăng Trung Cộng đã bay đến gần một máy bay giám sát của Manila, trong khu vực bãi cạn Scarborough mà hai nước tranh chấp chủ quyền.
Vào năm 2024, Thượng Viện Philippines đã thông qua một thỏa thuận với Nhật Bản, cho phép Tokyo triển khai quân đội đến nước này.
Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách duy trì thế cân bằng trong chiến tranh Nga-Ukraina (RFI)
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng cách đây hơn một tháng, tổng thống Donald Trump đã thay đổi hoàn toàn lập trường của Mỹ về chiến tranh Ukraina. Điều đó khiến Liên Hiệp Châu Âu (EU) phải điều chỉnh lại chiến lược, trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ muốn đóng vai trò trung gian trong hồ sơ Ukraina. Ngày 24/02/2025, ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã tới Thổ Nhĩ Kỳ để hội kiến tổng thống Recep Tayyip Erdogan và ngoại trưởng Hakan Fidan.
Tiếp ngoại trưởng Lavrov, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã bày tỏ tầm quan trọng của một giải pháp ngoại giao và nhấn mạnh rằng để đạt được kết quả, Ukraina phải được tham gia vào quá trình đàm phán. Và chiến tranh phải kết thúc bằng các cuộc đàm phán, được tất cả các bên liên quan chấp nhận.
Trong cuộc hội đàm với đồng nhiệm Nga, ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan tái khẳng định mong muốn của Ankara làm trung gian hòa giải giữa Matxcơva và Kiev, giống như thời điểm chiến tranh mới nổ ra. Ông nhấn mạnh các cuộc đàm phán bao gồm cả hai bên là khả thi và Ankara sẵn sàng cung cấp tất cả sự hỗ trợ cần thiết để thiết lập hòa bình, bao gồm việc tổ chức các cuộc đàm phán, giống như đã làm trong quá khứ.
Cuối cùng, trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin Bloomberg của Mỹ, ngoại trưởng Fidan đã nhắc lại sự ủng hộ của Ankara đối với việc Kiev gia nhập Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng cũng lưu ý Ukraina phải cẩn trọng để không làm phật lòng nước láng giềng Nga. Điều này cho thấy sự cân bằng tinh tế mà Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng duy trì trong mối quan hệ với cả Nga và Ukraina.
Giáo hoàng Francis họp bàn công việc tại bệnh viện (VOA)
Vatican hôm 25/2 cho biết, Giáo hoàng Francis đã gặp các cộng sự cấp cao tại bệnh viện để thảo luận về công việc, và một quan chức cho biết ông vẫn ăn uống bình thường và đi lại được, mặc dù ông vẫn trong tình trạng nguy kịch vì viêm cả hai bên phổi.
Giáo hoàng 88 tuổi này đã trải qua ngày thứ 12 tại bệnh viện Gemelli ở Rome, và đây là thời gian nằm viện dài nhất trong gần 12 năm làm giáo hoàng của ông.
“Giáo hoàng đã nghỉ ngơi tốt suốt đêm”, Vatican cho biết trong một tuyên bố chỉ có một câu, không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Một quan chức Vatican, người không muốn nêu tên vì không được phép thảo luận về tình trạng của giáo hoàng, cho biết rằng Giáo hoàng Francis đã ăn uống bình thường, đi lại trong phòng bệnh và tiếp tục quá trình điều trị.
Vatican cho biết rằng Giáo hoàng Francis đã gặp người phó của mình, Hồng y Pietro Parolin và người phó của ông Parolin hôm 24/2.
Tòa thánh cho biết họ đã thảo luận về một số trường hợp đang chờ xét phong thánh. Vatican cũng công bố các cuộc bổ nhiệm mới cần có sự chấp thuận của Giáo hoàng.
Giáo hoàng Francis thỉnh thoảng làm việc tại bệnh viện vì công việc của Vatican vẫn diễn ra suôn sẻ trong thời gian ông bị bệnh.
Vị khách VIP duy nhất được biết đến của Giáo hoàng là Thủ tướng Ý Giorgia Meloni, người đã đến thăm ông vào ngày 19 tháng 2.
