Tôi không thân thiết hay gần gũi gì lắm với nhà văn Mai Thảo, và ngược lại. Tuy thế, suốt những năm dài của thập niên 1980, mỗi lần đến Silicon Valley là ông nhất định phải tìm tôi cho bằng được mới yên.
Lý do – giản dị – chỉ vì tôi vợ con không có, mèo chó cũng không nên có thể ngồi “hầu” rượu cùng ông từ sáng đến chiều, và (đôi khi) từ khuya cho tới sáng luôn!
Mai Thảo sống độc thân cho đến chết. Thiệt là phước đức. Tôi thì bất hạnh hơn nên rồi cũng vướng vào cái vòng thê tróc tử phọc, và phải hùng hục lao vào chuyện áo cơm để nuôi vợ dại con thơ, như vô số những người đàn ông (không may) khác.
Nếp sống của một kẻ vợ con đùm đề khiến tôi mỗi lúc một thêm xa Mai Thảo. Mãi cho đến đến lúc cuối đời (có hôm) tình cờ đọc được những câu thơ ông, viết trước lúc lìa trần, tôi mới cảm thấy “gần gũi” với cố nhân hơn trước:
Thế giới có triệu điều không hiểu
Càng hiểu không ra lúc cuối đời
“Cuối đời” chính là lúc này đây! Tuy đã sắp gần đất xa trời rồi nhưng tôi vẫn không hiểu sao người ta có thể bán một đôi giầy cũ, với giá năm trăm sáu chục ngàn Mỹ Kim – theo như tin của NBC News (Michael Jordan sneakers sell for $560,000 at Sotheby’s auction) đọc được vào ngày 18 tháng 5 năm 2000!
Tiền chớ bộ giấy, sao cà?
Mà đâu phải chỉ có bấy nhiêu thôi. Số tiền huê hồng hậu hĩ mà Michael Jordan nhận được nhờ quảng cáo cũng là vấn đề khiến cho thiên hạ phải bận lòng:
“Một tổ chức tương tự ở San Francisco, Global Exchange, đã ấn hành một báo cáo vào 9/1998 với tựa đề ‘Lương và chi phí sinh sống của công nhân Nike ở Indonesia’. Báo cáo này cho biết lương trung bình của một công nhân Nike ở Indonesia chỉ là 0,8 đôla mỗi ngày và yêu cầu công ty này nên nâng mức lương đó lên gấp đôi. Nếu thực hiện việc này, chi phí của Nike sẽ tăng thêm 20 triệu đôla, tương đương với số tiền hàng năm mà công ty trả cho Michael Jordan để làm đại sứ cho thương hiệu của họ.” (Những Thăng Trầm Của Thương Hiệu Nike – trích từ Bí Quyết Thành Công Của 100 Thương Hiệu Hàng Đầu Thế Giới do Công ty First News phát hành).
Một đôi giầy cũ mà giá hơn nửa triệu Mỹ Kim tưởng đã khó hiểu lắm rồi nhưng đời lại còn không ít chuyện chuyện khó hiểu hơn nhiều:
- The Guardian: Woman Faces Prison Charges For Not Saving Portrait Of Kim Jong-iL In Fire Outbreak (Phụ Nữ Bị Tù Vì Không Cứu Bức Hình Của Kim Chính Nhật Khi Nhà Cháy)
- The Daily Telegraph: Girl Drowns Saving Kim Portrait (Nữ sinh Triều Tiên chết đuối vì cứu ảnh của Kim Lãnh Tụ)
Hóa ra, ở Bắc Hàn, chân dung lãnh tụ lại giá mắc hơn cả cuộc đời và sinh mạng của người dân ở xứ sở này nhiều lắm. Thế mới biết qúi cái nước CHXHCNVN, một nơi … dễ thở hơn thấy rõ!
Dù lụt lội hằng năm, và chết chóc là chuyện thường ngày vẫn xẩy ra ở huyện nhưng chưa có một đứa bé người Việt nào chết đuối vì mải lo “vớt” hình lãnh tụ cả. Cũng chưa có người Việt Nam nào phải vào tù vì quên “chạy” hình của Bác khi nhà bốc cháy.
