Sau nhiều lần ao ước được viếng Mẹ Guadalupe ở Mexico, lần này đến lần khác chưa thể thực hiện được. Năm tháng qua mau, chúng tôi tạm gác lại ước muốn này để chờ dịp. Đức Mẹ biết điều ao ước của con cái Ngài, nên đã cho chúng tôi gặp được Cha Vincent Nguyễn Đức Khanh, Quản Lý Học Viện, Dòng Ngôi Lời Tỉnh Dòng Mexico- Cuba khi Ngài đến Hoa Kỳ tham dự một sinh hoạt Công Giáo tại Quận Cam vào tháng 3 /2023. Sau khi trò chuyện, làm quen và được Cha đồng ý sẽ hướng dẫn khi chúng tôi đến Mễ, chúng tôi đã thực hiện chuyến đi viếng Mẹ sau đó hai tháng.
Hai giờ chiều ngày 2 tháng 5/2023, chuyến bay Delta 630 hạ cánh ở phi trường Mexico city an toàn. Sau các thủ tục cần thiết tại hải quan, 6 người chúng tôi đã được Cha Khanh đón ngay cửa phi trường. Ngài rất vui vẻ, thân thiện như đã quen với chúng tôi lâu lắm rồi vậy. Ngài đưa chúng tôi đi ăn vì biết chúng tôi mệt và đói. Lần đầu tiên trong đời chúng tôi mới được thưởng thức thực sự các món ăn của người Mexico. Sau đó Cha đưa chúng tôi đi viếng Nhà Thờ Chính Tòa của quận Coyoacán. Tuy chỉ là một quận trong thủ đô, nhưng sự uy nghi và lộng lẫy của thánh đường không thua gì các nhà thờ chính toà khác.
Về lại Nhà Dòng nơi Cha ở và cũng là nơi chúng tôi sẽ được tạm trú suốt chuyến hành hương, chúng tôi nghỉ ngơi và sau đó lúc 8 giờ tối Cha cho chúng tôi món ăn tinh thần là Thánh Lễ Tạ Ơn Chúa đã ban cho một ngày đường được mọi sự tốt đẹp, bình an.
Ngày hôm sau 3/5/23, chúng tôi được dự lễ sáng lúc 8 giờ, sau đó ăn sáng tại Nhà Dòng và lên đường đi viếng Mẹ Guadalupe, Nhà Thờ chính Toà Mexico.
ĐỨC MẸ GUADALUPE
Theo tài liệu bằng tiếng Spanish Arabic (ngôn ngữ thổ dân là Aztec) thuật lại câu chuyện xảy ra vào sáng ngày 9 tháng 12 năm 1531, Juan Diego một người da đỏ nghèo, sùng đạo đi bộ từ ngôi làng của mình đến thành phố Mexico để tham dự Lễ kính Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Khi đến sườn đồi Tepeyac, Juan Diego nghe có tiếng nhạc du dương như tiếng chim hót. Sau đó một đám mây sáng chói xuất hiện, đứng trên đám mây là một trinh nữ người thổ dân trang phục như công chúa của bộ lạc Aztec. Trinh nữ nói chuyện với ông bằng tiếng bản xứ Nahuatl. Từ những lời nói của bà, Juan Diego nhận ra đó chính là Đức Mẹ Maria. Đức Mẹ dạy ông trình bày với vị Giám Mục địa phương lúc đó là Giám mục Juan de Zumarraga để xây dựng một ngôi thánh đường trên vùng đất ấy.
Vị giám mục lúc đó không tin, và bảo Juan Diego xin Đức Trinh Nữ cho một dấu chỉ. Để minh chứng, Đức Mẹ bảo ông leo lên đỉnh đồi để hái hoa. Khi lên tới nơi, Juan Diego đã tìm thấy những bông hồng Castilian tuyệt đẹp. Loài hoa này vốn không nở vào mùa Đông và cũng không có nguồn gốc từ Mexico. Đức Mẹ đã sắp xếp số hoa tìm được vào chiếc áo tilma dệt bằng sợi xương rồng của Juan. Khi trở lại, Juan Diego đã đem đến cho vị giám mục một biến cố kinh ngac: Trước sự hiện diện của Đức giám mục, Juan Diego mở áo choàng ra, hàng loạt bông hồng tỏa hương thơm rơi xuống sàn nhà, để lộ ra trên chiếc áo choàng của Juan Diego hình ảnh Ðức Mẹ mà ngày nay được loài người tôn kính với tước hiệu “Đức Mẹ Guadalupe”, cũng là hình ảnh Đức Mẹ đã hiện ra với Juan Diego ở đồi Tepeyac trước đó. Hôm đó là ngày 12/12/ 1531.
