Dân chúng Việt Nam đang đối mặt với lạm phát gia tăng trong khi tín dụng đi vào nền kinh tế “còn rất xa” so với mục tiêu . . . Các sự kiện này đưa đến nhìn nhận của Phó Thủ Tướng chuyên trách Kinh tế, Lê minh Khái “kinh tế đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng”. Sự kiên mới này đẩy doanh nghiệp vào hoàn cảnh do dự trong khi các cuộc giao đấu hiệp 2 nơi Ba-Đình vẫn đang chực chờ. . . bùng phát.
Sau khi hàng loạt Ủy Viên Bộ Chính Trị do yếu thế, bị phanh phui tham nhũng, vẫn được “hạ cánh an toàn” để hưởng đặc quyền đặc lợi từ quy định 41, ban hành ngày mùng 03 tháng 11 năm 2021, (https://vanhoimoi.org/?p=21190) nhằm bảo vệ cán bộ cấp Nhà Nước bị lộ do đấu đá tranh ăn, nhưng hôm 30 tháng 5, csVN thanh minh rằng chống tham nhũng “không phải là đấu đá nội bộ”.
Cấp cao thì đầu đá tranh đoạt lợi quyền, cấp thấp hơn thì sợ “vạ lây”, cố tình trì hoãn việc công, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Gần đây, hành trang tinh thần của toàn hệ thống cán bộ là “ba không”: không tham mưu, không đề xuất, không triển khai hoặc triển khai công việc cầm chừng, vừa làm, vừa nghe ngóng. . . đưa đến tỷ lệ giải ngân đầu tư công trong 5 tháng đầu năm chỉ được 21%. Cùng thời gian, thành phố Saigon, đầu tầu kinh tế, chỉ giải ngân được chừng 5% so với chỉ tiêu đòi hỏi.
Mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 là 15%, bằng tương đương 2 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên trên thực tế, tính đến cuối tháng 5, tín dụng chỉ tăng 2,41%, bằng 326.800 tỷ đồng. Mức tăng khiêm tốn trong gần nửa năm còn rất xa so với nhu cầu đòi hỏi cho phát triển kinh tế của cả năm.
Ngoài ra, do Thủ Tướng không nắm vũng tình thế hay do tính huênh hoang, vội vàng, khi vào tháng 3 năm 2024, TT Chính trấn an các nhà đầu tư “Chúng tôi cam kết không để thiếu điện, tổng nguồn không thiếu, nhưng do điều hành không tốt nên thiếu. Các bạn yên tâm sẽ đủ điện, theo hướng tăng trưởng xanh.” Chính phủ Việt Nam khẳng định “hệ thống điện quốc gia vẫn vận hành bảo đảm an toàn, không xảy ra tình trạng mất điện, cắt điện do thiếu điện” như mùa He năm 2023.
Chưa đầy 60 ngày sau, tháng 5/2024, Reuters đã phát hiện sự thể khác hẳn: các tập đoàn FDI lớn được giới chức Việt Nam khuyến khích tự nguyện cắt giảm tiêu thụ điện, trong đó có Foxconn – đối tác sản xuất hàng đầu cho Apple bị yêu cầu giảm 30% lượng điện tiêu thụ tại các nhà máy ở miền Bắc.
Gần cuối tháng 5, Điện Lực Việt Nam (EVN) xác nhận đã đề nghị khách hàng tiếp tục sử dụng điện tiết kiệm khoảng 30% để tạo sự an toàn và hiệu quả, đặc biệt trong giai đoạn từ nay đến hết năm 2024.