Hôm 24/2, Vatican cho biết tình trạng của Đức Giáo hoàng vẫn nguy kịch nhưng đã có dấu hiệu “tiến triển nhẹ”, đồng thời nói thêm rằng “suy thận nhẹ”, lần đầu tiên được thông báo vào cuối tuần, không phải là nguyên nhân đáng lo ngại.
TIN VIỆT NAM.
Trung Cộng tập trận bắn đạn thật ở Vịnh Bắc Bộ (VOA)
Giới chức Trung Cộng hôm 24/2 cho biết họ đã bắt đầu các cuộc tập trận bắn đạn thật ở Vịnh Bắc Bộ, hãng tin AP cho biết, chỉ vài ngày sau khi Việt Nam công bố đường cơ sở mới để xác định lãnh hải trong vùng biển nằm giữa hai nước.
Cục Hải sự Trung Cộng cho biết các cuộc tập trận này sẽ tập trung ở khu vực Vịnh Bắc Bộ gần phía Trung Cộng và sẽ kéo dài đến tối ngày 26/2.
Cơ quan này không nêu rõ chi tiết, nhưng các cuộc tập trận này diễn ra sau khi Việt Nam hồi tuần trước thông báo xác định đường cơ sở dùng để đo chiều rộng lãnh hải của mình ở Vịnh Bắc Bộ.
Việt Nam News, tờ báo tiếng Anh của chính phủ, đưa tin rằng đường cơ sở này tuân thủ Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển và sẽ đem đến ‘cơ sở pháp lý vững chắc để bảo vệ và thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam’.
Việt Nam đã không công khai phản ứng về cuộc tập trận của Trung Cộng.
Trung Cộng và Việt Nam lâu nay đã có thỏa thuận phân chia Vịnh Bắc Bộ, nhưng hai nước đang có tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa và các vùng biển ở Biển Đông sát bên.
Trung Cộng ngày càng hung hăng khẳng định chủ quyền, và hồi tháng 10 năm ngoái họ đã tấn công 10 ngư dân Việt Nam gần quần đảo Hoàng Sa, ba trong số đó bị gãy tay chân.
Trung Cộng đòi chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông, mặc dù họ không nêu tọa độ chính xác của vùng biển mà họ đòi chủ quyền này ngoài bản đồ đường 10 đoạn mà họ cho là phân định vùng biển của họ.
Ngoài Việt Nam, yêu sách chủ quyền của Trung Cộng cũng xung đột với tuyên bố chủ quyền của Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan, còn Indonesia cũng có những cuộc đối đầu bạo lực với hải cảnh và các đội tàu đánh cá của Trung Cộng ở vùng biển xung quanh quần đảo Natuna.
Căng thẳng đặc biệt dâng cao với Philippines, với các cuộc đối đầu diễn ra thường xuyên giữa hai nước.
Gần đây nhất, một trực thăng của hải quân Trung Cộng hồi tuần trước đã tiến gần đến phạm vi 3 mét của một máy bay tuần tra của Philippines trên Biển Đông gần bãi cạn Scarborough vốn đang tranh chấp gay gắt ngoài khơi tây bắc Philippines.
Các nhà lãnh đạo Úc và New Zealand cũng nói rằng Trung Cộng nên đưa ra cảnh báo nhiều hơn trước khi hải quân của họ tiến hành một loạt các cuộc tập trận bắn đạn thật bất thường trên biển, khiến các chuyến bay phải chuyển hướng trong thời gian ngắn.
Các nhà lãnh đạo chính trị ở cả hai nước nhấn mạnh rằng Trung Cộng không vi phạm luật pháp quốc tế, nhưng nói rằng họ chỉ được thông báo trước ‘vài giờ’ thay vì 12 đến 24 giờ như thông lệ.
Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ chiếm 30% GDP, rơi vào ‘tầm ngắm’ bị Trump áp thuế
Xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam sang Hoa Kỳ chiếm đến 30% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm ngoái, tỷ lệ cao nhất trong số các đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, theo đánh giá dữ liệu công khai của Reuters. Thực tế này khiến quốc gia Đông Nam Á đối diện nguy cơ bị áp thuế đối ứng từ chính quyền Trump.