Hình Đức Mẹ trên áo tilma của ông Juan Diego hiện nay vẫn còn được trưng bày tại Vương cung thánh đường Đức Mẹ Guadalupe, một trong những điểm hành hương thu hút nhiều người ngưỡng mộ nhất trong thế giới Công Giáo. Hình ảnh này cũng phổ biến trong văn hóa Mexico với tên gọi: Nữ Vương Mexico. Từ đó đến nay có rất nhiều phép lạ, ơn chữa lành và sự can thiệp Từ Mẫu của Đức Mẹ. Phép lạ trước mắt mà ai cũng có thể nhìn thấy là hình Đức Mẹ trên chiếc aó choàng vẫn còn nguyên vẹn sau gần 500 năm. Đã có nhiều nhà khoa học đến kiểm nghiệm và phân tích về nguồn gốc của chiếc áo choàng này. Các nhà khoa học nghiên cứu tấm vải nhấn mạnh rằng, bề mặt tấm vải đã không được dệt bằng bất kỳ kỹ thuật nào. Bề mặt trên tấm tilma có in hình Đức Mẹ khi chạm vào thì mềm như lụa, trong khi những phần còn lại của tilma vẫn thô ráp.
Tiến sĩ Phillip Callahan, một nhà sinh lý học tại Đại học Florida phát hiện ra rằng, khi đưa bức ảnh ra xa một chút thì có sự khác biệt về diện mạo của kết cấu và màu da của Mẹ, mà con người không thể tái tạo được.
Năm 1979, khi Tiến sĩ Callahan phân tích áo tilma bằng công nghệ hồng ngoại, ông cũng phát hiện ra rằng chiếc áo luôn duy trì một nhiệt độ không đổi là 98,6 độ F (tương đương 36,6 – 37 độ C), giống như nhiệt độ của một cơ thể sống.
Bác sĩ Carlos Fernandez de Castillo, một bác sĩ phụ khoa Mêxicô, kiểm nghiệm áo tilma, đầu tiên ông thấy một bông hoa bốn cánh nằm ở vị trí là dạ con của Mẹ Maria. Người Aztec gọi loài hoa này là Nahui Ollin, đây là biểu tượng của mặt trời và còn là biểu tượng của sự sung túc. Sau khi kiểm nghiệm kỹ lưỡng hơn, tiến sĩ Castillo kết luận rằng kích thước của cơ thể Đức Mẹ Guadalupe trong bức ảnh, tương tự với kích thước của một bà mẹ mang thai. (ngày 9/12, ngày Đức Mẹ hiện ra với Juan, chỉ hai tuần lễ trước Giáng sinh…).
Cuối cùng, một trong những phát hiện nổi tiếng nhất, đó là những khám phá nơi đôi mắt của Đức Mẹ trong bức ảnh. Tiến sĩ Jose Alte Tonsmann, một bác sĩ nhãn khoa người Peru đã tiến hành một nghiên cứu, và một trong những thí nghiệm của ông là phóng đại 2.500 lần hình ảnh đôi mắt Đức Mẹ. Với hình ảnh phóng đại này, nhà khoa học Tonsmann phát hiện có hình ảnh 13 người ở cả hai mắt với các tỷ lệ khác nhau, giống như mắt của con người khi nhìn sự vật gì đó. Đôi mắt dường như đã chụp lại cảnh tượng khi thánh Juan Diego trải chiếc áo tilma của mình ra trước mắt vị Tổng giám mục.
Qua nhiều thế kỷ, có hai sự kiện đã đe doạ sự nguyên vẹn của chiếc áo tilma. Một xảy ra vào năm 1785 và một vào năm 1921. Năm 1785, khi một công nhân đang lau dọn bề mặt kính của bức ảnh, ông đã vô tình làm tràn 50% dung dịch a-xít nitric lên phần lớn bức ảnh. Vì thế, hình ảnh Đức Mẹ và những nơi còn lại của áo tilma ngay lập tức bị dung dịch ăn mòn gần hết. Tuy nhiên sau 30 ngày, bức ảnh tự phục hồi và còn nguyên vẹn cho đến này nay, ngoại trừ các vết bẩn nhỏ trên tấm vải không in hình Đức Mẹ.