Trong lãnh vực tài chánh, đã diễn ra một việc không người dân nào có thể chấp nhận: suốt thời gian cả chục năm, các cơ quan chuyên ngành của Chính Phủ “không biết gì” về vụ làm ăn bất chính của đại tập đoàn Vạn Thịnh Phát “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” lên đến hơn 30.800 tỷ đồng”, “Rửa tiền” 445.700 tỷ đồng và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” 4,5 tỷ Mỹ kim, bằng 106.730 tỷ đồng. Cho đến sau khi sự việc bại lộ, Bộ Công an mới xác định có tới 35 ngàn người bị hại trong vụ án Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, tuy nhiên mới chỉ có khoảng 25.000 hồ sơ trái chủ được thu hồi, còn gần 10.000 nhà đầu tư trái phiếu Vạn Thịnh Phát chưa trình báo công an. [1]
Trong vụ Vạn Thịnh Phát, Ngân Hàng Nhà Nước (NHNN) đã phải hỗ trợ một ngân khoản bằng 6% GDP của Việt Nam, tương đương 24,5 tỷ Mỹ kim để cứu ngân hàng SCB. Giải thích về động thái này, NHNN hôm 19 tháng 4 minh xác “bơm tiền” quy mô lớn là để cứu cho ngân hàng SCB không sụp đổ, không làm ảnh hưởng đến hệ thống tài chính quốc gia và sự an toàn của hệ thống các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, động thái cứu nguy của NHNN dành cho SCB “có thể sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lý và niềm tin của các nhà đầu tư về tính bất ổn tài chánh trong kinh tế Việt Nam”.
Từ năm 2012, csVN độc quyền sản xuất vàng miếng đã đưa đến mất cân bằng cung, cầu, khiến giá vàng tai Việt Nam có lúc cao hơn giá vàng thế giới đến gần 20 triệu đồng mỗi lượng. Nay Nhà nước muốn bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng, và có thể sẽ cho nhập cảng vàng miếng vào mùa Thu năm nay. Quyết định mới này đã thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước so với thế giới, còn khoảng 6 triệu đồng mỗi lượng.
Thực tế trên, minh chứng một điều, nền Kinh tế Thị Trường theo đinh hướng Xã Hội Chủ Nghĩa do csVN áp đặt và kiểm soát ở Việt Nam không thể đem lại cho dân chúng một đời sống tạm yên ổn.
Mọi chính sách đều phải nhờ vào nguồn nhân lực tốt để thực hiện. Nhưng chính sách “trồng người” của csVN trong tình thế tham nhũng mọi nơi chỉ đem lại kết quả “cá ăn kiến, kiến ăn cá”. Nền kinh tế vì vậy bị “vạ lây” do csVN theo đuổi chính sách độc đảng. Để chữa cháy, ngày 23 tháng 5, csVN phải đưa ra Quy định 148-QĐ/TW, tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ cố tình đùn đẩy né tránh trách nhiệm.
Phản ứng của cán bộ chuyên ngành là thà bỏ việc, còn hơn chỉ chấm mút tí ti mà bị truy tố thì quá oan khiên. Riêng năm 2023, đã có 11 ngàn cán bộ xin thôi việc, hoặc chuyển sang làm cho lãnh vực tư. Trước đó, số liệu đến năm 2022, có đến 40 ngàn công chức, cán bộ xin thôi việc. Hiệu ứng của chiến dịch “đốt lò” là khoảng 60.000 người từ chức trong giai đoạn 2021-2023 trong khi số cán bộ của khu vực công chỉ có khoảng 2,5 triệu.
Chấn động ở thượng tầng kiến trúc “chưa từng có trong lịch sử” đang chuyển sang tình thế mới thuận lợi cho Đại Tướng Tô Lâm, Chủ Tịch Nước, vừa dựa vào hội nghị Công an hôm 28 tháng 5 để đưa lọt đồng hương Hưng Yên, Thượng Tướng Lương Tam Quang, lên làm Bộ trưởng Công an. Tương lai, Tướng Quang trở thành Ủy viên Bộ Chính trị thì theo dự đoán của tuyền thông lề trái: “phe Tô Lâm mạnh như “đại bàng” tung hoành “săn mồi” từ nay đến đại hội 14 của đảng csVN, khởi đầu cho Ba-Đình luận kiếm tập 2 với nhiều chiêu làm xiêu hồn lạc phách các phe yếu thế.