Tổng thống Hoa Kỳ hôm 13/2 đã công bố lộ trình áp thuế đối ứng đối với các nước có áp thuế lên hàng hoá của Mỹ. Các mức thuế quan này chưa có hiệu lực lập tức nhưng có thể bắt đầu được áp dụng trong vòng vài tuần khi nhóm thương mại và kinh tế của ông Trump nghiên cứu thuế quan song phương và các mối quan hệ thương mại, Reuters dẫn lời một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết.
Dự kiến, việc áp thuế mới của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường hàng đầu của nước này.
Quốc gia Đông Nam Á đã chứng kiến sự gia tăng đầu tư nước ngoài sau khi chính quyền Trump đầu tiên bắt đầu cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh vào năm 2018, khiến các công ty đa quốc gia nước ngoài chuyển các nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế của Mỹ.
Các tập đoàn lớn như Samsung Electronics của Hàn Quốc, nhà sản xuất theo hợp đồng Foxconn của Đài Loan đặt trụ sở tại Việt Nam. Các công ty Mỹ như Apple, nhà sản xuất chip Intel và gã khổng lồ về giày dép và quần áo Nike cũng nằm trong số các tập đoàn Mỹ đầu tư vào Việt Nam, biến nơi đây thành một trung tâm sản xuất hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Dòng vốn đầu tư sản xuất ồ ạt đã biến quốc gia do Cộng sản lãnh đạo trở thành một nút thắt chính trong chuỗi cung ứng toàn cầu và thúc đẩy đáng kể mối quan hệ kinh tế với Mỹ. Theo dữ liệu của hải quan Việt Nam, hiện Việt Nam chuyển 29% lượng hàng xuất khẩu sang quốc gia cựu thù.
Năm ngoái, với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trị giá 142,4 tỷ đô la, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu lớn thứ sáu sang Hoa Kỳ, sau Mexico, Trung Quốc, Canada, Đức và Nhật Bản, theo số liệu thống kê thương mại hàng hóa của Liên Hiệp Quốc.
Theo ước tính của IMF, lượng hàng xuất khẩu này của Việt Nam sang Mỹ vào năm ngoái chiếm khoảng 30% GDP của Việt Nam (468 tỷ đô la), chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tất cả các đối tác thương mại của Hoa Kỳ.
Chỉ có Mexico, quốc gia đang phải đối mặt với các mối đe dọa rõ ràng từ ông Trump về mức thuế quan 25% là có tỷ lệ tương đương. Mexico có tổng giá trị xuất khẩu chiếm 27,6% GDP của nước này, mặc dù lượng hàng hoá vận chuyển của Mexico sang Mỹ nhiều hơn gấp ba lần so với Việt Nam.
So với một vài nước khác, chẳng hạn như Trung Quốc, có tỷ lệ xuất khẩu sang Hoa Kỳ bằng 2,5% GDP của nước này, còn Nhật Bản là 3,7% GDP.
Thêm vào đó, nguy cơ đối với Việt Nam còn nghiêm trọng hơn vì tình trạng mất cân bằng thương mại cao, khiến Việt Nam trở nên nổi bật khi các quan chức Hoa Kỳ nghiên cứu việc áp thuế quan đối ứng.
Theo dữ liệu thương mại của Hoa Kỳ, xuất khẩu của Việt Nam, kết hợp với lượng nhập khẩu hạn chế từ Mỹ, đã khiến Việt Nam trở thành đối tác có thặng dư thương mại lớn thứ tư của Mỹ vào năm ngoái, chỉ sau Trung Quốc, EU gồm 27 quốc gia và Mexico.
Sayaka Shiba, một nhà phân tích cấp cao tại công ty nghiên cứu BMI, được Reuters dẫn lời nhận định rằng Việt Nam cũng “hội đủ (các) tiêu chí khác bị áp dụng thuế quan do Nhà Trắng đặt ra”, đồng thời lưu ý rằng so với Hoa Kỳ, Việt Nam áp thuế nhập khẩu cao hơn, đánh thuế VAT, có các rào cản phi thương mại và nằm trong danh sách theo dõi của Mỹ về khả năng thao túng tiền tệ.
Các biện pháp tránh thuế quan Mỹ
Các quan chức Việt Nam và các công ty nước ngoài tại Việt Nam đang tìm cách để đối phó với mối đe dọa bị áp thuế đối ứng từ Mỹ. Theo một cuộc khảo sát của Reuters, hầu hết các nhà sản xuất Mỹ tại Việt Nam đều dự kiến sẽ có sự gián đoạn và bắt buộc phải sa thải nhân công nếu bị chính quyến Trump áp thuế mới.