Năm 1921, một nhà hoạt động chống giáo sĩ đã giấu một quả bom có chứa 29 thanh thuốc nổ trong một lọ hoa hồng, và đặt nó trước bức ảnh bên trong Vương cung thánh đường ở Gadalupe. Khi quả bom phát nổ, hầu như tất cả mọi thứ từ bàn thờ bằng đá cẩm thạch, sàn nhà cho tới cửa sổ cách đó 150m đều bị vỡ… nhưng bức ảnh và khung kính xung quanh vẫn không ảnh hưởng gì. Thiệt hại duy nhất xảy ra gần với áo tilma là một cây thánh giá bằng đồng thau bị xoắn và uốn cong bởi vụ nổ.
Ngày nay, mỗi năm hàng triệu triệu thổ dân và những người yêu mến Đức Mẹ Guadalupe thường tụ họp về Thánh địa Guadalupe để tôn kính ngày Đức Mẹ hiện ra – dịp này thường kéo dài từ ngày mùng 01 đến ngày 12 tháng 12 là ngày tôn kính chính thức. Bài hát truyền thống “Mañanitas”, nổi tiếng của Mexico dành tôn kính Đức Trinh Nữ Guadalupe thường được thổ dân hát vang khi di chuyển từng đoàn về Thánh địa. Người hành hương từ thôn quê di chuyển về Thánh địa vào dịp này được dân chúng đón tiếp dọc đường khi trời tối, cung cấp thực phẩm và chỗ ngủ để hôm sau tiếp tục lên đường. Ngôi Thánh Đường tôn kính Mẹ Guadalupe trở nên một trong những linh địa nổi tiếng nhất trên thế giới. Đây được kể là nơi được người ta đến hành hương nhiều nhất, chỉ đứng sau Tòa Thánh Vatican.
Năm 1910, Giáo hoàng Piô XI công bố Đức Mẹ Guadalupe là Quan Thầy của châu Mỹ La tinh và sau đó của Philippin vào năm 1935. Năm 1999, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã cử hành Thánh lễ trọng thể tại Vương Cung Thánh Đường Đức Mẹ Guadalupe và tuyên bố rằng ngày 12 tháng 12 là ngày lễ kính Đức Mẹ Guadalupe trên toàn lãnh thổ Châu Mỹ. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng là người phong thánh cho Ông Juan Diego ngày 31/07/2002.
Rời Nhà Thờ Đức Mẹ Guadalupe, chúng tôi được Cha Khanh dẫn đi ăn trưa tại một quán ăn đậm chất việt nam với các loại phở, món ăn ba miền và gỏi các loại. Tiếp đến chúng tôi rảo bước đến nhà thờ chính toà Mexico và quảng trường hành chính quốc gia Mexico.
Nhà Thờ Chính Tòa Mexico
Là kiến trúc cổ kính, được xây dựng gần 250 năm (1573 – 1813) theo khuôn mẫu của những vương cung thánh đường Âu Châu, được kể là ngôi thánh đường cổ nhất ở Châu Mỹ. Thánh đường rộng lớn và đẹp, có 14 nhà nguyện được mở ra cho công chúng kính viếng. Giữa nhà thờ có một đại phong cầm lớn với 650 ống đồng được chế tạo như khí cụ âm nhạc để chuyển tải âm thanh của cung đàn. Nhà thờ chính tòa là trụ sở của Tổng Giáo Phận Công Giáo Mexico, tọa lạc trên đỉnh phia bắc Quảng Trường Hiến Pháp Mexico – khu vực linh thiêng của người Aztec.
Quảng trường hiến pháp Mexico
Là một trong những quảng trường lớn nhất thế giới, chiều Nam-Bắc dài 220 mét; chiều Đông-Tây dài 240 mét. Phía Đông là cung điện Palacio Nacional, phía Bắc là Nhà thờ Chính tòa (Mexico City Catedral Metropolitana), phía Nam là văn phòng chính quyền thành phố, phía Tây là các cửa hàng trang sức và khách sạn sang trọng. Quảng trường thường là nơi tổ chức các sự kiện lịch sử toàn quốc. Nghi thức thượng, hạ kỳ Mexico mỗi sáng và tối ở trung tâm quảng trường là sinh hoạt thường nhật thu hút sự chú ý của nhiều khách khách du lịch.
Ngày kế tiếp, chúng tôi đi chuyến xe gần ba tiếng để đến viếng thăm Nhà Thờ Đức Mẹ chữa lành toạ lạc trên một ngọn đồi rất lung linh huyền ảo, nơi rất nhiều đoàn hành hương đến xin được chữa lành khỏi bệnh tật về thể xác cũng như tinh thần.