Khi thế trận này rõ ra, thì Tổng bí Thư của ông Trọng đang ngồi sẽ đổi chủ sang Đại Tướng Tô Lâm, người mang nhiều tai tiếng trên trường quốc tế như vụ bắt cóc ông Trinh xuân Thanh tại Đức, giết người cưỡng chế đất đai ở Đồng Tâm, hại các đồng chí trong Bộ Chính Trị, ăn bò dát vàng tại Anh quốc. . . cho nên rất nhiều quốc gia còn đang do dự chưa gởi điện chúc mừng Đại Tướng Tô Lâm, dù ông đã tuyên thệ nhậm chức Chủ Tịch Nước từ hôm 22 tháng 5, cách nay gần 1 tháng.
Thượng tuần tháng 5, scVN từ chối tiếp đặc phái viên chuyên về các lệnh trừng phạt của Liên minh Châu Âu đến Việt Nam vào các ngày 13 và 14 tháng 5; để dành giờ chuẩn bị cho cuộc tiếp đón TT Nga, Putin trong tư cách Quốc khách. Cuộc gặp gỡ cấp nhà Nước lần này, nếu diễn ra giữa Chủ Tịch Nước Tô Lâm với TT Putin, người bị quốc tế phát lệnh tầm nã, thì ứng với lời bình của truyền thông ví von như “ngưu tầm ngưu, mã tầm mã”.
Hiệp đầu đấu đá nội bộ vừa kết thúc dẫn đến “chấn thương” nơi thượng tầng kiến trúc Việt Nam khiến Bắc Kinh là nơi duy nhất hưởng lợi. Bắc Kinh đang “lấn thêm” bước nữa, bằng cách điều tàu Hải Dương 26 tới khảo sát ngay trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam ở ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ [2], giữa lúc Ba-Đình đang tất bật chuẩn bị sẽ đón TT Putin vào giữa tuần thứ 3 của tháng 6.
Ngược dòng thời gian, Trung tâm SeaLight Gordian Knot for National Security Innovation, Đại học Standford, Hoa Kỳ ghi nhận: hai ngày trước khi ông Tập cận Bình thăm Việt Nam (12/12/2023), Bắc Kinh đã đưa tàu 5901- loại tuần tra lớn nhất thế giới với lượng giãn nước 12.000 tấn xâm nhập vùng biển quanh Bãi Tư Chính để gây “áp lực” trên phía Việt Nam. Sau đó, con tàu này đã quay lại thêm hai lần nữa, một vào ngày 29 tháng 12, và mùng 7 tháng 1 năm 2024. (https://vanhoimoi.org/?p=19815).
Bắc Kinh từng dạy Ba-Đình “sử dụng sự khôn ngoan chính trị” để giữ mối quan hệ với Bắc Kinh chứ đừng có dại mà ngã nghiêng theo Mỹ. Để yểm trợ cho lối ngoại giao “kẻ cả” này, trong quá khứ Bắc Kinh đã ngang nhiên đưa tầu Hải quân vào khảo sát trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam: tháng 5/2014, giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động ở đảo Tri Tôn, năm 2019 tầu khảo sát Địa chất Hải Dương 8, năm 2023 tàu Hướng Dương Hồng 10.
Lần nào Ba-Đình cũng chỉ dám nói “hết sức quan ngại”! Sự thể này chứng minh nhận định của Tiến sĩ Bill Hayton từ Viện Nghiên cứu Chatham House (Anh) rằng: “csVN vẫn tập trung nhiều hơn vào “an ninh chính trị và sự tồn vong của chế độ hơn là phát triển kinh tế”. [3]
Trần nguyên Thao
June 12, 2024
[1] https://vnexpress.net/ba-truong-my-lan-bi-cao-buoc-van-chuyen-trai-phep-4-5-ty-usd-qua-bien-gioi-4754965.html
[2] https://vietnamnet.vn/tau-hai-duong-26-cua-hai-quan-tq-khao-sat-trai-phep-trong-vung-bien-cua-viet-nam-2289560.html
[3] [2] https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cglled5r3rko