Một số biện pháp đã được các quan chức Việt Nam nêu ra hoặc đang xem xét, bao gồm:
Thuế, rào cản phi thương mại
Nhiều nhà kinh tế đồng ý rằng mức thuế của Việt Nam đối với các sản phẩm của Hoa Kỳ cao hơn mức thuế mà Hoa Kỳ áp dụng lên hàng hoá Việt Nam. Việt Nam cũng áp thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hàng hóa Mỹ. Cả hai đều là tiêu chí để ông Trump có thể xem xét áp dụng thuế đối ứng.
Việt Nam đã ra tín hiệu cởi mở để tìm kiếm sự thỏa hiệp. Tuy nhiên, theo Reuters, việc giảm thuế đối với hàng hóa của Mỹ có thể buộc Việt Nam phải giảm thuế đối với các đối tác thương mại khác theo các quy định hiện hành.
Các công ty Mỹ từ lâu cũng đã nêu lên mối quan ngại về các rào cản phi thương mại của Việt Nam, bao gồm các thủ tục phê duyệt dự án kéo dài, các yêu cầu pháp lý rườm rà và những rào cản đối với thị thực của người lao động.
Nhập khẩu năng lượng
Các quan chức Việt Nam đã nhiều lần thảo luận với các đối tác Hoa Kỳ về khả năng mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Hoa Kỳ cho ngành công nghiệp LNG còn non trẻ của Việt Nam, nhưng vẫn chưa có bước đi cụ thể nào được thực hiện.
Quốc gia này cũng đang có kế hoạch khởi động lại chương trình điện hạt nhân và đang tìm kiếm các nhà cung cấp công nghệ năng lượng hạt nhân.
Nhập khẩu sản phẩm nông nghiệp
Bộ trưởng Thương mại Việt Nam gần đây cho biết sẵn sàng nhập khẩu thêm các sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ. Tuy nhiên, theo đánh giá của Reuters, việc tăng nhập khẩu nông sản khó có thể điều chỉnh đáng kể tình trạng mất cân bằng thương mại vì tổng kim ngạch nhập khẩu nông sản của Việt Nam từ Hoa Kỳ năm ngoái chỉ 3,4 tỷ đô la.
Trung chuyển, thép
Việt Nam từ lâu đã bị nghi ngờ là trung tâm chuyển tải hàng hóa Trung Quốc sang Hoa Kỳ do khối lượng hàng hóa trung gian khổng lồ mà nước này nhập khẩu từ Trung Quốc. Đối với một số sản phẩm như tấm pin mặt trời, Việt Nam đã bị Mỹ trừng phạt.
Vài ngày trước, Việt Nam đã ra quyết định áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với các sản phẩm thép của Trung Quốc vì nước này phải đối mặt với nguy cơ bị áp thuế 25% đối với thép xuất khẩu sang Hoa Kỳ ngoài thuế chống bán phá giá mà Washington đã áp dụng đối với thép của Việt Nam.
Quân sự, Starlink
Hà Nội đã đàm phán với các công ty quốc phòng Hoa Kỳ về khả năng mua thiết bị an ninh. Reuters dẫn nguồn tin từ các quan chức am tường cho biết các cuộc đàm phán đang ở giai đoạn nâng cao đối với việc mua máy bay vận tải quân sự C-130 Hercules của công ty Mỹ Lockheed Martin.
Vào đầu tháng này, quốc hội Việt Nam cũng phê duyệt khuôn khổ pháp lý cho một chương trình thí điểm có thể cho phép Starlink của tỷ phú Elon Musk, người đang là cố vấn đầy quyền lực của Tổng thống Trump, cung cấp dịch vụ internet vệ tinh và an ninh tại Việt Nam.
Mua máy bay
Hãng hàng không giá rẻ của Việt Nam VietJet đã đồng ý mua 200 máy bay Boeing 737 MAX trong một thỏa thuận trị giá hàng tỷ Mỹ kim được ký lần đầu tiên vào năm 2016 và được sửa đổi sau đó.