Chúng tôi ghé qua nhà thời chính toà Puebla vô cùng nguy nga lộng lẫy, ngoài sự tưởng tượng của đoàn hành hương.
Khi chúng tôi chưa hết xúc cảm hạnh phúc vì vừa được chiêm ngắm công trình thế kỷ, thì lại được đến Nhà Thờ Đức Mẹ Mân Côi của Dòng Đa Minh cũng vô cùng rộng lớn với kiến trúc vô cùng tỉ mỉ.
Cuối cùng chúng tôi ghé thăm tu viện Dòng Phanxico nơi có Á Thánh Fray Sebastian (1502- 1600).
Cha mẹ của Sebastian là nông dân Tây Ban Nha. Vào năm 30 tuổi, ông xuống tàu sang Mexico. Ở đây ngài làm việc đồng áng. Ngài đã có công xây đắp con đường dài 466 dặm trong suốt 10 năm từ Mexico cho đến Zacatecas. Về sau Ngài trở thành một điền chủ giàu có. Vào năm 72 tuổi ngài phân phát tài sản cho người nghèo rồi gia nhập dòng Phanxicô với tư cách là một người trợ sỹ. Ngài phải đi khất thực trong 25 năm và phải lo cho công việc ẩm thực cho tu viện với 100 thành viên. Thầy Sebastian được phong chân phước vào năm 1787 và là Bổn Mạng của những người lữ hành. Ngài đã mất trên 400 năm nhưng thân xác Ngài vẫn còn nguyên vẹn, không bị phân hủy
Cảm Tạ Chúa và Mẹ Maria đã cho chúng con chuyến hành hương tuyệt vời, đi về bình an. Và hơn hết cả đoàn học được nhiều điều tốt đẹp, củng cố cho hành trình đức tin của mình mỗi ngày một thăng hoa hơn, nhất là “Thực Mục Sở Thị” những phép lạ và những mầu nhiệm mà con người không giải thích được. Đối với tôi chưa bao giờ có chuyến hành hương nào đầy thần khí vui tươi, hạnh phúc và an bình như vậy.
Cám ơn Cha Khanh đã cho cả đoàn niềm vui, tiếng cười từ sáng đến tối với lối nói chuyện linh hoạt dí dỏm của Cha. Cha đã lo cho cả đoàn những món ăn tinh thần và vật chất. Mỗi ngày đều có Thánh Lễ lúc 8 giờ sáng như của ăn phần hồn cho sự bình an suốt ngày đường. Mỗi khi lên xe, lúc đi cũng như khi về Cha muốn tất cả mọi người cùng nhau lần chuỗi Mân Côi và chuỗi Lòng Chúa Thương Xót.
Cha Khanh là Linh Mục Dòng Ngôi Lời từ VN tình nguyện đến Mexico năm 2016 làm công tác truyền giáo qua nhiều họ đạo nghèo, thiếu phương tiện, giúp các giáo dân nơi đó hiểu về tình yêu Thiên Chúa và nhận thức sự quan phòng yêu thương của Chúa trong đời sống. Hiện nay, Cha phụ trách đào tạo các linh mục cho Dòng Ngôi Lời. Cha thông thạo tiếng Spanish như người bản xứ.
Suốt thời gian phục vụ tại Mexico, Cha Khanh can đảm chấp nhận những hiểm nguy ở Mexico như chiên con đi giữa đàn sói. Truyền giáo là niềm đam mê của Cha khi dấn thân phục vụ nơi mà đa số người dân phải luôn đương đầu với những rủi ro, có thể chết bất cứ lúc nào do phải đối mặt với những nhóm mafia buôn bán ma túy nếu không chịu “nộp thuế” cho họ.
Chỉ vài ngày ở bên Cha Khanh nhưng đoàn chúng tôi học được từ Cha tinh thần dấn thân, can đảm, không sợ hãi, phó thác và luôn vui cười với thái độ tích cực. Lưu lại Nhà Dòng 4 đêm, 3 ngày cả đoàn đã được cười từ sáng đến tối.
Nói sao cho hết những niềm vui cha Khanh mang đến cho hành trình lần này. Mọi người rời nhà Dòng với tâm tình cảm tạ, xin Chúa và Đức Mẹ đồng hành và ban những Ơn cần thiết để Cha Khanh làm hoàn mỹ sứ vụ đang lãnh nhận.
Maria Pascale TB Nguyễn
Ngày 9/05/2023
Tài liệu tham khảo: MeMaria.org; nhathothaiha.net