Mà hình ảnh của Hồ Chí Minh thì thiếu chi ở xứ sở này. Nó hiển hiện khắp hang cùng ngõ hẻm ở miền xuôi, cũng như mạn ngược, và được phát không (cùng cờ đỏ sao vàng) tại tất cả mọi nơi:
- Trao tặng cờ Tổ quốc và ảnh Bác Hồ cho ngư dân Phú Yên
- Tặng 600 ảnh Bác Hồ cho học sinh các trường khó khăn
- Tặng cờ Tổ quốc và treo ảnh Bác Hồ cho các hộ dân biên giới
- Tặng cờ Tổ quốc và ảnh Bác Hồ cho các Mẹ Việt Nam anh hùng
- Cậu học sinh nghèo được Chủ tịch nước tặng ảnh Bác Hồ
- Tặng 600 ảnh Bác Hồ cho học sinh các trường khó khăn
Chỉ có điều đáng tiếc là người nhận – ngó bộ – không vui vẻ mấy, và dư luận thì (xem chừng) có vẻ rất bất bình:
- Nguyễn Danh Huế: “Tặng cho dân thì toàn tặng ảnh Bác Hồ với cả cờ tổ quốc. Tặng nhau thì các anh toàn quần áo vest Ý, cặp da và bút parker. Các anh khôn thế mà sao nước vẫn nghèo vậy.
- Yên Vũ : “Đồ đểu!”
- Phung Tran : “Mẹ VN anh hùng cần ăn hơn cần hình!”
- Phan Anh : “Sao không tặng các mẹ cá gỗ để các mẹ ngắm ăn cơm với mắm?”
- Trương Vĩnh Phúc : “Kiên định lập trường xem pháo hoa, ngắm ảnh quên đói!”
- Trương Duy Nhất: “Không biết tự bao giờ, người ta nghĩ ra được những món quà khốn nạn đến thế.”
Hình ảnh của bác Hồ bị rẻ rúng, đã đành; NGƯỜI còn bị đám đông quần chúng chế riễu và bêu riếu bằng vô số hò/vè vô cùng khiếm nhã:
- Ăn phân nổi tiếng cá Vồ/Gian-manh nổi tiếng là Hồ Chí Minh
- Chiều chiều trên bến Ninh Kiều/ Dưới chân tượng bác đĩ nhiều hơn dân
- Ông Hồ, ông Duẫn, ông Chinh/ Vì ba ông ấy, dân mình lầm-than
- Đả đảo Thiệu, Kỳ cái gì cũng có/ Hoan hô Hồ Chí Minh cái đinh cũng phải xếp hàng
Ấy thế nhưng chả nghe ai bị bắt giữ hay tù đầy gì ráo. So với Bắc Hàn thì Việt Nam, rõ ràng, tự do và hạnh phúc hơn thấy rõ. Ít nhất thì dân Việt cũng còn được chửi lai ra, và chửi dài dài. Xứ sở này hiện nay chỉ có một cái taboo duy nhất về “cái khoản độc lập” thôi. Đây là điều tuyệt đối cấm kỵ nên hễ ai đụng tới là đi tù như bỡn.
Năm 2008, hàng chục nhân vật (Nguyễn Xuân Nghĩa, Nguyễn Mạnh Sơn, Nguyễn Văn Túc, Nguyễn Hữu Tính, Nguyễn Kim Nhàn, Ngô Quỳnh, Phạm Văn Trội, Vũ Hùng) đã vào tù vì họ bầy tỏ sự quan tâm đến việc bảo toàn lãnh thổ và lãnh hải.
Năm 2020 thêm ba nhân vật nữa (Phạm Chí Dũng, Trần Đức Thạch, Nguyễn Tường Thụy) tiếp tục bị giam cầm cũng chỉ vì họ đều đã “yêu cầu Trung Quốc rút khỏi biển Đông.” Nhân vật mới nhất vướng vào vòng lao lý là bà Đinh Thị Thu Thủy, cũng cùng một nguyên do, theo tường thuật của thông tín viên Mỹ Hằng (BBC) vào hôm 20 tháng 1 năm 2021:
“Nhà hoạt động Thu Thủy bị tuyên án 7 năm tù … Bà Thủy bị bắt hồi tháng 4/2020 tại nhà riêng tại phường Lái Hiếu, TP Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang để điều tra hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.”
Thu Thủy bị kết án những tội danh trên chỉ vì đã giơ cao tấm biểu ngữ Vietnam is not for rent or for sale to by China! Bà từ chối bán nước hay mang quê hương xứ sở cho thuê nên phải đi tù.
Tại sao những người lãnh đạo hiện hành lại “nhậy cảm” với vấn đề độc lập và chủ quyền quốc gia đến thế? Họ ở thế qùi chăng?
Bao giờ mà Hội Nghị Thành Đô vẫn còn được coi là “mật ước” giữa hai nhà nước Việt – Trung thì e sẽ không thể có lời giải đáp cho những câu hỏi thượng dẫn.
Thế giới có triệu điều không hiểu
Càng hiểu không ra lúc cuối đời!
Tưởng Năng Tiến