Hiện chưa có máy bay nào được giao mặc dù công ty Việt Nam nói họ dự kiến nhận được những chiếc máy bay đầu tiên vào năm ngoái. Phía Việt Nam cũng thể hiện khả năng mở rộng thỏa thuận nhưng không nêu chi tiết.
Chính sách tiền tệ
Ông Trump đã kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên của mình tại Nhà Trắng với tuyên bố của Bộ Tài chính rằng Việt Nam là nước thao túng tiền tệ.
Việt Nam hiện đang nằm trong danh sách theo dõi của Hoa Kỳ về các hành vi thao túng có thể xảy ra. Trong những tháng gần đây, ngân hàng trung ương đã để cho đồng Việt Nam yếu đi so với đồng đô la và các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng của Việt Nam có thể báo hiệu ý định chấp nhận một đồng tiền thậm chí còn yếu hơn, theo nhận định của chuyên gia Adam Samdin của Oxford Economics.
Tuy nhiên, tỷ giá hối đoái vẫn nằm trong phạm vi linh hoạt được phép và ngân hàng nhà nước Việt Nam đã tuyên bố sẽ theo dõi và điều chỉnh theo các chính sách của ông Trump.
Ngoại giao golf
Gần đây, Trump Organization, một tập đoàn thuộc sở hữu gia đình của Tổng thống Donald Trump, đã đồng ý phát triển một sân golf trị giá 1,5 tỷ Mỹ kim tại Việt Nam, đối tác địa phương của tổ chức này là Tập đoàn phát triển bất động sản Kinh Bắc City (KBC) cho biết vào tháng 10.
Thông cáo của Trump Organization gọi thương vụ này là “sự hợp tác chiến lược” với Tập đoàn Phát triển Hưng Yên, một công ty con của KBC. (VOA)
Đầu tư của Trung Quốc đổ dồn vào Việt Nam, làm tăng nguy bị Mỹ đánh thuế
Các công ty Trung Quốc đang thúc đẩy gần một trong ba khoản đầu tư mới vào Việt Nam, một dấu hiệu cho thấy họ chuyển hoạt động ra nước ngoài để tránh cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh, theo Finantial Times và các dữ liệu của Việt Nam.
Tình trạng này càng làm tăng nguy cơ Việt Nam bị thuế quan Mỹ nhắm tới khi chính quyền Trump đang xem xét áp các mức thuế đối ứng lên những quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ.
Trung Quốc là một trong những nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất tại Việt Nam do mối quan hệ kinh tế chặt chẽ giữa hai nước.
Theo số số liệu mới công bố của Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, chỉ riêng trong tháng 1, các công ty Trung Quốc đã đóng góp 489,87 triệu đô la vào vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam thông qua 85 dự án mới. Con số đã giảm đi 358,85 triệu đô la so với tháng 12, khi Trung Quốc có đến 848,72 triệu đô la vốn đăng ký với 96 dự án mới tại Việt Nam.
Đầu tư của Trung Quốc chiếm 11,30% tổng vốn FDI trong tháng 1, so với mức 11,86% trong tháng 12.
FDI của Trung Quốc tại Việt Nam trải rộng trên nhiều lĩnh vực, bao gồm sản xuất, bất động sản, thương mại, bán lẻ và năng lượng.
Bên cạnh mối quan hệ thương mại mạnh mẽ, chương trình “Sáng kiến Vành đai và Con đường” của Trung Quốc cũng khuyến khích các công ty Trung Quốc đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng và mở rộng sự hiện diện của họ tại Việt Nam.
Trong những năm vừa qua, Việt Nam là một trong những nước hưởng lợi nhiều nhất từ căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhưng thực tế này cùng khiến cho thặng dư của Việt Nam với Mỹ đã đạt mức kỷ lục, 123,5 tỷ đô la vào năm ngoái, lớn thứ ba sau Trung Quốc và Mexico.
Một phần trong làn sóng dịch chuyển đầu tư từ Trung Quốc sang Việt Nam được thúc đẩy bởi hoạt động xuất khẩu của các công ty Mỹ như Apple và Intel, nhằm phân tán rủi ro chuỗi cung ứng và tránh thuế quan trừng phạt của Mỹ đối với Trung Quốc.
Ngoài ra, Việt Nam cũng đang ngày càng nhận được nhiều khoản đầu tư từ các công ty Trung Quốc, chiếm 28% các dự án mới vào năm ngoái, tăng từ mức 22% vào năm 2023.
Financial Times dẫn lời một chuyên gia tư vấn cho các nhà đầu tư nước ngoài cho biết nhiều khách hàng Trung Quốc đang chịu áp lực từ người mua ở Hoa Kỳ và Châu Âu trong việc phải chuyển ra khỏi Trung Quốc. Hầu hết các khoản đầu tư sản xuất của Trung Quốc vào Việt Nam đều được thực hiện nhằm tránh thuế quan của Mỹ và đảm bảo một “giấy chứng nhận xuất xứ” khác cho hàng hóa do các công ty Trung Quốc sản xuất.
Mặt khác, chuỗi cung ứng của Việt Nam vẫn phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc, với ít nhất một nửa nguyên liệu thô đến từ Trung Quốc, vẫn theo Finantial Times.
Gần đây, Việt Nam đã tăng cường thẩm định đối với các sản phẩm và khoản đầu tư của Trung Quốc nhằm tránh việc nước này bị sử dụng làm quốc gia trung chuyển sang Hoa Kỳ, khi Việt Nam đang bị chú ý và có nguy cơ bị Mỹ trừng phạt thuế quan.
Tháng trước, khi phát biểu trước khán giả tại hội nghị thượng đỉnh Davos, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính thừa nhận những rủi ro mà Việt Nam đang đối diến và cho biết Hà Nội đang xây dựng “các giải pháp chính trị và kinh tế” để giải quyết tình trạng mất cân bằng thương mại của mình với Mỹ. Trong đó, ông cho biết Việt Nam sẽ mua từ 50 đến 100 máy bay của Boeing trong 10 năm tới và mua các thiết bị công nghệ cao khác của Hoa Kỳ, và ông sẽ chấp nhận “chơi golf cả ngày với ông Trump” nếu đó là biện pháp cần thiết.
Trong tháng này, Bộ trưởng Công thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên cho biết Việt Nam sẵn sàng tăng nhập khẩu nông sản từ Hoa Kỳ và sẽ không áp dụng bất kỳ biện pháp nào hạn chế thương mại với Mỹ.
Cựu tù nhân chính trị tố cáo bị trại giam hành hạ đến suy kiệt sức khỏe không thể chữa trị
Ông Vũ Quang Thuận, thành viên chủ chốt của phong trào Chấn hưng Nước Việt, được ra tù trước thời hạn tám ngày, hiện đang trong tình trạng sức khoẻ nguy kịch nhưng không được chính quyền địa phương cấp giấy tờ tuỳ thân để đi chữa bệnh.
Ông Thuận, sinh năm 1966, bị bắt vào đầu tháng 3/2017 với cáo buộc “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 88 của Bộ luật Hình sự 1999 cùng với hai đồng sự là Nguyễn Văn Điển và Trần Hoàng Phúc.
Đầu năm 2018, ông Thuận bị kết án tám năm tù giam và năm năm quản chế vì các hoạt động trích nhà nước, hai người còn lại bị án lần lượt là sáu năm sáu tháng tù và sáu năm tù.
Ngày 22/2, ông Thuận được trở về với gia đình ở xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình, nơi bố ông 95 tuổi sống cùng người vợ kế .
Ông nói với RFA trong ngày 26/2:
“Tôi được xe cứu thương của Bộ Công an đưa từ bệnh viện làm thủ tục đưa về giao cho chính quyền địa phương quản lý, quản chế. Khi tôi về, tôi vẫn còn đang ở tình trạng là phải ở trong buồng hồi sức cấp cứu, đang phải thở oxy thở máy.”
Ông cho biết trước khi được trả tự do, sức khoẻ của ông nguy kịch và Trại giam Nam Hà (tỉnh Hà Nam) đã đưa ông vào bệnh viện. Từ bệnh viện, ông được đưa về Thái Bình, thay vì đưa ông về Hà Nội theo nguyện vọng, nơi trước khi bị bắt ông đã sống cùng mẹ và em trai trong một căn nhà trọ.
Ông đang bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) độ 4 và suy hô hấp độ 4. Theo kết quả khám bệnh cách đây vài tháng, dung tích phổi chỉ còn 8% so với người khoẻ mạnh ở mức trung bình, ông cho hay.
Cựu tù nhân chính trị này cho biết vì có hai polyp (cụm tế bào nhỏ phát triển bên trong cơ thể) lớn ở hai lỗ mũi, nên nhiều năm nay ông chỉ có thể thở bằng miệng.
Ngoài ra, ông còn bị một số bệnh khác như co thắt phế quản, huyết áp cao thường xuyên ở mức 200-220, và đau dạ dày nặng.
Chế độ giam giữ hà khắc
Ông Thuận cho rằng các bệnh của mình, đặc biệt là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, là do trình độ yếu kém của cán bộ y tế của Trại giam Nam Hà cùng chế độ chăm sóc y tế tồi của cơ cở giam giữ này.
Do trình độ yếu kém nên cán bộ y tế của trại đã chuẩn đoán sai bệnh, cho rằng ông chỉ bị viêm mũi thông thường. Khi ông bị nhiễm COVID, họ cũng không phát hiện ra và có phác đồ điều trị thích hợp.
Ông cho biết ông bị kỷ luật bằng biện pháp giam giữ riêng một mình một phòng trong thời gian từ đầu năm 2020 đến tháng 5/2021 chỉ vì nói rằng Trại giam Nam Hà không xứng đáng được nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì đối xử với tù nhân không chuẩn mực.
Trong buồng giam chật hẹp, thiếu ánh sáng, nền xi-măng ẩm ướt, ông chỉ được cấp một chăn mỏng của trại. Do không đủ ấm nên ông phải ngủ ngồi vào mùa đông và không thể chịu nổi cái nóng vào mùa hè khi không có quạt, ông nói. Mọi chế độ cấp nước, thể dục ngoài trời cũng ít hơn.
Khi bị bệnh phổi, thay vì được chữa trị kịp thời và thuốc đúng chủng loại, thì ông chỉ được cấp những thuốc rẻ tiền theo chế độ nhà tù, ông cho hay.
Phóng viên không thể liên lạc được với Trại giam Nam Hà để kiểm chứng thông tin.
Một cựu tù nhân chính trị ở cùng phân trại của Trại giam Nam Hà, người không muốn nêu danh tính, xác nhận việc ông Thuận bị kỷ luật giam riêng cũng như tình trạng bệnh tật của ông trong thời gian ở trại giam này.
Không được cấp giấy tờ tuỳ thân
Ông Thuận cho biết trong ngày trở về nhà, cán bộ trại giam đưa ông về bàn giao cho chính quyền địa phương để quản chế, với sự chứng kiến của cán bộ an ninh của Công an tỉnh Thái Bình và huyện Thái Thuỵ.
Trong ngày đó, Trưởng Công an xã Thuỵ Trường tên Kiên cho ông biết ông sẽ được cấp thẻ căn cước và đưa ông vào sổ hộ khẩu của gia đình. Tuy nhiên, ngày 26/2, khi ông Kiên đến nhà gặp ông thì mọi việc lại khác.
Ông Thuận kể lại:
“Hôm trước anh bảo là nửa tháng đến một tháng là có căn cước, hôm nay anh bảo là sau nửa năm mới bắt đầu xét.
Giấy hộ khẩu hôm trước anh ấy nói sẽ duyệt cho luôn, hôm nay lại nói sau sáu tháng mới xem xét, còn được hay không và bao giờ được thì anh ấy không khẳng định.”
Ông Thuận nói nếu không có thẻ căn cước và sổ hộ khẩu, ông không thể đi chữa bệnh cũng như làm việc để nuôi sống bản thân trong khi cán bộ công an xã lại nói “hộ khẩu đã chuyển vào nhà tù.”
“Tôi không thể hít thở khí trời để sống được, người ta chỉ muốn tôi ở nhà thôi, không làm gì. Tôi ở nhà thì ai nuôi tôi?”
Phóng viên gọi điện cho Trưởng công an xã tên Kiên theo số di dộng để kiểm chứng thông tin ông Thuận cung cấp nhưng người này không nghe máy.
Một luật sư không muốn công khai danh tính ở Hà Nội cho biết theo thủ tục cấp giấy căn cước cho công dân thì cơ quan nhà nước phải giải quyết trong một tuần lễ nếu người dân cung cấp đủ thông tin cần thiết.
